ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosinin gelecek ay Çin ile ihtilaflı Tayvanı ziyaret edeceği ileri sürüldü. İngiliz Financial Times gazetesinin "konu hakkında bilgi sahibi 6 yetkiliye" dayandırdığı haberine göre, Pelosi, nisan ayında iptal ettiği ziyareti, ağustosta yapacağı Pasifik turu kapsamında gerçekleştirmeyi planlıyor. Ziyaretin gerçekleşmesi halinde Pelosi, 25 yıl aradan sonra Adayı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı olacak. Daha önce, 1997de Newt Gingrich bu görevi yürütürken Tayvanı ziyaret etmişti. ABD ile Çin diplomatik ilişkilerinde gerilimlerin yaşandığı bir döneme denk gelen iddia, Çin tarafının tepkisine sebep oldu. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Cao Licien, Pekinde düzenlediği günlük basın toplantısında sorulan soru üzerine, Pelosinin Tayvanı ziyaretinin, "tek Çin ilkesini ve Çinin egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal edeceğini", "Çin-ABD ilişkilerinin siyasi temellerine zarar vereceği" değerlendirmesinde bulundu. Çinin ABD ile Tayvan arasındaki her türlü temasa karşı olduğunu ifade eden Sözcü Cao, ABD Kongresinin ABD yönetiminin ayrılmaz bir parçası olduğunu, tek Çin politikasına bağlı olması gerektiğini vurguladı. Cao, Washington yönetime tek Çin ilkesine ve iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin temelini oluşturan Üç Ortak Bildirinin hükümlerine bağlı kalma çağrısında bulunarak, "ABD, (Pelosinin ziyareti ilgili) tavrında ısrar ederse Çin, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü korumak için güçlü ve kararlı tedbirler alacaktır." dedi. Nisan ayındaki ziyareti iptal edilmişti 82 yaşındaki Pelosinin nisan ayında Tayvana yapmayı planladığı ziyaret Kovid-19a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti. Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosinin Tayvanı ziyaretinin "tek Çin" ilkesinin tanımladığı "kırmızı çizginin aşılması" anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu. Öte yandan Beyaz Sarayın da Pelosinin olası ziyaretiyle ilgili endişelerini dile getirdiği iddia ediliyor. Biden yönetiminden bazı isimlerin nisanda planlanan ziyaretin, Ukrayna Savaşının yeni başlaması nedeniyle, bir destek ifadesi olarak meşru görülebileceği, ancak mevcut durumda zamanlama itibarıyla hassas bir döneme denk geldiği görüşünü dile getirdiği aktarılıyor. ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanının gelecek haftalarda çevrim içi görüşme yapması planlanıyor. Çin Halk Kurutuluş Ordusunun 100. kuruluş yıl dönümünün kutlanacağı 1 Ağustos ile aynı ayında gerçekleşecek olası ziyaret, Pekinin Ada çevresinde askeri hareketlerini yoğunlaştırmasına yol açabilir. Ayrıca Çini yöneten Komünist Partinin güz aylarında düzenleyeceği 20. Parti Kongresinde ülkenin gelecekteki yönetim kadrolarını şekillendirecek kararlar alınacak. Bu Çin tarafındaki tepkileri artırabilecek bir etken olarak görülüyor. Çin-Tayvan anlaşmazlığı Çinde İkinci Dünya Savaşının ardından çıkan iç savaşta Mao Zedong liderliğindeki Çin Komünist Partisinin (ÇKP) 1949da iktidarı ele geçirmesi ve Çin Halk Cumhuriyetinin kuruluşunu ilan etmesi üzerine Çan Kayşek liderliğindeki Çin Milliyetçi Partisi (Kuomintag) üyeleri, Tayvana yerleşip 1912de kurulan "Çin Cumhuriyeti" iktidarının Adada devam ettiğini ileri sürerek bağımsızlık ilan etmişti. Bu girişim, Çin tarafından kabul edilmese de Tayvan temsilcileri, 1971e kadar Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulunda Çini temsil etmişti. 1950ler ve 1960larda çok sayıda ülkenin diplomatik ilişki tercihini Çin Cumhuriyetinden Çin Halk Cumhuriyetine çevirmesinin ardından 1971de BM Genel Kurulunda yapılan oylamada, Pekin hükümetinin Çinin tek meşru temsilcisi kabul edilmesiyle Tayvanın uluslararası örgütlerdeki konumu belirsiz hale gelmişti. Pekin yönetimi, "Tek Çin" ilkesini benimseyerek Tayvanın kendi topraklarının parçası olduğunu savunuyor. Çin, boğaz ve çevresindeki askeri varlığının yanı sıra Tayvanın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, BMde ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor.