Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi sınırları içinde gerçekleştirilen kazıyla Neandertallerin ölülerini bilerek gömdüğüne yönelik uzun süredir devam eden tartışma nihayete ermiş görünüyor.  Antiquity isimli bilimsel yayında yayımlanan raporda, Şanidar Mağarası’nın bulunduğu bölgede gerçekleştirilen kazıda çıkarılan fosiller ve etrafındaki tortunun incelenmesinin bedenin başka birinin kazdığı çok derin olmayan bir çukurun içine yerleştirildiğine işaret ettiği belirtildi.  Neandertallerin ölülerini gömdüğüne yönelik ilk keşif Ralph Solecki’nin 1950’lerde ve 1960’larda Irak’ın kuzeyinde gerçekleştirilen kazıda ortaya çıkarılmıştı. Bu kazılarda ortaya çıkarılan 10 Neandertal kalıntısının ve bedenler üzerinde dağılmış çiçeklerin cenaze ritüellerine işaret ettiği belirtilmişti.  Science Newsun haberine göre genelde Homo sapiens’le ilişkilendirilen ölüyü gömme davranışı topluluk üyelerine karşı şevkat, özen ve ölülerin ardından tutulan yasa veya belki de ölümden sonra yaşama olan inanca işaret ediyor.  Eğer Soleckinin daha önce ortaya attığı fikir doğruysa, Neandertaller yine çoğunlukla Homo sapiens’lere atfedilen mağara resimleri gibi pek çok sembolik aktivite gerçekleştirmiş olabilir.  Fakat Solecki’yi eleştirenler, Şanidar Mağarası’ndaki Neandertallerin doğal süreçler vücutlarını toprak ve bitkilerle örtmeden önce düşen kayalarla ölmüş olabileceğini öne sürmüştü.  Independent Türkçede yer alan habere göre, araştırmanın yazarlarından Cambridge Üniversitesi’nde arkeolog Emma Pomeroy, “Şanidar’daki bedenlerin en azından bazılarının bilerek yerleştirildiğine hayli ikna olduk” ifadelerini kullandı.  Pomeroy’un araştırma ekibinin Neandertallerin bilerek gömüldüğüne yönelik epey bulgu elde ettiği belirtildi. Ekip 2016’da Neandertale ait olduğu düşünülen bir kaburga kemiği, omurga kemiği ve sıkılı bir sağ el kemiği ortaya çıkarmıştı. 2018 ve 2019’da elde edilen aynı bedene ait sonraki fosiller, Neandertal özellikleri gösteren düzleşmiş bir kafatasını içeriyordu.  Cinsiyeti henüz belirlenememiş bireye ait kalıntıların 60 ila 70 bin yıl önce yaşadığı tahmin ediliyor.  Pomeroy, antik bitkilerin kalıntılarının yanı sıra bazı polenlerin de fosillerin bulunduğu tortunun yakınlarında bulunduğu söyledi. İleriki araştırmalar hangi bitki türlerinin olduğunu ortaya koyacak ve çiçekleri Neandertallerin getirip getirmediği belirlenecek.