Afgan hükümeti ve Taliban hareketi kaynaklarına göre Afgan Kabil yönetimi 2 Nisan’da Taliban mensubu esirler ile Afganistan güvenlik güçleri arasındaki takas sürecini başlattı. Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ofisinden üst düzey bir yetkili, “Bu sabah (2 Nisan) iki Afgan güvenlik gücüne karşılık esir tutulan 100 Taliban unsurunun serbest bırakılması kararı alındı” dedi. Reuters’a göre isminin açıklanmasını istemeyen yetkili, serbest bırakılan unsurların isimlerinin cezaevi yetkililerine gönderildiğini belirtti. Taliban da takas sürecinin, koronavirüs (Kovid-19) salgını çerçevesinde mahkumlar için yürütülen teknik ve lojistik planlar üzerinde çalışıldığı bir dönemde, bu hafta başladığını duyurdu. Taliban Sözcüsü Zebihullah Mücahid, koronavirüs salgınından etkilenen bazı bölgelerde ateşkes ilan edildiğini duyurduğu açıklamasında “Teknik konularda biraz zamana ihtiyaç var. 100 Taliban ve 20 Afgan güvenlik gücünün yarın veya ertesi gün serbest bırakılacağına inanıyorum” ifadesini kullandı. Taraflar, Taliban unsurlarının başkent Kabil’in kuzeyindeki Bagram Hava Üssü’nden serbest bırakılacağını aktardı. Ancak Afgan güvenlik güçlerinin serbest bırakılacağı yer henüz açıklanmadı. Taliban’a mensup 100 unsurun serbest bırakılması kararı, Afgan hükümeti ve Taliban tarafından tutulan 6 bin mahkumun takas edilmesinin ilk adımı olarak geldi. Takas, ABD ve Taliban arasında yaklaşık 20 yıldır devam eden savaşı sona erdirecek bir barış anlaşmasının başarısı için güven artırıcı önemli bir tedbir olarak görülüyor. Üç kişiden oluşan bir Taliban ekibi esir takası sürecini başlatmak üzere geçen salı günü Kabil’e ulaştı. Ekip, Afganistan’da koronavirüsle enfekte olanların sayısının 273’e ve ölenlerin sayısının da 4’e ulaşması sonrasında salgınla mücadele etmek için yürürlüğe konulan izolasyona rağmen Afgan yetkililerle bir araya geldi. Taliban Sözcüsü, AFP’ye yaptığı açıklamada teknik ekibin daha fazla müzakerede bulunmak için değil takas sürecini kolaylaştırmak üzere Kabil’de bulunduğunu belirtti. Zebihullah Mücahid de açıklamasında “Serbest bırakılacaklar, adları listede olan mahkumlar olmalıdır. Bu sebeple teknik ekibimiz orada. Müzakere yapmıyorlar ve siyasi görüşmeler de olmayacak” ifadelerini kullandı. Biri liderlik konseyinden ve diğeri de Doha’daki siyasi büro yetkililerinden olan Taliban kaynakları, AFP’ye “3 kişiden oluşan Taliban heyeti geçen pazartesi günü Pakistan’daki Ketta şehrinden Kandahar’a ulaştı. Oradan da Kabil’e gidecek” açıklamasında bulundu. Taliban, Afganistan hükümetiyle müzakerelerden önce 5 bin esirin serbest bırakılmasını istiyor. Taliban, yeni tip koronavirüsten etkilenen bölgelerde tıbbi ekiplerin sağlık hizmeti sunabilmesi amacıyla ateşkes ilan edileceğini duyurdu. Afganistan’da yayın yapan Hama Press haber ajansının 2 Nisan’da aktardığına göre Taliban Sözcüsü Zebihullah Mücahid, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada Taliban’ın koronavirüsün görülmesi durumunda kontrol altındaki bölgelerde operasyonları durduracağını belirtti. Mücahid yaptığı açıklamada hareketin bu adımının bir ateşkes eylemi olarak yorumlanmaması gerektiğini kaydetti. Şiddeti azaltma eyleminin şubat ayı sonlarında ABD ile Taliban arasında imzalanan barış anlaşmasının temel koşullarından biri olduğu biliniyor. Afganistan hükümetinin yer almadığı anlaşma, hükümete mensup bin esirin serbest bırakılması karşılığında Taliban’a mensup 5 bin esirin serbest bırakılmasını şart koşuyor. Analistlere göre esir sayısındaki bu dengesizlik, anlaşmanın Taliban’ın çıkarına olduğunu gösteriyor. Yetkililerin geçen çarşamba günü yaptığı açıklamaya göre Afganistan hükümeti temsilcileri Kabil’de barış sürecini ilerletmek üzere esir takası gerçekleştirmek için Taliban hareketinden bir heyetle ilk kez doğrudan görüşmeler gerçekleştirdi. Afganistan Ulusal Güvenlik Ofisi’ne göre ise taraflar salı ve çarşamba günleri Uluslararası Kızılhaç Komitesi’nin denetimi altında görüşmeler yapmak üzere birkaç saat devam eden görüşmeler de gerçekleştirdi. Güvenlik Ofisi “İki taraf, Afgan Ulusal Savunma Kuvvetleri’ne bağlı esirler, güvenlik güçleri ve Taliban mahkumları hakkında doğrudan görüşmelerde bulundu” açıklamasında bulundu. Silahlı hareket, ABD kuvvetlerinin 2001 yılında Afganistan işgali sırasında Taliban rejimini devirmesinden bu yana Afganistan hükümeti yetkilileriyle doğrudan görüşmeler gerçekleştirmek üzere Kabil’e ilk defa davet edildi. Taraflar, daha önce de video konferans yoluyla esir takası meselesini ele almıştı. İki taraf, 18 yıl önce patlak veren savaş sırasında Taliban’ın gerçekleştirdiği saldırılara sahne olan Kabil’in merkezindeki Serena Otel’de bir araya geldi. Takasın, iki taraf arasındaki görüşmelerin başlayacağı 10 Mart’ta gerçekleşmesi gerekiyordu. Ancak Kabil’deki siyasi farklılıklar sürecin ertelenmesine neden oldu. Taliban’ın geçen pazar günü Afganistan güvenlik güçlerinin saflarında 20 kişinin ölmesine neden olan saldırılarından sonra güvenlikle ilgili gerilim arttı. Helmand vilayetinde bir mayının geçen çarşamba günü infilak etmesiyle 6’sı çocuk en az 7 sivil öldü. Yetkililer, saldırıdan Taliban’ı sorumlu tuttu.