Andrew Woodcock İngilterede sağlık personelleri de dâhil yeterli sayıda kişiye koronavirüs testleri yapılmadığına yönelik eleştiriler artıyor. Downing Street’taki İngiltere Başbakanlığı, koronavirüs salgını başladığından bu yana Ulusal Sağlık Servisinde (NHS) görevli sağlık personelinin sadece 2 binine test yapıldığını itiraf etti. NHS çalışanlarının koronavirüs dolayısıyla evde kendilerini izolasyon altına aldığı ifade edildi. Koronavirüs testi, sağlık çalışanlarının işlerini sürdürebilmesi için bir zorunluluk olarak görülüyor. Sağlık hizmetlerinin ön saflarında yer alan 125 bin çalışan olduğu biliniyor. Ancak bu çalışanların çoğu yeterli test imkânı olmadığı için evlerinde mahsur kalmış durumda. Hükümet, Kovid-19 test sayısını artırmamakla suçlanıyor. Ulusal Sağlık Servisi NHS Tıbbi Direktörü Dr. Yvonne Doyle, Downing Caddesinde düzenlediği basın toplantısında hükümet yetkililerinin ay sonunda her gün 100 bin kişiye koronavirüs testi yapılmasını hedeflediğini söyledi. Diğer yandan ilgili bakanlar, vaka durumunu tespit eden test sayısında nasıl artış sağlanacağına dair çelişkili açıklamalarda bulundu. İngilterenin hastalıktan kurtulanlara yönelik antikor testlerini kullanmaya başlayıp başlamayacağı konusunda da belirsizlik sürüyor. Tıp endüstrisinden bilim adamları ve alanının önde gelen isimleri, Birleşik Krallıkın günde 70 bin kişiye test yapan Almanyanın gerisinde kalmasının gerekçesi olarak öne sürülen kimyasal madde ve kit eksikliği bahanesini gerçekliğini sorguluyor. Bu arada ülkedeki işçi sendikaları, virüsle mücadelenin ön saflarında yer alan tüm sağlık ve sosyal yardım kuruluşu çalışanlarına acil olarak test yapılması, maske, eldiven, önlük gibi koruyucu malzeme sağlanması çağrısında bulundu. Sendikalardan yapılan açıklamada ‘Sağlık çalışanlarının riske edilmesi, kriz içinde krize neden olacaktır’’ denildi. Bir milletvekili de virüs testinde bazılarına ayrıcalıklı davranıldığını öne sürdü. Şu ana kadar İngiltere’de koronavirüs salgını dolayısıyla yaklaşık 2 bin 400 kişi öldü. Hastanede tedavi gören hastalardan 563 kişinin 24 saat içinde ölmesi ise dikkat çekti. Ölenlerden biri 13 yaşındaki İsmail Muhammed Abdulvehhab adındaki bir çocuktu. Abulvehhab’ın İngiltere’de virüsten dolayı ailesinden uzakta ölen yaşça en küçük hasta olduğu bildirildi. NHS’nin çağrısıyla görevinin başına dönen emekli tabip 68 yaşındaki Alpha Saado da koronavirüs nedeniyle öldü. Laboratuarların test kapasitelerinin yetersiz olduğu anlaşıldıktan sonra, sağlık çalışanların test oranlarının, toplam test miktarının yüzde15’i olması kararlaştırılmıştı. Ulusal Sağlık Hizmetleri Kurumu NHS gelen eleştiriler üzerine tüm sağlık kuruluşlarına sağlık çalışanlarına yapılan test oranlarını artırmaları talimatı içeren bir mesaj gönderdi. Yeni koronavirüs (Kovid-19) tespiti için moleküler yöntemlerle yapılan testler son derece önem arz ediyor. Test kitinde üç aşamalı bir yöntem uygulanıyor. Önce hastanın boğaz ve burnundan örnek alıyor. Daha sonra nükleik asit, (taşıma sıvısı) içeren tüplere konuyor ve laboratuvara gönderilerek analiz ediliyor. Semptomları olan ya da hasta biriyle aynı evi paylaştığı için kendisini izolasyona alan çok sayıda sağlık personelinin çalışabilir durumunda olmadığı ifade ediliyor. Sağlık çalışanlarına yeterli test yapılması durumunda iş yükünün hafifleyebileceği belirtiliyor. Geçen cumartesiye kadar yüzde 15’lik test kotası kapsamında sadece 5 bin sağlık çalışanına test yapılabilmişti. Cumartesiden itibaren bu sayı 8 bin 630’a yükseldi. İngiltere’de şu anda günlük test kapasitesinin 12 bin 750 olduğu bildirildi. Cambridgedeki bir hastane, sağlık personeli için daha hızlı bir testi ilk uygulayan hastane oldu. Samba 2 adı verilen test 90 dakikada sonuç veriyor. Mevcut testlerde ise bu süre 24 saati buluyor. Bu arada hükümet umutsuz bir şekilde test sayısını artırmaya çalışıyor. İngiliz hükümetinin koyduğu günlük 25 bin test hedefine rağmen halen 13 bin civarında test yapılabiliyor. Diğer yandan ülkedeki tüm sağlık kuruluşlarını temsil eden NHS Sağlayıcıları CEOsu Chris Hobson, günlük test sayılarının halen çok sınırlı olduğunu ve hükümetin yakın gelecekte toplu testler gerçekleştirmesinin uzak bir ihtimal olduğunu söyledi. BBC’ye konuşan Hobson evde kendini izole eden sağlık çalışanlarına yapılan testlerin görece istatistik sonuçlarının, söz konusu çalışanların yüzde 15’inin virüse maruz kalmış olabileceğini gösterdiğini belirtti. Gerekli testlerin yapılması durumunda çalışanların yüzde 85’inin görevlerinin başına dönebileceğini kaydetti. Hobson ayrıca Twitter üzerinden yaptığı açıklamada şunları söyledi: “NHS patoloji laboratuarlarının kapasitesi yeterlidir. Ancak (virüs tespit testlerinde kullanılan) kitler için gerekli olan swab ve kimyasalların tedarik edilmesinde sıkıntılar yaşanıyor. Bu sıkıntıların aşılması durumunda günlük test oranının 100 bine ulaşabileceğini öngörebiliriz.’ Diğer yandan Kimya Endüstrisi Birliği, Çevre Bakanı Micheal Goff’un virüs testi için yeterli kimyasal bulunmadığı sözlerine itiraz etti. Birlik tarafından yapılan açıklamada “Yeterli üretimi yapıyoruz ve NHS’ye gönderiyoruz” denildi. Benzer şekilde, Londra’daki Imperial College araştırmacılarından Prof. Peter Openshaw, BBC ile yapılan bir röportajda "Bildiğim kadarıyla büyük bir arz sıkıntısı bulunmuyor. Hükümetin açıklamaları benim için de sürpriz oldu” dedi. Openshaw, malzemelerin daha önceden de stoklanabileceğini hatırlatarak geçen 10 yıl içinde, böylesi bir salgınla mücadele için yeterli altyapı çalışmalarının yapılmamış olmasını eleştirdi. Aynı bağlamda Lincoln Üniversitesi öğretim görevlisi Doçent Dr. Colin Butter da üniversite ve araştırma kurumlarında swab örneklerinden virüsün varlığını tespit edebilecek cihazlar olduğunu ancak raflarda tozlanmaya terk edildiğini öne sürdü. Hükümetin bahsettiği ‘kimyasal kit’ yetersizliğinin ne anlama geldiğini anlamakta güçlük çektiğini de sözlerine ekledi.  Reading Üniversitesi Eczacılık Fakültesinden Dr. Al Edwards, koronavirüs salgının küresel boyutlarda olduğu için test kitlerine talebin arttığını bu nedenle İngiltere’deki test sayılarında düşüş görüldüğünü söyledi. Şu anda virüsün tespiti için PRC moleküler tanı testleri uygulanıyor. Dr. Edwards, İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancockın sağlık kuruluşları kendi testlerini yapabilir açıklaması ile hükümetin test kitlerinin yetersiz olduğu açıklamalarının birbiri ile çeliştiğini ifade etti. Warwick Üniversitesinde moleküler onkoloji profesörü olarak görev yapan Lawrence Young, “Bugünkü kriz, İngiltere’de viroloji alanına yeterli yatırım yapılmamasının bir sonucudur’’ dedi. Almanya’nın ocak ayı başlarında tanı testleri ürettiğini hatırlatan Young, İngiltere’nin bu konuda geri kaldığını vurguladı. Diğer yandan İngiliz Tıbbi Teknoloji Endüstrileri Birliği, İngiliz İlaç Üreticileri Birliği ve Biyolojik Endüstriler Birliği tarafından yapılan ortak açıklamada sektör olarak sağlık çalışanlarının tümünün test edilmesi için yeterli üretimi yapmak için tüm güçleriyle çalışacakları belirtildi. Koronavirüs salgınıyla birlikte tüm dünyada ‘test kitlerine’ yönelik talebin artmasının mevcut rezervleri tükettiğine ve yeni test kitlerinin güvenilir kaynaklardan temin edilmesinin önemine işaret edildi.  Sağlık çalışanlarının testlerin yetersiz olması ve koruyucu malzeme eksikliğinden şikâyet ettiği biliniyor. İngiltere Tabipler Derneği (DAUK) tarafından hazırlanan bir raporda bazı hastane yönetimlerinin kaygılarını kamuoyuna açık bir şekilde ifade etmemeleri konusunda doktor ve hemşireleri uyardığı kaydedildi. İngiltere Kraliyet Tıp Derneği de benzer şekilde hükümetin sağlık çalışanlarına koruyucu malzeme sağlamasının önemini vurguladı. Sağlık çalışanlarına, korumasız bir şekilde hasta kabulüne zorlanmaları durumunda ilgili birimlere şikâyette bulunmalarını tavsiye etti. Birleşik Krallıkta iş dünyasından sorumlu bakan Alok Sharma, Başbakanlık’ta yaptığı basın toplantısında test sayısının artırılmasının hükümetin öncelikleri arasında olduğunu söyledi. Sharma açıklamasında şu ifadleri kullandı: “Günlük 10 binin üzerinde test seviyesine ulaştık. Bu sayıyı artırmak için de stratejilerimiz var. Şu ana kadar, son iki haftada 390 milyon kişisel koruma malzemesi dağıttık. Bu konuda da daha yoğun çaba sarf edeceğimizin bilinmesini isterim.” *Bu makale Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia’dan çevrilmiştir.