Irak’ın Felluce kenti Haziran 2016’da, DEAŞ terör örgütünden tamamen kurtarıldı. Ancak savaşın yerleşim bölgeleri ve meydanlara verdiği zarar nedeniyle kent halen normal yaşama dönülebilmiş değil. Fakat bununla birlikte örgütün tüm kadınlara zorla dayattığı peçe de yüzleri yavaş yavaş terk etmeye başladı. Haziran 2016’dan bu yana kentteki kadınlar, DEAŞ dönemi öncesi kullandıkları geleneksel başörtüleriyle korkusuzca sokağa çıkmaya başladılar. Ancak bugün kentte yeniden değişim rüzgarları esiyor. Aşiretlerle yerel yönetim arasında uzlaşma sağlanmasının ardından örgüt üyelerinin ailelerinin bir kısmı yeniden Felluce’ye dönmeye başladıkça çarşı ve pazarlardaki peçeli kadınların sayısında kayda değer bir artış yaşandı. Felluce’de yaşayan Kemal Hasan Nimet, DEAŞ’ın kentten ayrılmasından bu yana peçeli kadınların ilk kez görülmeye başladığını ve bu durumun DEAŞ üyelerinin ailelerinde görülen bir özellik olduğunu belirtti. Komşularımdan iki aile aynı şekilde geri döndü. Fakat kimse onlarla konuşmuyor. Mahalle sakinleri, onlara yabancılarmış gibi davranıyorlar” şeklinde konuştu. İki yıldır Fellucede büyük bir değişim yaşadı. Şehir, geleneksel aşiret yapısını korurken birçok alanda daha liberal hale geldi. Örgütün şehirden ayrılmasının ardından tamamen ortadan kaybolan peçe, son iki aydır yeniden görülmeye başladı.DEAŞ’lıların ailelerinin kampları DEAŞ’lıların ailelerinin kaldığı ve çıkmalarına izin verilmeyen kampların çoğu Bağdat’ın 40 kilometre batısında bulunan Amiriya’daki Felluce kentinde bulunuyor. Buradaki kadınların büyük bir kısmı, yüzlerini tamamen örten ve yalnızca gözlerinin göründüğü peçelerden takıyorlar. Irak hükümeti, söz konusu ailelerin kamplardan dışarıya çıkmalarına izin verilmemesinin nedenini misilleme yapılması ihtimaline bağlıyorlar. Çünkü DEAŞ terör örgütünün katlettiği kurbanların ailelerinden bazılarının, kamp dışında DEAŞ’lıların ailelerini hedef aldığı bir takım olaylar yaşandı. Bununla birlikte yasak sayesinde ailelerin, DEAŞ’ın kontrolü altındaki şehirlerin geri alınmasıyla yurt dışına kaçan örgüt üyesi çocuklarıyla görüşmelerinin engellenmesi hedefleniyor. Iraklı aşiretler ve yerel yönetim, çocukları DEAŞ üyesi olan aşiretlerle örgütün katlettiği kurbanların aileleri arasında çatışmalar çıkmasından korkuyorlar.   Bu nedenle, taraflar arasında bir anlaşmaya varılana kadar söz konusu ailelerin kamplarda kalmalarının daha iyi olacağına inanılıyor. Ancak en büyük sorun, çoğu ailenin çocuklarının inandığı ideolojiyi benimsemesinin yanı sıra topluma ve aileye karşı isyankar olarak nitelendirilmeleri. Bununla birlikte el-Bağdadi bölgesinde misilleme yapılması korkusuyla aşiretler arasında yaşayan bazı aileler, Felluce’deki aileler gibi kamplarda yaşarak toplumdan tecrit edilmiş durumda değiller. Çünkü buradaki aşiretler oldukça güçlü ve merkezi hükümet bu aşiretlere ne dava açabilir ne de aralarından herhangi birini gözaltına alabilir. Bu ailelerin yeniden topluma kazandırılması alanında çalışan kuruluşlardan biri olan “Burc Babil” kuruluşu, “Sivil barışın gücünün artırılması” başlıklı iki yıllık programı çerçevesinde çocukları DEAŞ’a katılan birçok aile ile görüştü.  Burc Babil Direktörü Rahim eş-Şammari, DEAŞ’lıların ailelerinin kaldığı kampların yakın bir tarihte kapatılıp şehirlere dönmelerine izin verileceğini düşünmüyor. Şammari, yerel yönetim ile şehirde söz sahibi olan aşiretler arasındaki fikir birliğinden kaynaklanan özel bir uzlaşı yapıldığını belirtti.Felluce’nin yeni yüzü Küçük şehrin sakinleri geri dönerken, DEAŞ dönemi öncesi bazı gelenekler de değişmişti. Kadınların yeniden başörtüsü kullanmasının yanı sıra çeşitli alanlarda gönüllü çalışmalar yürüten bir takım gençlik hareketlerinin ortaya çıkmasıyla daha modern giysiler kullanılmaya başlandı. Restoranlarda kadın ve erkekler karma olarak yemek yiyebiliyorlar. Açık alanlarda, alışveriş merkezlerinde ve çarşılarda kadınların sayısı her geçen gün artıyor. DEAŞ sonrası nüfusun tipik özelliği olan bu değişimin ardından peçeli kadınların dönüşü, DEAŞ döneminde kenti terk edenler ve özellikle de DEAŞ’ın kadınlara yönelik dayatmalarını kabul etmeyenler için oldukça garipti. Çarşı ve sokaklarda dolaşan peçeli kadınlar büyük dikkat çekiyor. Çünkü bu şekilde giyinmeleri kentte onların DEAŞ’lıların ailelerinden olduklarının bir göstergesi olarak kabul ediliyor. Hulud el-Amiri - Independent Arabia