Şüpheli kökeni, diplomatik tartışmaları ve mahkeme tehdidine rağmen, Firavun Tutankamon’u betimleyen büst, 4 Temmuz’da Londra’daki Christie’s müzayedesinde 6 milyon dolara satıldı. Christies müzayede evinden yapılan açıklamada, “Çok güzel ve nadir bir eser. Tarihi eserlerin geçmişle ilgili karmaşık tartışmalara neden olduğunun farkındayız. Ancak bugün bizim rolümüzün, eserlerin transferi için en yüksek standartları koruyan şeffaf, meşru bir pazar sunmaya devam etmek olduğunu düşünüyoruz. Bu eserlerin kamuoyuna göstermenin kamuoyunun hakkı olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullandı. Daha önce Firavun Tutankamon şeklindeki Amon tanrısının heykeli de dahil olmak üzere, 32 tarihi Mısır eserinin satılması tartışmalara neden olmuş, Mısırlı arkeologlar bunu uluslararası anlaşma ve sözleşmelere aykırı olduğunu belirtmişlerdi. Eski Tarihi Yapıtlar Bakanı Dr. Zahi Hawas dün yaptığı yazılı açıklamada, "Firavun Tutankamona atfedilen bir heykelin satışı, Christie’s müzayede evinin tarihinde kara bir leke olacak. Çünkü heykel sadece Mısır uygarlığına değil tüm dünyaya ait bir heykel. Heykelin veya müzayede evinin sahibinin heykeli Mısır’a teslim etmemesi durumunda, bu heykel kimsenin görmeyeceği evdeki karanlık bir odada durmak yerine müzede insanlara gösterilecek” ifadelerini kullandı. Dün müzayedede satılan eserler arasında, Firavun Tutankhamon ve 3. Aminhotepin heykeli bulunuyordu. Hawas,  Amon’un heykelinin Tutankamon’un yüzü olduğunu ve İngiliz arkeolog Howard Carter tarafından keşfedilen 5 bin 398 parça eserin bulunduğu Tutankamon’un mezarından çıkarılmadığını işaret ederek, “Keşfedilen eserlerin aralarında bu ya da başka herhangi bir taş heykel yoktu. Heykel büyük ihtimalle Mısırdan 1970 yılında çalındı” dedi. Hawas, Mısır Başsavcısı’ndan bu konuda adli işlem başlatılmasını ve UNESCO’ya, İngiltere Dışişleri Bakanlığı’na ve Christies müzayede evine mektup göndermelerini talep etti. Mısır’ın temaslarına karşılık olarak Christies müzayede evi, Mısır yetkilileri ile temasları sürdürdüğünü ve mülkiyet ya da ihracat konusunda şüphelerin bulunduğu herhangi bir parçanın satışı için teklif sunulamayacağını söyledi. Mısır Eski Eserler Bakanlığı da Tutankamon heykelinin 1970 yılından bir süre sonra Karnak Tapınağı’ndan yağmalandığına inanıyor. Christie’s Müzayede Evi, heykelin 1960’larda ya da 1970’lerin başında Prens Wilhelm von Thurn Taxis’e (1919-2004) ait olduğunu söyleyerek bunu reddediyor. Arkeoloji uzmanı Bassam el-Şema Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Mısır, geçtiğimiz ay satışı durdurmak için tüm resmi adımları izledi. Heykelin mülkiyetini ispatlamak için resmi belgeler sunuldu. Başsavcı ile İngiliz Dışişleri Bakanlığı ve UNESCO ile resmi temaslarda bulundu. Bu eylemler işe yaramadı. Çünkü bu süreci engelleyen ve yöneten başarısız anlaşmalar var. Mısır buna halk kampanyası ile tepki göstermeli ve tepkisini dile getirmeli” dedi. Arap Bilim ve Teknoloji Akademisi, Arkeoloji ve Doğal Miras Birimi Başkanı Dr. Monica Hanna ise Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Mısır’da faaliyet gösteren İngiliz çalışma heyetlerinin, çalıntı eserlerin iade edilmesi için baskı aracı olarak kullanılmasına bir son verilmelidir” ifadelerini kullandı. Hawas yaptığı açıklamada, Christie’s müzayede evinin heykelin mülkiyeti hakkındaki belgelerden şüphelendiğini ifade ederek, “Christie’s 60’lı yıllarda heykele sahip olan kişinin kimliğini açıkladı. Gazeteler bu kişinin ailesi ile temasa geçtiğinde, aile heykel hakkında bir şey bilmediklerini söyledi. Müzayede evinin heykel hakkında sunduğu hiçbir yasal belge yok” dedi. Live Science internet sitesinde geçtiğimiz hafta yer alan habere göre, Wilhelm von Thorn Undtaxi’nin ailesi ve akrabaları heykel hakkında bir şey bilmediklerini ifade etti. Untaxi’nin kızı ise yaptığı açıklamada, babasının tarihi eserlere olan ilgisi hakkında bir şey bilmediğini belirtti. Heykelin sahibi konusundaki şüphelere rağmen ve UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunması Sözleşmesine göre devletin tescili ispatlaması gerekmesi nedeniyle Mısır satışı durdurmayı başaramadı. Devletin bu konuda belge sunması kazıların yasadışı yapılması durumunda neredeyse imkansız ve Tutankhamun heykeli de Mısır eserlerinde kayıtlı bulunmuyor. Mısır Eski Eserler Bakanı geçtiğimiz ay UNESCO’ya yasa değişikliği çağrısında bulunarak, “Bu anlaşma kaçakçılık sonucu yasadışı olarak elde edilen tarihi eserlerimizi kurtarmamıza yardımcı olmuyor. Çözüm bu anlaşmanın çekilmesi ve ABD ile imzalanan ikili anlaşmada olduğu gibi Mısır’a ait olan bir eserin belgesiz bir şekilde teslim edilmesidir. UNESCO Sözleşmesi yaklaşık 50 yıldan beri hazırlık aşamasındadır ve bunu yazanların çoğu da batılı. Ancak günümüzde durum farklı. Mısır Dışişleri, Kültür ve Antika Bakanlığı, uzmanlarla görüşmeli, UNESCO Sözleşmesini Arap ülkeleriyle işbirliği içinde değiştirme önerisi sunmalı” dedi. UNESCO’nun durum hakkında açıklama yapmamasını eleştiren Hanna, Mısır’ın tutumunu değiştirmesi ve hiçbir katkı sağlamayan bu anlaşmadan çekilmesi gerektiğini söyledi. Londradaki Christies müzayede evi, Mısır’a ait 30 tarihi eser satışında bulundu. Geçtiğimiz Çarşamba günü Mısır’ın satışı durdurma talebini görmezden gelerek yaptığı açık artırmada 38 milyon sterlin gelir elde etti. Bu durum Mısır Eski Eserler Bakanlığı ve Dışişleri Bakanlığı’nın açıklama yapmasına neden oldu. Bakanlıklardan yapılan açıklamada, "Christies müzayede evi Mısır’ın geçtiğimiz hafta yaptığı meşru taleplerini dinlemeden birkaç Mısır eseri sattı. Christie’s müzayede evinin attığı adımlar Mısırlı yetkililerin İngiliz yargı makamlarından talep ettiği hukuki yardım, ilgili uluslararası anlaşmalara ve sözleşmelere aykırıdır. Müzayede evi Mısır’a tarihi eserler hakkında belge sunmadı” ifadelerine yer verildi. Londra’daki Christies müzayede evi, The Guardian gazetesine verdiği demeçte, “Son mülkiyeti ve kanuni satış hakkını onaylamak önemlidir. Bu durumunu açık bir şekilde gerçekleştirdik. Mülkiyet veya ihracatla ilgili endişeler olduğu sürece için hiçbir şeyi satışa sunmayacağız. Tutankamon’un heykeli hakkında geniş bilgi sunduk. Mısır yetkililerini çalışmayı görmeleri ve belgeleri incelemeleri için bizimle görüşmeye davet ettik, ancak teklifi kabul etmediler. Fakat biz onları kabul etmeye, onlarla çalışmaya ve sürecimizi görüşmeye hazırız” dedi.