Irak Yüksek Federal Mahkemesi’nden ‘en büyük meclis bloğu’ davasına ret

  • 2/4/2022
  • 00:00
  • 1
  • 0
  • 0
news-picture

Irak’ın en üst yargı makamı Yüksek Federal Mahkemesi, Koordinasyon Grubu’nun milletvekili sayısına göre en büyük meclis bloğunun tespit edilmesiyle ilgili açtığı davayı reddederken aynı zamanda Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in bu ayın 7’sinde cumhurbaşkanı seçiminin yapılacağı meclis oturumuna ilişkin toplantı yeter sayısı hakkında yönelttiği soruyu yanıtladı. 75 sandalye ile genel seçimden birinci çıkan Sadr Hareketi, kendisini vekil sayısına göre en büyük meclis bloğu olarak görürken, seçimi kaybeden bir grup Şii partinin bir araya geldiği Koordinasyon Grubu, Sadr Hareketi’nden daha fazla milletvekili topladığını ve dolayısıyla en büyük meclis bloğunun kendisi olduğunu savunuyor. Ancak hukuk uzmanlarına göre Federal Mahkeme’nin kararı, milletvekili sayısına göre en büyük meclis bloğunun oluşturulabilmesi için yeni bir alan açtı. Hukuk uzmanı Emir ed-Dami, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, “Federal Mahkeme’nin kararına göre, en fazla sayıya sahip blok henüz ilan edilmedi ve kayıt altına alınmadı. Dolayısıyla, bir sonraki hükümeti kurma görevi vermesi için seçilmiş cumhurbaşkanına başbakan adayını sunacak olan ‘en büyük meclis koalisyonunun’ kurulması amacıyla yeni bir maratonla karşı karşıyayız. Federal Mahkeme’nin cumhurbaşkanı seçimiyle ilgili yorumu açıktı. Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in Federal Mahkeme’ye yönelttiği soru üzerine yapılan ve Anayasa’nın 70’inci maddesine dayanan bu yorum, cumhurbaşkanının seçileceği oturumda vekillerin üçte iki çoğunluğu sağlamasını şart koşuyor. Federal Mahkeme’nin kararı, en büyük meclis bloğu meselesinin ucunu cumhurbaşkanının seçilmesinden sonrasına bile açık hale getiriyor. Zira en büyük meclis bloğu listeyi Meclis Başkanı’na sunacak, ardından listedeki isimler incelenecek ve daha sonra liste seçilmiş cumhurbaşkanına gönderilecek. Bu da en büyük meclis bloğunun belirlenmesi meselesinin ucu cumhurbaşkanının seçilmesinden sonra bile açık kalmaya devam edeceği anlamına gelir” ifadelerini kullandı. Irak İstişare Konseyi Başkanı ve araştırmacı Ferhad Alaaddin, “Cumhurbaşkanı Berhem Salih’in cumhurbaşkanı seçimi oturumuyla ilgili sorusu üzerine Federal Mahkeme’nin verdiği yanıttaki bu yorumu, geçtiğimiz süreçte çok tartışılan üçte iki çoğunluk sorunun Irak’ta ilk kez yaşanacağı anlamına geliyor. Şii düzeyde Sadr Hareketi ile Koordinasyon Grubu arasında anlaşma olmaması ve ayrıca iki ana Kürt partinin (Kürdistan Yurtseverler Birliği ve Kürdistan Demokrat Partisi) cumhurbaşkanlığı koltuğu için bir aday üzerinde uzlaşamaması sebebiyle her iki taraf da cumhurbaşkanı seçimi oturumunun birinci ve ikinci turunda üçte iki çoğunluğu sağlamakta zorlanacak. Bu durum ilgili siyasi taraflar arasında uzlaşma ve karşılıklı taviz vermeyi gerektiriyor” ifadelerini kullandı. Hukuk uzmanı Cemal el-Esedi, yaptığı değerlendirmede, “Federal Mahkeme’nin kararı yeni bir anayasal gelenek hükmünde. Zira milletvekili sayısına göre en büyük meclis bloğu cumhurbaşkanının seçildiği oturumda ilan edilir. Federal Mahkeme bu kararıyla sayıca en fazla meclis bloğunu belirleme mekanizmasının, partilerden ve farklı listelerden seçilmesi, Meclis Başkanlığı’na veya cumhurbaşkanı seçilene kadar daha sonra sunulması şeklinde çalıştığını teyit etti. Böylece siyasi gruplar 7 Şubat’a kadar ittifaklarını kurarak sayıca en büyük meclis bloğu sıfatıyla listelerini Meclis Başkanlığı’na sunma imkanına sahip oldu. Bu, yorumlamada birçok soruna yol açan Federal Mahkeme’nin önceki yöneliminden daha doğru, insaflı ve adil bir Anayasal yönelimdir” dedi. Irak’ın başkenti Bağdat’taki gözlemcilere göre, Federal Mahkeme’nin kararı, rekabet eden iki tarafın da (bir tarafta üçlü ittifak kuran Mukteda es-Sadr, Mesud Barzani ve Muhammed el-Halbusi ile diğer tarafta Koordinasyon Grubu, Kürdistan Yurtseverler Birliği ve bağımsız milletvekilleri) cumhurbaşkanı seçiminin her iki turunda vekillerin üçte iki çoğunluğunu sağlaması bir başka deyişle 220 vekili toplaması ihtimalinin önünü kapattı. Bu durum, Mukteda es-Sadr’ın ısrar ettiği ulusal çoğunluk hükümeti kurma görüşünün aksine uzlaşı hükümetinin kurulması için siyasi gruplar arasında zorunlu olarak uzlaşı kapısını açtı.

مشاركة :