6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta meydana gelerek, 11 ilin yanı sıra komşu Suriye’yi de vuran ve iki ülkede toplam 50 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden olan depremin ardından yeniden inşa süreci için güçlü bir kararlılıkla adımlar hızlanıyor. ‘Asrın afeti’ olarak tanımlanan depremden 20 gün sonra, taşınması uzun zaman gerektiren milyonlarca ton molozu kaldırmanın zorluklarına rağmen, Türkiye bir an önce afetten etkilenen şehirlerde yeniden yapılanma sürecini başlatmaya kararlı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, dün kalıcı konut çalışmalarına ilişkin Twitter hesabından şu açıklamayı yaptı; “Tüm çabamız, vatandaşlarımızı bir an önce evlerine kavuşturmak için. Sözleşmelerini imzaladığımız, zemin etüt çalışmaları tamamlanmış alanlarda hemen işe koyuluyoruz. TOKİ eliyle Nurdağı ve İslahiye’de ilk etapta yapacağımız 855 konutumuz için ilk kazmayı vurduk.” Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da kısa bir süre önce yaptığı açıklamada, “Mart ayında 200 bini konut, 70 bini köy evi olmak üzere 270 bin vatandaşımızı ailesiyle birlikte ev sahibi yapmak için bismillah demiş olacağız” dedi. Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı’nın (UNDP) tahminlerine göre, deprem yaklaşık 520 bin daireyi içeren 160 binden fazla binanın yıkılmasına veya ciddi şekilde hasar görmesine yol açtı ve 1,5 milyon kişi yerinden oldu. UNDP, 1999’da meydana gelen Gölcük depreminde ortaya çıkan 13 milyon ton moloza kıyasla, Kahramanmaraş merkezli iki depremin geride 116 milyon ila 210 milyon ton moloz bıraktığını tahmin ediyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cuma günü imzaladığı bir kararnameye göre, yerli veya yabancı kişiler, kurumlar ve kuruluşlar, deprem bölgesindeki konut ve işyeri ihtiyacını karşılamak ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na hibe edilmek üzere Bakanlıkça gösterilecek yerlerde ve Bakanlıkça belirlenecek tip projelere uygun konut ve işyeri yapabilecek veya yaptırabilecek. Yetkililer, depremzedeleri barındırmak için etkilenen bölgelere 300 binden fazla çadır gönderildiğini bildirdi. Ancak bazı depremzedeler ve muhalefet partilerinden, ısıtıcılar ve çocuklu annelerin ihtiyaçlarının yanı sıra özellikle tuvaletler olmak üzere temel hizmetler ve çadırların ciddi şekilde eksik kaldığına ilişkin şikayetler artmaya devam ediyor. Hükümet, depremin neden olduğu yıkıma tepkisi, bina kalite kontrollerini yıllardır uygulamaması ve 1999’dan beri toplanan 38 milyar dolarlık deprem vergisini başka şekillerde kullandığı iddialarıyla eleştirildi. DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan, felaketin ardından üç hafta geçmesine rağmen çadır temininde sorunun devam ettiğini öne sürdü. Babacan konuya ilişkin açıklamasında, kırsala önem verilmesi gerektiğini vurgulayarak, “Çiftçilerimizin sıkıntılarının bir an önce giderilmesi gerekiyor ki, tarımsal üretimle ilgili bir aksama meydana gelmesin. Özellikle tarım sektörüne, çiftçilerimize, hayvancılıkla uğraşan vatandaşlarımıza dönük özel programlar gerekiyor. Bu ihtiyaçların tek tek tespit edilip hızlı bir şekilde giderilmesi için çözümler gerekiyor” dedi. AFAD, deprem nedeniyle yaşanan can kaybının 44 bin 218’e yükseldiğini bildirirken, Suriye’de 5 bin 914 kişi yaşamını yitirdi. Depremlerden etkilenen Kahramanmaraş, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Adana, Adıyaman, Osmaniye, Hatay, Kilis, Malatya ve Elazığ’da tahliye edilenlerin sayısı 528 bin 146 kişiye ulaştı. Öte yandan, Gaziantep’in Nurdağı ilçesinin Belediye Başkanı Ökkeş Kavak tutuklandı. Kavak’ın, belediye başkanı seçilmeden önce, deprem soruşturmasında tutuklanan Belediye Meclis Üyesi müteahhit Yunus Kaya ile ortak inşaat yaptığı ortaya çıktı. Deprem felaketinde birçok yakınını kaybeden Kavak verdiği ifadede, daha önce müteahhitlik yaptığını ancak belediye başkanı olduktan sonra şirketi kardeşi Osman Kavak’a devrettiğini söyledi. Gaziantep’in Nurdağı ve İslahiye ilçelerinde yıkılan bazı binalarla ilgili soruşturma kapsamında 22 kişi tutuklandı. Müteahhit ve yapı denetim görevlilerinin de arasında olduğu 80 kişiye yönelik aramalar devam ediyor. Adalet Bakanı Bekir Bozdağ ise, Diyarbakır’daki AFAD Koordinasyon Merkezi’nde yaptığı açıklamada, “Deprem bina soruşturmalarının dökümüne baktığımızda bugüne kadar 612 şüpheli hakkında adli işlem yapıldı. Bunlardan 184’ü hakkında tutuklama, 214’ü hakkında adli kontrol, 71’i hakkında yakalama kararı verildi. 55 kişi hakkında gözaltı kararı verildi, şu anda 2 kişi gözaltında. Hakkında işlem başlatılan kişilerden 16’sı da vefat ettiği için ona göre işlem yapıldı” dedi. Suudi Arabistan’ın, Türkiye ve Suriye’ye depremden etkilenenler için yaptığı yardım kapsamında 40 ton yardım taşıyan 14. uçak dün yardımları ulaştırdı.