Rusya Savunma Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov’un ABDli mevkidaşı Mark A. Milley ile ‘hareketlerin koordine edilmesi’ ve ‘Suriyedeki askeri operasyonlarda iki taraf arasındaki çatışmaların önlenmesi’ meseleleri hakkında görüşmelerde bulunduğu bildirildi. Her ne kadar taraflar daha önce telefon vasıtasıyla birkaç kez görüşmüş olsa da söz konusu görüşmeyle ilk kez bir araya gelmiş oldular. Görüşmenin önemi ise Moskova ve Washington arasındaki tartışmaların yoğunlaştığı ve şiddetlendiği bir zamanda gerçekleşmesinden kaynaklanıyor. Zira ABD kuvvetlerinin Fırat’ın doğusundaki bölgelerde yeniden konuşlandırılması, Rus tarafının eleştiri dozunu artırmasına sebep olmuş ve ABD’yi Suriye petrolünü çalmak ve ülkenin doğusunda ayrılıkçı yapılar kurmaya çalışmakla suçlamasına yol açmıştı. Buna karşılık Washington, Rusya’yı yerleşim bölgelerini ve tıbbi ve yardım tesislerini hedef almaya devam etmekle suçlamıştı. Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Gerasimov ve Milley’in İsviçre’nin Bern kentinde bir araya geldikleri ve görüşmenin oldukça yapıcı geçtiği kaydedildi. Açıklamada ayrıca iki genelkurmay başkanının gerçekleştirilen askeri operasyonlar sırasında taraflar arasında sürtüşmelerin yaşanmaması için alınacak gerekli önlemler ve Suriye’deki ve diğer bölgelerdeki stratejik istikrar ve durum hakkında görüş alışverişinde bulundukları bilgisi de verildi. ABD Savunma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada da Gerasimov ve Milley’in Suriye dosyası, stratejik istikrar ve diğer operasyonel konular hakkında görüştükleri ve özellikle istenmeyen çatışmaların önlenmesine meselesine odaklandıkları kaydedildi. İkili arasındaki bu görüşmeler, Suriye’deki duruma ilişkin taraflar arasındaki askeri iletişim kanallarının yeniden devreye konulmasının önünü açıyor. Zira bu koordinasyonun son aylarda en düşük seviyelere gerilediği biliniyor. Rusya Genelkurmay Başkanı Valery Gerasimov daha önce, 2019 yılı içerisinde Suriyedeki durumdaki en öne çıkan gelişmeler hakkında bir sunum yapmış ve Suriye hükümetine uluslararası terörizmle mücadelede yardım edilmesinin Rus silahlı kuvvetlerinin en temel görevlerinden biri olmaya devam ettiğini söylemişti. Ayrıca Suriyedeki teröre karşı savaşın önemli aşamasının sona erdiğini ifade etmiş ve hâlihazırdaki asıl görevin teröristlerin kontrolünden kurtarılan alanlarda güvenliğin sağlanması olduğunu belirtmişti. Gerasimov sunumunun devamında, Rus Savunma Bakanlığı’nın askeri faaliyetlere paralel olarak mültecilerin ve yerlerinden olan vatandaşların evlerine dönmeleri için Suriye hükümetine gerekli yardımı sağlamaya devam ettiğini de vurgulamıştı. Gerasimov, özellikle ABD tarafından kontrol edilen bölgelerdeki mülteci kamplarında bulunan Suriyeli mültecilerin karşı karşıya kaldıkları zor koşullar dolayısıyla ciddi endişe duyduğunu dile getirdi. Ayrıca yasa dışı dış kuvvetlerin varlığının ülkedeki krizinin çözümüne doğru ilerlemesini engellediğine dikkat çekerek -daha önceki Rus suçlamalarına benzer şekilde- Washington’ın Suriye’nin kuzeyindeki petrol sahalarını kontrol etmeye devam ettiğini söyledi. Gerasimov, ülkesinin “Kürt güçlerini Suriye-Türkiye sınır bölgesinden çıkarma yükümlüğünün yerine getirdiğini” belirttiği açıklamasında “Halk Koruma Birlikleri (YPG) Suriye-Türkiye sınırından 30 km derinliğe çekildi. Suriye kuvvetleri ve Rusya askeri polisi Kobani ve el-Cezire bölgelerine girdi” ifadelerini kullandı. Ayrıca Fırat bölgesinde yeni alanların kurtarılmasıyla birlikte Rus askeri polis birlikleri tarafından yürütülen görev çemberinin genişlediğini ifade eden Gerasimov, bu durumun Rus askeri polisine geçici olarak birtakım ek birimlerin katılmasını gerektirdiğini kaydetti. Rus ordusunun yeni yeteneklerine de değinen Gerasimov, Rus havacılık teknolojileri kapsamında beşinci nesil Suhoy Su-57 savaş uçaklarının Suriyedeki denemelerin ikinci aşamasını başarıyla geçtiği bilgisini verdi. Ayrıca Suhoy Su-57 savaş uçaklarıyla yapılan testlerin devam ettiğini belirterek bu uçakların tekrar edilen testlerde de tüm özel görevlerin başarıyla yerine getirildiğini söyledi. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, geçen yıl şubat ayında yaptığı açıklamada söz konusu savaş uçaklarının Suriyedeki test programını iki gün içinde gerçekleştirdiğini bildirmişti. Rus Savunma Bakanlığı, Suriye üzerinden uçan bu savaş uçaklarının videolarını yayınladı. Fakat Gerasimov’un açıklaması, gelecek yıl resmen askeri operasyonlarda kullanılması beklenen bu uçakların testlerin devam edeceğini gösteriyor. Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrovun salı günü Suriyeli mevkidaşı Velid Muallim ile görüşeceğini açıkladı. İkilinin çeşitli uluslararası ve bölgesel sorunları ele alacağını belirten Zaharova, görüşmeler sırasında ayrıca Cenevredeki Anayasa Komitesi çalışmaları, ülkedeki çatışma sonrası yeniden yapılanması, mültecilerin geri dönüşünü kolaylaştırma ve Suriyenin içindeki ve çevresindeki durumu gibi meselelerin tartışılacağı bilgisini verdi. Zaharova ayrıca iki ülke arasındaki ticari, ekonomik ve insani alanlardaki ilişkileri daha da güçlendirmeye yönelik birtakım konuların da görüşmeler sırasında ele alınacağını belirtti. Rusya Başbakan Yardımcısı Yuriy Borisov’un ofisi tarafından yapılan açıklamada da Borisovun iki gün önce Şama gerçekleştirdiği ziyaretin ve Devlet Başkanı Beşşar Esed ile yaptığı görüşmenin neticelerine dikkat çekilerek ortak hükümet toplantısı için gerekli hazırlıkların tamamlandığı bildirildi. Borisov ziyareti sırasında Rusya-Suriye ilişkileri, ekonomik alandaki iş birliği ve anlaşmaların uygulanmasındaki ilerlemenin yanı sıra bu iş birliğini her alanda güçlendirmenin yolları hakkında görüşmelerde bulundu. Toplantının ardından Moskovanın Tartus Limanı’nı modernize etmek ve ticari kullanımını başlatmak için 500 milyon dolar tahsis edeceği açıklandı. Borisov, gerçekleştirdiği ziyaretin, ayrıntılar hakkında fikir alışverişinde bulunmayı hedeflediğini ve böylece ortak hükümet toplantısına hazırlık kapsamında geldiğini belirtti.