Nükleer anlaşmayı canlandırmayı amaçlayan Viyana görüşmeleri kapsamında gayri resmi görüşmeler devam ederken İran, Güney Kore’yi ‘müzakere sürecinin sonucu ne olursa olsun’ ABD yaptırımları nedeniyle dondurulan 6,5 milyar ile 9 milyar dolar arasındaki varlıklarını serbest bırakmaya çağırdı. İran Dışişleri Bakan Yardımcısı ve Başmüzakereci Ali Bakıri Kani, Güney Koreli mevkidaşı Choi Jang Kun ile Viyana görüşmelerinin oturum aralarında İran’ın dondurulan varlıkları hakkında görüştü. IRNA haber ajansına göre Bakıri, Güney Koreli mevkidaşına “Viyana’daki müzakerelerin sonucu ne olursa olsun, dondurulan İran varlıkları serbest bırakılmalıdır” dedi. Bakıri ayrıca, ABD’nin İran’a yönelik tek taraflı yaptırımlarının İran’a ait varlıkların bloke edilmesinin gerekçesi olamayacağını belirtti. IRNA’ya göre Bakıri Kani, ABD yaptırımlarının Kore’nin İran’a olan borçlarını ödemekten kaçınma davranışını haklı çıkarmadığını söylerken, Fransız Haber Ajansı’na (AFP) göre ise ülkesinin mal varlıklarını serbest bırakmamanın, ‘haksız ve gayri meşru olduğunu’ ve ‘iki ülke ilişkilerinin tarihinde kara bir nokta olacağını’ vurguladı. İki yetkilinin toplantısı, Jang Kun’un ABD’nin İran Özel Elçisi Robert Malley, Nükleer Anlaşma Ortak Komisyonu Koordinatörü Enrique Mora, Fransa Dışişleri Bakanlığı Siyasi İşler ve Güvenlik Direktörü Philippe Errera, Almanya ve İngiltere temsilcileriyle görüşmesinden bir gün sonra gerçekleşti. Güney Koreli yetkili, ziyaretine geçtiğimiz Salı günü başladı ve gelecek Pazar gününe kadar Viyana’da kalacak. İran, Güney Kore’nin Ortadoğu’daki ticari ortakları arasında üçüncü sıradaydı. ABD, eski Başkanı Donald Trump döneminde 2015 yılında imzalanan nükleer anlaşmadan geri çekildi ve Tahran’a başta petrol ihracatı olmak üzere birçok sektörü etkileyen ağır yaptırımları yeniden uygulamaya başladı. İranlı yetkililer, Güney Kore’ye petrol ihracatından elde edilen ve bu ülkedeki bankalarda tutulan 6,5 milyar ile 9 milyar dolar arasındaki paranın, ABD baskısı altında zorla tutulduğunu söylüyor. Güney Kore merkezli ‘Yonhap’ haber ajansına göre Choi Jang Kun’a müzakerelerin gidişatı hakkında bilgi verildi. Ayrıca Güney Koreli yetkilinin, müzakerelerin önemli bir noktaya ulaştığı konusunda diğer yetkililerle hemfikir olduğu ifade edildi. Yonhap’a göre Jang Kun, Seul’ün ‘müzakerelerde ilerleme sağlanmasında aktif bir rol oynayacağını’ söylerken, tarafları da ‘olumlu’ bir ilerleme için çaba sarf etmeye çağırdı. Güney Kore Dışişleri Bakanlığı, ziyaretin nükleer anlaşma taraflarıyla ‘istişare’ yoluyla, Kapsamlı Ortak Eylem Planı müzakerelerinin oturum aralarında Kore’de dondurulan İran varlıkları sorununu çözmeyi hedeflediğini belirtmişti. Kore’nin görüşme talebi Öte yandan Çarşamba günü İran Dışişleri Bakanlığı, Kore tarafının görüşme talep ettiğini ve görüşmenin, İran ile 4+1 grubu arasındaki müzakerelerle hiçbir ilgisi olmadığını açıkladı. Koreli yetkili, Viyana’daki istişarelerine başlamadan önce İran resmi medya organları, İran serbest piyasasında doların fiyatının düştüğünü bildirdi. İran resmi ajanslar, döviz ve altın piyasasında hafif bir iyileşmenin ardından 6 Ocak’ta Viyana müzakerelerine ilişkin ‘olumlu’ mesajlar göndermeye devam etti. Resmi IRNA haber ajansı, 6 Ocak’ta yayınladığı bir haberde, “Yaptırımların kaldırılmasına yönelik devam eden görüşmelerde ilerleme kaydedildiğine dair göstergeler artıyor. Bununla birlikte karışıklıklara ve dolambaçlı sürece rağmen 2015 anlaşmasını yeniden canlandırmak için geri sayımın başladığı söylenebilir” ifadelerine yer verdi. Haberde ayrıca, İran heyetinin konakladığı Coburg Hotel ve ABD heyetinin konakladığı Marriott Hotel’deki müzakere heyetleri arasında çoklu ve ortak toplantılar devam ederken, müzakere heyetlerinin Coburg Hotel’de düzenli olarak yaptıkları toplantılar sonrasında görüşmelerin, ‘bu günlerde harareti artırdığı’ belirtildi. İranlı bakan: Viyana’daki görüşmeler doğru yönde ilerliyor IRNA, müzakerelerin ilerlemesine ilişkin müzakere taraflarının hem fikir olduğunu aktarırken, ancak dün Viyana’daki Batılı kaynaklar ise büyük bir ilerleme kaydedildiği iddialarını yalanladı. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada “Viyana’daki görüşmeler doğru yönde ilerliyor” dedi. Abdullahiyan, “İran tarafının girişimleri, yapıcı bir atmosferde müzakereleri tekrar rayına oturttu” ifadelerini kullandı. Ancak Bakan, anlaşmaya varma yolunda topu, Batılı tarafların sahasına atarken, “Artık iyi niyet göstermek ve iyi bir anlaşmaya bağlı kalmak Batı’ya kalmış” dedi. Öte yandan İran Parlamentosu Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Komisyonu sözcüsü, Viyana müzakerelerinin, yeni hükümeti temsil eden İran ekibinin önerileri de dahil olmak üzere, müzakerelere katılan tarafların önerilerinin içeriğini gözden geçirme aşamasına girdiğini söyledi. IRNA’ya göre sözcü Mahmut Abbaszade Meşkini, müzakere ekibinin ‘herhangi bir tarafın tehditlerinden ve verdiği mühletlerden etkilenmeyeceğini’ söyleyerek, Batılı ülkeleri müzakereler sırasında olumsuz bir atmosfer yaratmakla suçladı. “Batı tarafının yöneliminin bir değişikliğe tanık olduğunu kabul etmeliyiz. Onlar, İran’ın ciddi olduğunu kabul ettiler” diyen Meşkini ayrıca, müzakerelerin belirtilen çerçeveye göre ilerlediğini vurguladı. İran nükleer faaliyetlerine ilişkin olarak ise Meşkini, “Nükleer anlaşmanın akıbeti hakkında çözüme ulaşıldı. Bu konu tekrar müzakere edilemez” derken, “Avrupalılar yaptırımların kaderine karar vermeli ki İran da yaptırımların kaldırıldığını doğrulayabilsin” ifadelerini kullandı. Sözcü, ülkesinin İran halkının çıkarlarını sağlamak için müzakerelerde iyi bir anlaşma aradığı konusunda uyarı yaparken, “Ancak Batı tarafı, kötü bir anlaşma dayatmak istiyorsa İran’ın tek taraflı bir anlaşmayı kabul etmeyeceğini bilmeli” dedi. Mahmut Abbaszade Meşkini, “Bir dizi görüşmeden sonra, Batılıların tavizler elde etme konusundaki cılız yöntemlerinin farkındayız. Müzakere ekibimiz Avrupa tarafındaki atmosferden kesinlikle etkilenmeyecektir” ifadelerini kullandı. Sözcü, İran hükümetinin ekonomik yönelimi ve hatta diplomatik izolasyonu konusunda müzakerelerin önemini küçümserken, “Ülkeyi iç enerjilere güvenerek yöneteceğiz. Dünya sadece üç Avrupa ülkesi ve ABD’den ibaret değil. Kapasiteleri ölçüsünde tüm dünya ülkeleri ile siyasi ve ekonomik ilişkiler kurmak için stratejik programlara sahibiz” değerlendirmesinde bulundu. Meşkini ayrıca, İran’ın Çin, Rusya ve Hindistan ile ticari ilişkileri geliştirme çabalarına da dikkati çekti.
مشاركة :