Avrupa Birliği liderlerinin 30-31 Mayıs tarihlerinde Brükselde bir araya geleceği olağanüstü zirvede, 24 Şubatta başlayan Ukrayna savaşına ve Ukraynaya yardım edilmesi yönünde Avrupa tarafından sağlanan çok yönlü destek bağlamında Kieve yönelik taahhütlere odaklanılacak. Fransız Cumhurbaşkanlığından bir kaynak, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’in Avrupalıları ülkesinin Avrupa Birliği’ne (AB) katılım sürecini hızlandırmaya zorlama yönünde ısrarlı baskılarına rağmen Kievin AB’ye katılımı dosyasının söz konusu zirvede tartışılmayacağını belirtti. Almanya ve Fransa, bu süreci hızlandırmanın bir yolu olmadığını düşünüyor: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Kievin AB’ye üyeliğinin yıllar veya on yıllar alabileceğini vurgularken Almanya Şansölyesi Olaf Scholz ise Ukrayna tarafı için ‘hızlı bir yolun’ mümkün olmadığını belirtti. Söz konusu Fransız kaynak, “Üye devletler arasında, Avrupa Komisyonunun Ukrayna, Moldova ve Gürcistan konularında önümüzdeki ayın ortalarında yayınlanacak görüşünü beklemek konusunda bir çeşit anlaşma var” ifadelerine başvurdu. Dolayısıyla Ukrayna’nın AB’ye katılımı, 23 ve 24 Haziranda düzenlenmesi beklenen bir sonraki zirvede konuşulabilir. AB’nin Ukraynaya sağlayacağı ek destek dosyası ise Geçtiğimiz Mart ayında Versay’da düzenlenen zirvede varılan anlaşma mucibince Avrupalı liderlerin çalışmalarının başında yer alacak. Elysee Sarayı, 27 devlet ve hükümet başkanının Ukraynaya sağlanacak şu iki tür desteği dikkate alacağını söyledi: Acil ihtiyaçlarla ilgilenilmesi ve savaş nedeniyle kaydedilen tahribat ve altyapının yıkımının uzun vadede yeniden inşa edilmesi. Avrupa Komisyonu tarafından hazırlanan bir rapora göre, Rusyanın Ukraynaya karşı savaşı şimdiye kadar Ukrayna’nın gayri safi yurtiçi hasılasında yüzde 30 ila 50 arasında bir düşüşe, aynı zamanda mali getirilerin yüzde 50 ila 80 oranında bozulmasına sebebiyet verdi. AB, Ukrayna savaşında bugüne kadar acil müdahale, bütçe desteği ve insani yardım için en az 4 milyar euro tedarik etti. Uluslararası Para Fonu (IMF), Kievin bu yılın sonuna kadar en az 4 milyar avroluk likiditeye ihtiyacı olduğunu düşünüyor. Dolayısıyla Avrupalı liderler, yumuşak faizli krediler şeklinde 9 milyar euro değerinde yardım çağrısında bulunan Avrupa Komisyonu’nun önerisini ele alacak. Önerinin onaylanacağı düşünülüyor. Komisyon aynı zamanda Ukrayna hükümeti adına bu kredileri geri ödemek zorunda kalacak. Nitekim krediler Kiev için faizsiz hale gelmiş olacak. Cumhurbaşkanlığı kaynakları, AB’den bir kesimin kredilerin onaylanması, bir diğer kesimin ise hibelerin onaylanması çağrısında bulunduğunu bildirdi. Kredilerin onaylanmasını isteyenlerin görüşlerinin geçerli olacağını öne süren kaynaklar, zirâ bu seçeneğin Ukrayna ekonomisinin savaşa rağmen toparlanma yeteneğine olan güvene işaret ettiğini söylüyor. Söz konusu savaşın ne kadar süreceği bilinmezken Avrupalılar ise yeniden yapılanma üzerine duruyor. Zirâ AB, yeniden yapılanma dosyasında öncü olmak istiyor. Kaynakların ifade ettiğine göre bu arzu, Ukraynayı Avrupa kulübüne katılıma yakınlaştırma çabalarından kaynaklanıyor. Yeniden inşa sürecinde gereken maliyet bilinmiyor; ancak Avrupa Komisyonu, yüz milyarlarca eurodan bahsediyor. Bunun modern standart ve politikalara, hukukun üstünlüğünü ve akıl sahibi iktidarın tesis edilmesini sağlama yönünde devlet yapı ve kurumlarının modernleştirilmesi ilkesine, yolsuzlukla mücadeleye ve Ukrayna ile AB arasında ekonomik entegrasyonun teşvikine dayalı uzun vadeli bir süreç olacağı ise kesin. Fransa Cumhurbaşkanının sözde bir ‘Avrupa siyasi grubu’ kurma önerisinin yansımaları ise tartışma konusu. Zirâ Devlet Başkanı Zelenskiy ve hükümeti, Macronun önerisini Ukraynayı AB kapısında tutmaya devam ederek birliğe girişini engelleme vesilesi olarak görmüştü. Ancak Avrupalılar, Ukrayna’yı Avrupa ailesinden gördüklerini öne süren açıklamalarda bulunmuştu. Ukrayna’nın AB’ye katılımını yavaşlattıkları gerekçesiyle Polonya, Romanya ve Baltık ülkeleri gibi Avrupalı taraflardan yoğun eleştirilere maruz kalan Paris ve Berlin, daha önce Kievin NATOya katılmasını engellemeye çalışmıştı. Eleştirileri çürütmeye hevesli olan Cumhurbaşkanlığı kaynakları, söz konusu önerinin Avrupalı bazı taraflarca desteklendiğini bildirdi. Fransızlar bu konudaki argümanlarında Batı Balkanlardan birçok ülkenin birliğe katılım sözü verdiğine, bu yollara Brüksel ile birlikte başlandığına ve 2003ten bu yana bu ülkelerin üyeliğini kolaylaştırma yönünde vaatlerde bulunulduğuna değiniyor. Hem konunun karmaşıklığı, hem de tüm siyasi, ekonomik, mali ve yasal yönleri ele alan 35 fasıl üzerinde anlaşma ihtiyacı göz önüne alındığında Ukrayna’nın AB’ye katılımı için bir tarih belirlemek Yunanistandaki Selanik zirvesinden bugüne kadar kolay değil. Dolayısıyla Paris, diğer ülkeler kapıda beklerken Ukraynaya hızlı katılım sözü verilmesini haksız buluyor. Aslında Parisin buna ‘engel koymadığını’ vurgulayan Cumhurbaşkanlığı kaynağı, Ukrayna’nın birliğe katılımının hukuk devletinin tesisi, akıllıca iktidar, üye ülkeler ile ekonomik uyum gibi bir dizi değer ve kriterin tanımlanması anlamına geldiğini, tüm bu süreçlerin uzun süreceğini hatırlatıyor.
مشاركة :