Dünyanın 94 ülkesine yayılan koronavirüs salgınında 3 bin 500’den fazla insan hayatını kaybetti. Henüz herhangi bir tedavi yöntemi geliştirilemeyen virüs yayılırken ona bilimsel olarak doğruluğu kanıtlanmamış bir takım yanlışlar algılar da eşlik ediyor. Bu yanlış algılardan en çok bilinenleri sizler için derledik;1 - Sarımsak Sosyal medya sitelerinde sarımsağın koronavirüse yakalanmayı engellediğine dair bilgiler paylaşılıyor. Dünya Sağlık Örgütü (DTÖ) sarımsağın antimikrobiyal bir içeriğe sahip olmasına rağmen koronavirüsün bulaşmasını önlediğine dair bilimsel olarak kesin bir kanıt olmadığını söylüyor. Genel olarak, meyve, sebze yemek ve bol su içmek sağlığa faydalıdır. Fakat BBC’nin haberine göre henüz koronavirüs enfeksiyonunu azaltacak belli bir yiyecek bulunmuyor.2 - ‘Sihirli’ ek gıdalar YouTuber Jordan Sather, koronavirüs ile mücadele eden ‘sihirli’ bir ek gıda olduğunu öne sürdü. Ancak Sather’ın söz ettiği kimyasal bir bileşik olan klorin dioksit içeren bu ek gıdanın koronavirüs tedavisinde etkili olduğunu gösteren hiçbir bilimsel kanıt bulunmuyor. Hatta ABD Gıda ve İlaç İdaresi (FDA) söz konusu bileşenin ishal, bulantı, kusma ve aşırı su kaybına neden olabileceği uyarısında bulundu.3 - Ev yapımı el dezenfektan Bir takım haberler, yoğun talep sonucu el dezenfektan stoklarının azaldığına işaret etti. Bu da internette ev yapımı el dezenfektanı için tariflerin ortaya çıkmasına neden oldu. Ancak BBCnin haberine göre bu tarifler, birer aldatmacadan ibaretler. Londra Hijyen ve Tropik Tıp Koleji’nden (LSHTM) Ev Hijyeni Uluslararası Bilimsel Forumu Profesörü Sally Bloomfield, kimsenin evde el dezenfektanı hazırlayabileceğini düşünmediğini söylüyor. BBC haberinde söz konusu ev yapımı dezenfektanların bazılarının kullanımının cilt için uygun olmadığına işaret etti.4 - Gümüş suyu Nano gümüş partikülleri barındıran kolloidal gümüş suyunun koronavirüs ile mücadele edebildiği söylentisi. ABDli televizyoncu Jim Bakkerın tv şovunda kolloidal gümüş suyunun 12 saat içinde koronavirüsü ortadan kaldırdığı açıklandı. Bu yöntem, sosyal medya sitesi Facebook aracılığıyla yayıldı. Ancak ABD’li sağlık yetkililerinden gümüş suyunun koronavirüsle mücadelede kullanımı konusunda net bir tavsiyesi bulunmuyor. Daha da önemlisi, nano gümüş partiküllerinin sağlık üzerinde böbrek yetmezliği ve epileptik nöbetler gibi ciddi yan etkileri söz konusu. Ayrıca gümüş suyu, cilt rengi maviye dönüşebilir. Çünkü gümüş, çinko veya demir gibi insan vücudunda işlevi olan bir mineral değildir. 5 - 15 dakikada bir su içilmesi Sosyal medyada ‘bir Japon doktora’ dayandırılarak yapılan paylaşımda, doktorun, her 15 dakikada bir su içmenin, virüslerin ağızdan atılmasına katkıda bulunduğu ve bu nedenle koronavirüsü engelleyebileceği söylendi. Ggönderinin 250 binden fazla paylaşıldığına işaret eden BBC, bu şekilde su içmenin koronavirüs ile mücadelede yardımcı olacağına dair bilimsel bir kanıt bulunmadığını kaydetti. Hatta virüs bugüne kadar hep solunum sistemi yoluyla bulaştı. Bol su içmenin koronavirüsle mücadelede etkisi olmada genellikle vücudun susuz kalmaması sağlık açısından iyi bir tavsiyedir. 6 - Sıcaklık Bir süre önce, sıcakta kalmanın, sıcak su içmenin, sıcak suda banyo yapmanın ve saç kurutma gibi makinelerin kullanılmasının virüsleri ‘öldüreceği’ ve dondurma gibi soğuk yiyeceklerden kaçınılması gerektiği şeklinde, Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonuna (UNICEF) atfedilen yanlış bir paylaşım sosyal medya sitelerinde yoğun etkileşim aldı. DSÖ resmi internet sitesinde, sıcağın veya soğuğun koronavirüsü veya diğer hastalıkları yok edebileceğine inanmak hiçbir neden olmadığı belirtiliyor. BBC haberinde, hasta olmadıkça vücudun belli bir ısıya sahip olması nedeniyle sıcak içeceklerin gerçek vücut ısısını değiştirmeyeceğinin altı çizildi. 7 - Madeni paralar Koronavirüsün madeni paralar ve banknotlar gibi şeylerle bulaşabileceği konusunda yaygın bir yanlış inanış söz konusu. Aslında, madeni paralar, banknotlar veya kredi kartları gibi şeylere dokunarak hastalanma riski oldukça azdır. DSÖ’nün internet sitesine göre hijyen kurallarına uyulursa madeni paralardan enfeksiyon kapma riski oldukça düşük bir olasılıktır. Ellerinizi alkol bazlı el dezenfektanı ile sık sık temizlemek ya da su ve sabunla yıkamak, kendinizi virüslerden korumanın en iyi yoludur. 8 - Enfeksiyonun kaynağı sivrisinekler Koronavirüs sivrisinek ısırığıyla bulaşamaz. Sadece koronavirüs kapmış bir kişiyle temas sonucu solunum sistemi yoluyla, özellikle öksürme veya hapşırma sırasında salgıladıkları tükürük veya burun salgılarıyla bulaşır. Henüz koronavirüsün, sivrisinekler tarafından bulaştırılabileceğini gösteren hiçbir bilgi veya kanıt bulunmuyor. 9 - Vücuda alkol püskürtmek Vücuda alkol veya klor püskürtmek yeni tip koronavirüsün yok edilmesine yardımcı olmaz. Ancak giysilere veya mukoza zarlarına (gözler ve ağız gibi) zararlı olabilir. Bununla birlikte önerilere göre kullanılması şartıyla hem alkol hem de klor yüzeyleri dezenfekte etmekte yararlı olabilir. DTÖ sadece hijyen konusunda ellerin alkolle ovalanması veya su ve sabunla yıkanmasını öneriyor.