Tahran, ‘2015 nükleer anlaşmasının’ yeniden canlandırılmasına dair Viyana’da yürütülen müzakerelerin sonuçlandırılabilmesi için Washington’la aralarında çözülmesi gereken iki konu kaldığını duyurdu. ABD’li yetkililer ise Biden yönetiminin, İran Devrim Muhafızlarını ‘terör listesinden’ çıkartmayı tartıştığını bildirdi. Paris, müzakere taraflarını ‘masada olan anlaşmayı’ imzalamaya davet etti.   İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, “Nükleer anlaşmanın son aşamasına yaklaşıyoruz” dedi. Tahran’da dün basın mensuplarına açıklamada bulunan Abdullahiyan, “İran’ın kırmızı çizgileriyle ilgili dört mesele bulunmaktaydı, geçtiğimiz haftalarda iki mesele büyük ölçüde çözüme kavuşturuldu ve (bu konularda) anlaşma noktasına geldik. Geriye iki konu kaldı, bunlardan biri ekonomik yaptırımlarla ilgilidir” diye konuştu.   ABD ile ihtilafın devam ettiği diğer konunun ne olduğunu belirtmeyen Abdullahiyan, "ABD tarafı kalan iki sorunu çözmek için gerekli iradeye sahipse, önümüzdeki ilk fırsatta nihai kararı almaya hazırız. Viyanada dışişleri bakanları olarak buluşabilir, nihai anlaşmaya varabiliriz.” ifadesini kullandı.  Avrupa Birliği Koordinatörü Enrique Mora ve resmi olmayan notlar aracılığıyla ABD ile iletişimde olduklarını kaydeden Abdullahiyan, "Anlaşmaya varılabilmesi artık Amerikan tarafının kararına bağlıdır, bay Joe Bidenın iyi niyet göstergesi gerçek mi? bunu göreceğiz. Müzakere heyetimiz kalan iki konu ve kırmızı çizgilerimiz üzerinde anlaşmaya varana kadar Viyana’da kalmaya devam edecek.’’ dedi.   Üst düzey İranlı yetkililer şu ana kadar İran’ın ‘kırmızı çizgilerini’ net bir şekilde ifade etmedi. Ancak İran Meclisi üyelerinin büyük çoğunluğu daha önce Cumhurbaşkanı Reisi’ye gönderdikleri bir mektupta, ‘kırmızı çizgiler’ olarak, Devrim Muhafızlarının terör örgütleri listesinden çıkarılmasını, İran’ın bölgesel faaliyetleri ve füze programından taviz verilmemesini ve tüm ekonomik yaptırımların kaldırılmasını zikretmişti.   Bu bağlamda, Axios haber sitesi, dün ABD ve İsrailli yetkililere dayandırdığı haberinde, Joe Biden yönetiminin, İranın terörü tırmandırmayacağı taahhüdünde bulunması koşuluyla, Devrim Muhafızları’nı terör örgütleri listesinden çıkarmayı düşündüğünü kaydetti.   ABDnin nükleer anlaşmadan çekilmesi ve Tahranın petrol ihracatının engellemesinin ardından, eski ABD Başkanı Donald Trump yönetimi, ‘azami baskı politikası’ uyarınca, Nisan 2019da Devrim Muhafızlarını terör örgütü olarak sınıflandırmıştı. Trump bu hamlesiyle, İran’ın balistik füze programını kısıtlayarak, bölgesel yayılmacılığının önüne geçmeyi hedeflemekteydi.   Axios’a açıklamada bulunan ABD kaynakları, Devrim Muhafızlarının ‘terör örgütleri listesinde’ yer almasının doğrudan nükleer anlaşma ile ilgili olmadığını, dolayısıyla bu konudaki muhtemel bir anlaşmanın, ABD ile İran arasında ayrı bir ikili anlaşma çerçevesinde gerçekleşebileceğine işaret ettiler. Joe Biden yönetiminin, Devrim Muhafızlarını ‘bölgedeki terör faaliyetlerini tırmandırmama’ koşuluyla listeden kaldırmayı düşündüğünü, Beyaz Sarayın "İranın gerilimin azaltılması konusundaki taahhütlerine uymadığı sonucuna varması halinde Devrim Muhafızlarını yeniden terör listesine alma hakkını saklı tuttuğuna dair bir duyuru yapmasının muhtemel olduğunu aktardılar.   Axios’a konuşan İsrailli yetkililer ise, Joe Biden’ın, Başbakan Naftali Bennett’a söz konusu meselenin tartışıldığını aktardığını ancak bu olasılığın kabul görmediğini de ifade ettiğini ileri sürdü. Axios’un raporunda, İsrail’in, İran’ın, ‘ABD ve müttefiklerinin çıkarlarının hedef alınmayacağına dair taahhüt vermeyeceğine’ dair ciddi endişeleri olduğu kaydedildi. ABD Dışişleri Bakanlığından üst düzey bir yetkili Axios’a açıklamada bulunarak, ABD yönetiminin Devrim Muhafızları’nın terör listesinden çıkarılması yönünde bir karar almadığını ifade etti. İran’ın istikrarsızlaştırıcı bölgesel faaliyetlerinin kısıtlanması için alınan bir dizi önlemin sürdürüleceğini vurguladı.   İran ve küresel güçler arasında, Kapsamlı Ortak Eylem Planı olarak bilinen ‘2015 nükleer anlaşmasının’ canlandırılması için 11 aydır Avusturya’nın başkenti Viyana’da müzakereler yürütülüyor. ABD 2018 yılında ‘nükleer anlaşmadan’ tek taraflı olarak çekilmişti. Viyana müzakereleri son aşamasına gelmişken, Rusya, Ukrayna savaşı nedeniyle kendisine uygulanan yaptırımların İran’la iş birliğini etkilemeyeceğine dair yazılı garanti talep etti. Bunun üzerine müzakerelere geçen hafta ara verildi. İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan önceki gün Moskova’yı ziyaret etti. Rus mevkidaşı Lavrov, Rusya’nın ABD’den talep ettiği yazılı güvenceyi aldığını teyit etti.   Abdullahiyan dün sabah Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Abdullahiyan Çinli mevkidaşına, Moskova’nın İran’a yönelik yaptırımların kaldırılması ve anlaşmaya varılmasında yapıcı bir rol üstlenme taahhüdünde bulunduğunu söyledi. İran resmi medyası Abdullahiyan’ın, “Washington gerçekçi davranırsa, Viyana’da tüm taraflarca kabul gören iyi ve sürdürülebilir bir anlaşmaya varılabilir. Çin’in olumlu pozisyonunu takdir ediyoruz, Çin ile ilişkilerimizi geliştirmemiz dış politikadaki önceliklerimiz arasındadır” sözlerini aktardı.   Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Anne-Claire Legendre, İran’ın her geçen gün ‘nükleer silah’ üretimi kabiliyeti elde etmeye yaklaştığını ve bir an önce anlaşmaya varılmasının zorunlu olduğunu söyledi. AFP haber ajansına konuşan Legendre, "Rusyanın tutumunu not aldık, bir kez daha tüm tarafları sorumlu bir yaklaşım benimsemeye ve şu anda masada olan adil ve kapsamlı anlaşmayı imzalamak için gerekli kararları almaya çağırıyoruz” dedi.   ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price önceki gün yaptığı açıklamada, ABD’nin, Rusya’nın İran’la yapacağı ortak nükleer projelere yaptırım uygulamayacağını, ancak nükleer anlaşmanın yeniden canlandırılmasının, Rusya için yaptırımlar konusunda “bir kaçış kapısı” anlamına gelmeyeceğini söyledi.