Rusyanın Ukraynaya askeri müdahalesinin ardından başta Avrupa Birliği (AB) ve ABD olmak üzere çok sayıda ülkenin, finans, enerji, ulaşım ve ticaret alanlarını kapsayan geniş yelpazede ekonomik yaptırımlar uygulamaya koyması dikkati çekiyor. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putinin Ukraynanın doğusundaki ayrılıkçı sözde yönetimlerin bağımsızlığını tanıdığını açıklamasının ardından ABD ve Avrupa ülkeleri ile birlikte Kanada, Japonya ve Avustralya da çeşitli yaptırımlar duyurdu. Rusyanın Ukraynaya askeri müdahalesi sonrası yaptırımların dozu artarak devam etti. Avrupanın yaptırımları AB, Rusyanın Ukraynanın doğusundaki ayrılıkçı bölgelerin sözde yönetimlerini tanıması ve bölgeye asker göndermesi nedeniyle ilk paketini devreye soktu. AB, ayrılıkçı bölgelerin bağımsızlığını tanıyan karara onay veren Rusya Parlamentosunun alt kanadı Dumanın 351 üyesine kısıtlayıcı tedbiri yürürlüğe aldı. Ayrıca, Donetsk ve Luhansktaki yasa dışı kararları alan hükümet üyeleri, Rus operasyonlarını mali olarak destekleyen veya bunlardan fayda sağlayan bankalar, iş insanları ve oligarklar ile dezenformasyon kampanyaları yürüten toplam 27 yüksek profilli kişi ve kuruluş yaptırıma tabi tutuldu. Putinin yakın çevresindeki kişiler de yaptırım listesinde yer aldı. Listenin en üst sırasında Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu yer aldı. Putinle yakın çalışan ve özel kalem müdürlüğü görevini yürüten Anton Vaino da yaptırım listesine dahil edildi. Söz konusu kişilerin mal varlıkları donduruldu ve bu kişilere seyahat yasağı getirildi. İnternet Araştırma Ajansı, Rossiya Bank, Promsvyazbank ve Vnesheconombank (VEB.RF) gibi kurumlar da yaptırım listesinde yer aldı. Bu kurumların mal varlıkları donduruldu ve bunlara fon sağlanması yasaklandı. Donetsk ve Luhanskın Ukrayna hükümeti kontrolü dışındaki bölgeleriyle ekonomik ilişkiler de kısıtlandı. Ayrılıkçı bölgelerden mallara ithalat yasağı uygulanmaya başlandı. Ticaret ve yatırımlar sınırlandırılırken, turizm hizmetlerinin sağlanması yasaklandı. Çeşitli ürün ve teknolojilere de ihracat yasağı getirildi. Rusyaya karşı finansal kısıtlamalar da yürürlüğe konuldu. Rusya Federasyonu, hükümeti ve Merkez Bankasına finans sağlamak yasaklandı. Rus devleti ve hükümetinin AB sermaye ve finans piyasalarına, hizmetlerine erişimi kısıtlandı. AB ülkeleri, söz konusu tedbirlerin Rusyanın eylemlerine göre aşamalı biçimde sertleştirileceğini de açıkladı. Almanya, Kuzey Akım 2 projesinde ruhsatlandırma sürecini durdururken, Çekya ve Letonya, Rus vatandaşlarına yönelik vize işlemlerini kesti. ABnin ikinci paketi AB ülkelerinin liderleri, Ukraynaya saldıran Rusyaya verilecek karşılığı ve uygulanacak ikinci yaptırım paketini belirlemek üzere dün akşam Brükselde bir araya geldi. Toplantıda, Rusyaya karşı finans, enerji, ulaşım, ihracat kontrolü ve finansmanı ile vize politikası gibi çeşitli alanlarda uygulanacak yeni yaptırımlara karar verildi. Rusyanın borçlanma maliyetlerini artıracak, enflasyonunu yükseltecek ve sanayisinin temelini yıpratacak çeşitli kararlar alındı. Rusyanın sermaye piyasalarına erişimini engelleyecek yeni mali yaptırımların uygulanmasında uzlaşıldı. Bu çerçevede, Rus bankacılık piyasasının yüzde 70ini kapsayacak ve kamuya ait şirketleri de içerecek yaptırımların hayata geçirilmesi kararlaştırıldı. Rus devletine önemli gelir sağlayan enerji sektörünün de yaptırıma tabi tutulmasına karar verildi. Bu çerçevede, Rusyaya petrolün rafine edilmesi için gerekli ekipmanların gönderilmesi yasaklandı. Ulaşım sektörünün de yaptırım kapsamına alınmasına karar verilirken, Rusyanın mevcut ticari uçak filosuna yedek parça ve ekipman satışına yasak getirildi. Rusyanın çip gibi önemli teknolojilere erişimi de sınırlandırıldı. Rus diplomat ve iş insanlarına vize uygulamasının zorlaştırılması da tedbirler arasına girdi. ABDnin tedbirleri ABD Başkanı Joe Biden, ilk olarak, Rusyanın "bağımsızlığını tanıdığını" açıkladığı sözde yönetimlerle ABDli kişi ve kurumların tüm ticari ve finansal ilişkilerini yasaklayan bir kararname yayımladı. Bu bölgelerden ABDye doğrudan ya da dolaylı yollarla ithalat ya da ihracat yapılması yasaklandı. Rusyaya yönelik yaptırımların ilk aşamasında 2 Rus bankasını hedef alan ABD yönetimi, aynı zamanda Kremlin ile bağlantılı 5 kişiyi de yaptırım listesine ekledi. ABD, Rus bankaları Vnesheconombank (VEB) ve Promsvyazbank (PSB) ile 42 iştirakini yaptırım listesine aldı. Söz konusu yaptırım kararıyla bu kuruluşların ABDdeki varlıkları donduruldu. ABDli bireyler ve işletmelerle herhangi bir işlem yapmaları yasaklandı. Bu kuruluşlar, küresel finansal sistemden çıkarıldı ve ABD dolarına erişimleri engellendi. Putinin yakın çevresindeki 5 kişi yaptırım listesine eklendi. Kuzey Akım 2 projesini yapan firma ile yetkilileri de yaptırım kapsamına alındı. Yeni yaptırımlar Rusyanın Ukraynaya müdahalesinin başlamasının ardından ABD yönetimi, Rus bankalarını ve ekonomisini hedef alan yeni yaptırımlar devreye soktu. ABD Hazine Bakanlığı, Rusyanın en büyük ikinci finans kurumu VTB Bank dahil 4 Rus bankasını daha yaptırım listesine ekledi. Rusyanın bankacılık varlıklarının yaklaşık yüzde 80inin hedef alan kısıtlamalar getirildi. VTB Bank ve 20 iştirakine yönelik yaptırım kararıyla bankanın ABD finansal sistemine erişen varlıkları donduruldu ve ABDli kişilerle işlem yapması yasaklandı. ABD Hazinesi, Bank Otkritie, Sovcombank OJSC ve Novikombank ile 34 iştirakini de yaptırım listesine dahil etti. Rusyanın en büyük bankası Sberbank ile 25 iştirakinin ABD merkezli bankalarda muhabir hesabı açması engellenerek dolar üzerinden yapılan işlemlere erişimi kısıtlandı. 13 büyük Rus işletmesi ve kuruluşuna yeni borç ve öz sermaye kısıtlamaları getirildi. Bu kuruluşlar arasında Sberbank, AlfaBank, Credit Bank of Moscow, Gazprombank, Russian Agricultural Bank, Gazprom, Gazprom Neft, Transneft, Rostelecom, RusHydro, Alrosa, Sovcomflot ve Russian Railways yer aldı. ABD, Putine yakın 10 kişiyi daha yaptırım listesine eklerken, bu isimler arasında Rosneft Üst Yöneticisi Igor Ivanovich Sechin ile Sberbankın Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Alexander Aleksandrovich Vedyakhin yer aldı. ABDdeki varlıkları dondurulan bu kişilere ABDye seyahat yasağı getirildi. ABD yönetimi, Rusyanın askeri kabiliyetini sürdürmek için ihtiyaç duyduğu teknolojilere ve diğer ögelere erişimini engelleyecek bir dizi ihracat kısıtlaması da getirdi. Rusyaya yarı iletkenler, bilgisayarlar, telekomünikasyon ürünleri, bilgi güvenliği ekipmanları, lazer ve sensör gibi teknolojilerin ihracına kısıtlama getirildi. İngilterenin yaptırımları İngiltere, Rusyanın, Ukraynanın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerini resmen tanıma kararının ardından 5 Rus bankası ve 3 kişiye yaptırım kararı aldı. Londra, Rusyaya yönelik ilk yaptırımlar kapsamında, Rossiayaz Bank, IS Bank, General Bank, Promsvyazbank ve Black Sea Bankı yaptırım kapsamına aldı. Gennady Timchenko, Igor Rotenberg ve Boris Rotenberg isimli 3 varlıklı kişi yaptırım listesine eklendi. Bu kişilerin mal varlıkları dondurulurken, ülkeye seyahatleri yasaklandı. İngilteredeki kişi ve kuruluşların söz konusu kişilerle herhangi bir ilişkisi olması da engellendi. Londra, Rusyanın Ukraynaya askeri müdahalesinin ardından Rus bankalarını, şirketlerini, kuruluşlarını ve bireyleri hedef alan yeni ek yaptırım paketi belirledi. Yaptırımlar, tüm büyük Rus bankalarını, 5 Rus oligarkı, 100den fazla şirket ve kişiyi hedef aldı. VTB Bankın tüm varlıklarının dondurulmasına karar kılındı. Rus hava yolu şirketi Aeroflotun faaliyetlerine son verildi. Rusya devletine ve büyük şirketlerine İngiltere piyasalarından finansman sağlanması engellendi. Ukraynaya yönelik askeri müdahaledeki rolü nedeniyle Belarusa da benzer ekonomik yaptırımlar uygulanmasına karar verildi. Rus vatandaşlarının İngilteredeki banka hesaplarına yatırabilecekleri para miktarı da sınırlandırıldı. Japonya, Rusyaya yaptırımları genişletti Japonya, Rusyanın, Ukraynanın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerini resmen tanıma kararının ardından ekonomik yaptırım kararı aldı. Ayrılıkçı bölgelere yönelik ithalat ve ihracat askıya alındı. Rusyaya ait tahvil ticareti yasaklandı. Japonya, Ukraynaya askeri müdahalesi sonrası ABD ve AB eş güdümünde Rusyaya yaptırımları genişletti. Genişletilen yaptırım paketi kapsamında, yarı iletken dahil yüksek teknoloji ürünlerine ihracat kontrolü getirildi. Bazı Rus finans kuruluşlarının mal varlıkları donduruldu. Kanadadan ekonomik yaptırımlar Kanada, ekonomik yaptırımların ilk aşamasında ayrılıkçı bölgeler Donetsk ve Luhansk ile finansal anlaşma yapılmasını menetti. Kanadalıların, Rus devlet tahvillerini satın almaları yasaklandı. Ayrılıkçı bölgeleri tanıma kararına oy veren Rus Parlamentosu üyeleri de yaptırım kapsamına alındı. Kanada, Rusyanın Ukraynadaki saldırganlığını sürdürmesi halinde daha sert cezaları devreye sokacağını açıkladı. Avustralyanın yaptırımları Avustralya, Rusya Ulusal Güvenlik Konseyinin 8 üyesine seyahat yasakları ve mali yaptırımlar uygulamaya karar verdi. Rus devlet bankası ve bağlantılı diğer bankalar yaptırım kapsamına dahil edildi. Ayrılıkçı bölgelerdeki telekomünikasyon, petrol ve gaz gibi kritik sektörlere kısıtlama getirildi.