Tel Aviv’deki siyasi kaynaklar, ABD yönetiminin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile “Yüzyılın Anlaşması” olarak bilinen Ortadoğu’daki barışçıl yerleşim planının ayrıntılarını ve ABD Başkanı Donald Trump’ın anlaşmayı Arap dünyasına sunmasını kolaylaştırma ve kabul ettirme yollarını görüşeceğini iddia ediyor. Kaynaklar, Trump’ın damadı ve danışmanı Jared Kushner ile Uluslararası Müzakereler Özel Temsilcisi Jason Greenblatt’ın 13 Şubat’ta Polonya’nın başkenti Varşova’da Netanyahu ile Ortadoğu konulu konferansta bir araya gelerek, Arap ülkeleri ve İsrail arasındaki ilişkileri görüşeceğini ifade etti. Kaynakların açıklamasına göre Beyaz Saray yetkilileri, Kushner ve Greenblatt’ın konferans sırasında Yüzyılın Anlaşmasını görüşmek ve ayrıntılarını sunmak için Arap ve Avrupa dışişleri bakanları ile bir araya geleceğine inanıyor. ABD yönetiminin Polonya başkentinde yapılacak bu konferansı, İran karşıtı toplantı olarak tanımladığı biliniyor. Ancak Avrupa’nın itirazlarından sonra konferans ‘Ortadoğu’da barış ve güvenliğin geleceği için bir dışişleri bakanı toplantısı’ olarak tanımlandı. Toplantıya ABD Başkan Yardımcısı ve ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeonun da katılması bekleniyor. Trump görevine başladığından bu yana Yüzyılın Anlaşmasını işaret etti fakat bugüne dek açıkça ayrıntılarını sunmadı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas Filistin halkının isteklerine karşı olduğunu söyleyerek anlaşmayı reddettiğinde bazı Arap Devletleri taraflar arasında arabulucu olmaya çalışmıştı. İsrail kaynaklarına göre, ABD yönetimi, Arap devletlerin anlaşmayı müzakere etmesini sağlamak için planın ilk metninde iyileştirmeler yaptı. ABD’liler bu iyileştirmelerin ‘dengenin sağlanması için gerekli’ olduğunu söylese de İsrailliler değişiklikleri Filistinlilerin lehine olarak görüyor. İsrailli kaynaklar, değişikliklerin işgal altındaki Batı Şeria’nın yüzde 90 ya da yüzde 85’inde Filistin devletinin kurulması hakkında olduğunu işaret etti. İddiaya göre ABD planına göre Mescid-i Aksa’nın, Kutsal Kabir Kilisesi’nin ve diğer kutsal yerlerin bulunduğu tarihi Eski Şehir bölgesi İsrail’de kalıyor. Bunun karşılığında bölge idaresi İsrail-Ürdün-Filistin ortak idaresine bırakılacak. Öte yandan Ağlama Duvarı, Silvan ve Zeytin Dağı istisna tutularak, Doğu Kudüs’ün Arap mahallelerinden oluşan Doğu Kudüs Filistin’in başkenti yapılacak. Plana göre yerleşim yerleri 3 kategoriye ayrılıyor. İlk kategoride, ABD anlaşmasına uygun olarak İsrail’e eklenecek olan, Filistin işgal toprakları üzerinde Beytüllahimden El-Halile kadar uzanan Gush Etizon, işgal altındaki Doğu Kudüs’ün güneyinde bulunan Maale Adumim, Nablus’taki Ariel bulunuyor. 2. kategoride Filistin devleti bünyesinde olmasına rağmen İsrail egemenliği altında olan Itamar ve Yitzhar gibi bazı uzak yerleşim yerleri, 3.’sünde ise İsrail kanunlarına göre yasadışı ve boşaltılacak olan yerleşim yerleri bulunyor. Yerleşim yerlerinin eklenmesi karşılığında, Batı Şeria yakınında oturan 1948 Filistinlilerin yaşadığı üçgen bölge topraklarından aynı değer ve büyüklükte toprak tazmin edilecek. Abbas’ın sözcüsü Nabul Abu Rudeyne daha önce yaptığı açıklamada, “1967 sınırları üzerinde kurulu ve Doğu Kudüsü Filistin devletinin başkenti olarak içermeyen herhangi bir plan başarılı olmayacak ve başarısızlığa mahkum olacak” ifadelerini kullanmıştı.
مشاركة :