John F. Kennedy suikastına ilişkin gizli belgeler yayımlandı

  • 12/16/2021
  • 00:00
  • 2
  • 0
  • 0
news-picture

ABD Başkanı John F. Kennedynin 1963teki suikastına ilişkin yaklaşık 1500 gizli belge kamuoyuna açıldı. Ulusal Arşivler ve Kayıtlar İdaresi (NARA), Beyaz Sarayın ekimde verdiği, kayıtların halka açık hale getirilmesi direktifi sonucu çarşamba günü söz konusu belgeleri yayımladı. Başkan Biden belgelerin halka açılması talebini dile getirdiği bildirisinde "Başkan Kennedynin suikastının yarattığı derin ulusal trajedi, Amerikan tarihinde ve o korkunç günü yaşayan birçok Amerikalının hafızasında yankı bulmaya devam ediyor. Öte yandan, suikasta ilişkin kayıtları koruma gereksinimi zaman geçtikçe daha da zayıflıyor" demişti. "Bu nedenle, Birleşik Devletler Yönetiminin en güçlü muhtemel nedenler aksini önermediği sürece suikasta dair kayıtlardaki bütün bilgileri açıklayarak şeffaflığı en üst düzeye çıkardığından emin olmak çok önemli." JFK, 22 Kasım 1963te Teksas eyaletinin Dallas kentinde suikasta uğradı ve olay tüm ulusu şoke etti. O günün ilerleyen saatlerinde polis, Sovyet ve Küba sempatizanı eski bir ABD Deniz Piyadesi Lee Harvey Oswaldı suikastçı olduğu iddiasıyla tutukladı. Yetkililer daha sonra, Oswaldın Teksas Okul Kitapları Deposundan başkan ve diğer ileri gelenlerin Dallastaki Dealey Plazadan geçtiği açık hava konvoyuna üç el ateş ettiği sonucuna vardı. Oswald cinayetten yargılanacak olmasına rağmen, bir duruşma görecek kadar yaşamadı. Jack Ruby adlı bir gece kulübü sahibi, tetikçi olduğu iddia edilen Oswaldı suikasttan iki gün sonra bir şehir hapishanesine nakledilirken vurdu. 1964te, Warren Komisyonu olarak bilinen Başkan John F Kennedy Suikastı Başkanlık Komisyonu, Oswaldın başkanı kendi başına öldürdüğü ve daha büyük bir komplonun parçası olmadığı sonucuna vardı. Fakat Warren Komisyonunun bulguları eleştirildi ve CIAin kurum içi tarihçisi bile 2013te teşkilatın iddia edilen suikastçı hakkında bildiklerini gizlediğini itiraf etti. Hatta bunun en doğrusu yerine "en iyi gerçeği" bulma niyetiyle yapılan bir "örtbas etmeye" karşılık geldiğini söyledi. O zamandan beri suikasta ilişkin komplo teorileri ve alternatif açıklamalar hızla çoğaldı ve suç eski Küba lideri Fidel Castrodan mafyaya ve ABD hükümetine kadar herkesin üzerine yıkıldı. Hem amatör dedektifler hem de yetkililer geçit töreni alanına bakan, şimdilerde ünlü "çimenli tepede" ikinci bir tetikçinin olup olmadığını tartışırken diğerleri suikast gerçekleşirken başkanın geçişini izleyen gizemli "Umbrella  Man"i (Şemsiye Adam) kameraya alan, suikastın Abraham Zapruder adlı görgü tanığının amatör video kaydına odaklandı. Yeni yayımlanan belgelerin PDF biçimlerine Ulusal Arşivlerin JFK belgeleri merkezinden ulaşılabiliyor. Belgelerin çoğunda JFKnin katili Lee Harvey Oswaldla ilgili bilgiler yer alıyor. Bunların arasında Oswaldın suikasttan iki ay önce Mexico Citydeki Sovyet Büyükelçiliğinde bir KGB ajanıyla buluşması da var. 1992de Kongre "Başkan John F. Kennedynin suikastıyla ilgili devlet belgelerinin hepsinin... nihayetinde halkın suikastı çevreleyen tarih hakkında tam anlamıyla bilgi sahibi olmasını sağlamak için kamuoyuyla paylaşılması gerektiğini" şart koşan Başkan John F. Kennedy Suikast Kayıtlarını Toplama Yasasını kabul etmişti. Kennedy ailesinin üyeleri, örneğin JFKnin yeğeni olan eski kongre üyesi Patrick Kennedy, belgelerin tamamının kamuoyuyla paylaşılması çağrısında bulunuyordu. Önceki aylarda The Daily Maile "Ülkemizin iyiliği için her şeyin ortaya konması gerektiğini düşünüyorum, böylece tarihimizi daha iyi anlayabiliriz" diye konuşan Patrick Kennedy, "genel olarak yönetime karşı bir güvensizlik eğilimi" olan "komplo teorileriyle dolu" bir zamanda yaşadığımızı belirtmişti. Yalnızca yönetimin güçlü ulusal güvenlik ya da siyasi çıkar arz ettiğini savunduğu belgeler kamuoyuyla paylaşılmıyor. Ulusal arşiv kurumuna göre, çeşitli kurumlar ellerindeki belgelerin hepsini kamuoyuyla paylaşmayı düşünerek 2018den beri bu iddiaları gözden geçiriyor fakat pandemi bu süreci bölmüştü. Ekimde Beyaz Saray hâlâ incelenmekte olan bu materyallerin bazılarının yayımlanmasını ertelemeyi kabul etmiş ve NARAya mümkün olan her şeyi aralıkta kamuoyuna açmasını söylemişti. Donald Trump, JFK belgelerinin hepsinin kamuoyuyla paylaşılacağı sözü vermişti fakat 2018de ulusal güvenlik kaygılarını öne sürerek kayıtların tamamını paylaşmak için yasal bir son tarihi göz ardı edeceğini duyurmuştu. Halka açılan 250 binden fazla JFK belgesinin çoğuna yalnızca Marylanddeki Ulusal Arşiv tesisine giderek erişilebilirken çarşamba günü yayımlanan belgelerin çevrimiçi görüntülenebilmesi dikkate değer. Beyaz Saray, ulusal arşiv kurumundan halihazırda halka açılmış olan JFK belgeleri koleksiyonunun tamamını dijital ortama aktarmak için bir plan hazırlamasını istedi. Tarihçiler ve akademisyenler, JFK belgelerinin tamamen halka açılmasının hem günümüz ABD siyasetinde QAnon gibi komplo teorilerinin devam eden albenisine karşı koymak için hem de tarihsel bakımda önemli olduğunu savunuyor. Bu esnada ulusal güvenlik camiasından isimler bazı belgelerin hâlâ yaşayan eski Soğuk Savaş istihbarat kaynaklarını tehlikeye sokabileceğini ya da ABDnin hayati öneme sahip casusluk faaliyetlerini ortaya çıkarabileceğini öne sürüyor. Independent Türkçe

مشاركة :