Kazakistan’ın başkenti Astana önceki gün Suriye konulu toplantıların yeni tur müzakerelerine ev sahipliği yaptı. Astana müzakereleri, garantör devletler Türkiye, Rusya ve İranın yanı sıra Suriye rejimi, muhalefet temsilcileri, Birleşmiş Milletler (BM) ve Ürdünden gözlemcilerin de katılımıyla başladı. Açılış oturumundan önce heyetler arasında gerçekleşen toplantılarda esirlerin değişimi ve anayasa komisyonu konusunda detayların görüşüldüğü bildirildi. Görüşmelere katılan bir Rus diplomat, anayasa komisyonu konusunda yapılan görüşmeler için “Büyük zorluklara rağmen az da olsa ilerleme var” derken esir değişiminde ise tarafların “büyük bir anlaşma” imzalayabileceğini aktardı. Kazakistan Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, heyetlerin ikili görüşmelere geçtiği belirtilirken bu kapsamda yapılan toplantılarda mültecilerin ve yerinden edilen vatandaşların geri dönüşünü sağlamak amacıyla İdlib’de ateşkesin sürdürülmesine odaklanıldığı ve çatışma sonrasındaki aşamada ülkenin yeniden yapılandırılması gibi konuların ele alındığı kaydedildi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putinin Suriye Özel Temsilcisi Aleksandr Lavrentyev müzakere turu sırasında yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Katılımcılar arasında anayasa komisyonunun kurulması, mültecilerin durumu ve İdlib olmak üzere üç ana mesele görüşülüyor. Ancak görüşülecek çok konu var. Ancak Suriye’deki durum aşamalı bir şekilde istikrara doğru ilerliyor. Son bilgiler Suveyda ilinde teröristleri temizlemek için yapılan askeri operasyonların başarılı olduğu yönünde. Terörist gruplara son vermek için yapılan askeri operasyonlar Fırat’ın doğusu ile Suriye-Irak sınırı arasındaki bölgeye kadar genişleyecek.” Müzakerelere katılan bir diğer Rus diplomatik kaynak da görüşmelerde masaya yatırılan konular hakkında detaylı bilgi verdi. Rus haber ajansı İnterfaksın söz konusu kaynaktan aktardığında göre Moskova, Türk tarafı ile İdlib’de silahtan arındırılmış bölge konusunda yapılan anlaşmaya bağlı kalacağını belirtirken Rusya’nın bölgede geniş çaplı askeri operasyon başlatacağı yönündeki iddiaları ise yalanladı. Rus kaynak açıklamasının devamında şunları söyledi: “Rusya bu türden bir operasyon planlamıyor. Ancak teröristlerin herhangi bir saldırısına da yanıtı sert olacaktır. Sivil nüfusu hedef alan kaynakları vururuz. Yanıtımız çok şiddetli olur. Ancak bu 17 Eylülde Soçide imzalanan anlaşma çerçevesinde kalınarak olur. Moskova, Türk tarafıyla bu tür sorunların barışçıl bir biçimde çözülmesi için çalışacak. Sadece provokasyonlara yanıt vermek için harekete geçeriz.” Söz konusu açıklama, Moskova’nın son olarak Halep’e düzenlenen kimyasal saldırıya yanıt olarak bölgede geniş çaplı bir operasyon hazırlığında olduğu yönündeki iddiaların ardından geldi. Kaynak, “İdlib’de silahtan arındırılmış bölgeden savaşçıların tahliyesi zor ve yavaş bir şekilde ilerliyor. Ancak Moskova, anlaşmanın uygulanmasında Ankara’nın karşılaştığı sorunları anlıyor” ifadelerini kullandı. İdlib anlaşmasının uygulanmasının hızlandırılması için Moskovanın “Türk tarafına baskı uyguladığı” iddiasını kabul eden Rus kaynak açıklamasının devamında “Baskı yapıyoruz. Ancak zorluklarla karşı karşıyalar. Orada uğraşması zor teröristler bulunuyor. Bu zorlukları anlıyoruz" dedi. Astana toplantılarına katılan tarafların Suriyede anayasa lomisyonunun kurulmasına ilişkin ‘zorluklarla karşılaştığını’ belirten kaynak “Anayasa komitesi oluşturma süreci iki taraf için de zor. Bu konuda acele etmek istemiyoruz. Bu yılın sonuna kadar komisyon üyelerinin listesini onaylamaya çalışacağız” bilgisini verdi. Komisyon noktasında taraflar arasında yaşanan büyük zorluklara rağmen az da olsa ilerleme olduğunu ifade eden kaynak “Üye listesinin yüzde 75’i üzerinde mutabakat sağlandı. Sivil toplum kuruluşuna ayrılan liste için 15 veya 16 üye belirlememiz gerekiyor” ifadesini kullandı. Esirlerin değişimine de değinen kaynak, Astana’nın son 6 toplantısında bu konunun masada olmasına rağmen henüz kayda değer bir ilerleme olmadığını belirtti. Rusya’nın toplantılara katılan heyetlere “Suriyede tutukluların ve kaçırılanların değişimi” konusunda bir uzlaşı yapılması yönünde girişimi olacağını aktaran Rus kaynak, “Rusya her taraftan 50 kişinin değişimini sağlamaya çalışıyor ve yıl sonuna kadar bunu başarmaya çalışacak. Suriyelileri, Türkleri ve muhalefeti bu süreci başlatmaya ikna edeceğiz. Bu görevin zorluğunun farkındayız ama bu konudaki planımız hazır” dedi. Rus diplomat, Astana süreci garantörlerinin katılımcı ülke sayısını genişletmeyi düşündüğü yönündeki iddialara nilişkin de şu yanıtı verdi: “Görüşmelere katılması için yeni gözlemciler çekmek istiyoruz. Bugün Suriye için en önemli konu ülkenin yeniden inşasıdır. Çok sayıda Suriyeli mültecinin bulunduğu Lübnan’ın yanı sıra Irak ve Birleşik Arap Emirlikleri’ni ve yardım sağlayabilecek diğer ülkeleri de çağırmak istiyoruz.”