Afganistanda geçici bir ateşkes, düşük bir barış umudu taşıyor

  • 2/17/2020
  • 00:00
  • 4
  • 0
  • 0
news-picture

Washington ve Taliban, Afganistan yönetimini de kapsayacak  şekilde ülke çapında bir haftalık bir ateşkes ilan etmesi Afganistan’da yeniden barış umutlarını yeşertti. Ateşkesin devam etmesi halinde, ABD kuvvetlerinin geri çekilmesine izin verecek bir anlaşmanın imzalanması bekleniyor. İçeriği henüz açıklanmayan ateşkes, Afgan kuvvetler ve Taliban arasındaki savaşı sona erdirmeyi garanti etmiyor ve her an çökebilir. Daha da kötüsü, Fransız Haber Ajansı’nın (AFP) edindiği bilgilere göre ateşkes, Taliban’ın ilerleme kaydetmesine de katkı sağlayabilir. Londra merkezli Overseas Developmenst Enstitüsü’nden araştırmacı Ashley Jackson, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Bu, oldukça tehlikeli bir durum. Sabotajcılar, her yönden dengeyi tersine çevirmeye çalışıyor” ifadelerini kullandı. ABD Savunma Bakanı Mark Esper, geçen perşembe günü Brüksel’de yaptığı açıklamada ‘yedi gün boyunca’ şiddetin azaltılacağını açıkladı. ABD’li yetkili, ateşkesin oldukça yakın bir zamanda başlatılacağını belirtirken, bir Taliban yetkilisi de ateşkesin cuma günü başlayacağını duyurmuştu. Taliban’ın iyi niyetini ve unsurlarını kontrol etme yeteneğini göstermesi beklenen bu ateşkese yönelik saygı, 12 bin ila 13 bin ABD askerinin Afganistan’dan geri çekilmesi hususunda Washington ve Afganistan arasında anlaşma imzalama yolunda bir başlangıç sayılacak. Geçtiğimiz perşembe günü ABD Başkanı Donald Trump, ‘yakın bir zamanda bir anlaşmaya ulaşılacağını’ doğruladı. Ancak Jackson, böyle bir durumu ‘delilik’ olarak nitelendirdi. ABD ve Taliban, ‘şiddetin azaltılması, güvenlik garantilerinin sağlanması ve Afgan diyaloğunun başlatılması’ karşılığında ABD kuvvetlerinin Afganistan’dan geri çekilmesine ilişkin bir yıldan uzun bir süredir görüşmeler yapıyor.“Taliban, saldırı düzenlemeye devam ederse, yanıt vereceğiz” Kabil hükümeti, uzun süredir görüşmelere dahil edilmiyor. Ancak Afganistan İçişleri Bakanı Mesud Enderabi, AFP’ye yaptığı açıklamada Afgan güvenlik güçlerinin, sahada önemli bir oyuncu ve Taliban’ın hedeflerinden biri olduğuna dikkati çekti. Bu güçlerin ‘kendini savunmaya, aynı zamanda ateşkes şartlarına uyarak şiddeti azaltmaya hazır’ olduğunu belirten Enderabi, “Eğer Taliban, saldırı düzenlemeye devam ederse, biz de yanıt vereceğiz ve ABD, bize yardım edecek” dedi. Jackson, günde 50 ila 90 saldırı düzenleyen Taliban’ın, bu sayıyı 20 ila 30’a düşürmesinin ‘şiddeti azaltmak’ hususunda kararlı olduklarını söylemek için yeterli olduğunu vurguladı.“Herkes, barış istiyor” Taliban, konuyla ilgili açıklama taleplerine yanıt vermezken, ancak hareketin ülke içerisindeki kalesi sayılan güneydeki Kandehar vilayetinden polis şefi Muhammed Kasım, barış için istekli olduklarını vurguladı. Kasım, ‘Taliban savaşçıları, bu savaştan bıkmış haldeler. Eğer devam ederse kazanacakları hiçbir şey yok. Herkes, barış istiyor” dedi. Ashley Jackson, ateşkesin, Taliban’ın kuşattığı birçok bölgedeki hükümet güçlerini daha da zayıflatabileceğini ve isyancıların ilerlemesine izin verebileceğini belirtti. Jackson, “Benim endişem, Taliban’ın daha fazla bölgeyi kontrol ettiğini duyurmak için ateşkesi bir fırsat olarak görmesi” dedi. 2001 yılından bu yana devam eden Afganistan çatışması çerçevesinde, Haziran 2018’de Ramazan Bayramı’ndaki 3 günlük ateşkes dışında, daha önce ateşkes ilan edilmedi. Bu dönemde ülkede benzeri görülmemiş düzeydeki kardeşlik çağrılarına rağmen çatışmalar yeniden patlak vermişti. Eski bir diplomat ve Uluslararası Kriz Grubu uzmanı Laurel Miller’a göre, ateşkes, başarılı olursa ve Taliban ile ABD arasında bir anlaşma imzalansa bile, bu, sadece barış yolunda atılan bir adım olacak. Miller, “ABD ve Taliban arasındaki anlaşma, bir barış anlaşması değil. Ama iç Afgan diyaloğu, bir barış anlaşmasının imzalanmasına katkı sağlayabilir. ABD ve Taliban arasındaki anlaşmanın önemli olan yönü, bir iç Afgan diyaloğunun başlaması için fırsat sağlamasıdır” değerlendirmesinde bulundu. “Afganistan tarihi, uzun görüşmeler ve devam eden savaşlarla dolu” Öte yandan Brookings Enstitüsü’nde analist olan Vanda Felbab-Brown, “İç Afgan diyaloğu başlayabilir. Ama Afganistan tarihi, uzun görüşmeler ve devam eden savaşlarla dolu. Birkaç hafta bekleyin. Tırmanışı azaltma döneminde, eğer çatışmalar beklenen düzeyde olursa şaşıracağım” ifadelerini kullandı.

مشاركة :