Suriye’nin güneyindeki yerel kaynaklar, Suriye ordusundan ayrılan grupların Ekim 2018 yılında yayınlanan af kararından faydalanarak, Rusya’nın denetiminde toplu olarak askeri birimlerine geri döndüklerini belirtti.‘Süreç, Rusya’nın denetiminde’ Kaynaklar, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Suriye’nin güney bölgelerinde Suriye ordusundan ayrılanlara ilişkin çözüm sürecinin Rusya’nın denetiminde olduğunu söyledi. Bu durum, kaçaklar için af süresinin dolması ve askerlik hizmetlerine geri dönmeleri mevzusunun yeniden gündeme gelmesiyle son zamanlarda Suriye’nin güney bölgelerinde artış gösterdi. Af kararnamesi, askeriyeye katılım konusunda herhangi bir süre belirtmiyor veya cephelerdeki oluşumlara alınmadan geri dönüp dönmeyecekleri konusuna değinmiyor. Bazı durumlarda görüldüğü üzere güney bölgelerinin ileri gelenlerinin büyük çoğunluğu, Suriye ordusu saflarına geri dönmek isteyen muhaliflerin kovuşturulmamasını sağlamak ve af kararnamesinden faydalanmalarına olanak tanımak için bazı Rus subaylarla ve bölgedeki Suriyeli askeri liderlerle koordinasyon sağlamaya çalışıyor. Güney bölgesinde koordine sağlanan Rus polisi ve askeri liderler ise konu hususunda tüm bölgelerdeki muhaliflerin isimlerinin toplanmasını talep etti. Kaynaklar, “Rus tarafının güvencesiyle kitlesel çözüm sürecine dahil edilen ayrılıkçılar, daha önceki askeri hizmetlerine geri dönüş prosedürlerini geciktirmiyor. Birkaç gün önce Dera kırsalındaki Neva şehrinde de görüldüğü gibi toplu bir şekilde kayıt olanlar da Rus denetiminde. Durumlarının çözümü askeri yargıda yapıldı. Bazıları askeri birimlere katıldı ya da öncesinde 3 günlük izin aldı” ifadelerini kullandı.İlk grup 500 kişi Suriye ordusundan ayrılan ilk grup, kuzeydeki Dera kırsalı da dahil Neva şehri, köyler ve yerel bölgelerden 500 kişiyi içeriyor. Toplu çözüme kayıt olan diğer gruplar ise 3 bin kişi civarında. Bölgede bulunan muhalifleri teslim olmaya, Suriye ordusundaki askeri hizmetlerine geri dönmeye teşvik etmek durumları ele alınıyor. Kuneytra bölgesinden olan ve Suriye ordusundan ayrılmış olan eski bir muhalif, geçen Ekim ayında çıkarılan af kararı sonrasında askerlik hizmetine geri döndü. Söz konusu muhalif, Şam’ın el-Kabul kasabasında bölgesine özel bir askeri şubeye bireysel olarak teslim oldu ve hakkında af kararı verildi. Şam’daki askeri bir birimdeyken, birçok bölgeden, hatta son yıllarda rejim kontrolü dışına çıkan alanlardan gelip teslim olan çok sayıda muhalif de aynı birimdeydi. Bazıları Suriye iç savaşının başlangıcında Suriye rejimi tarafından kurulan ve silahlandırılan Halk ve Ulusal Savunma Komiteleri gibi yerel gruplara bağlıydı.Sözlü taciz ve dayak korkuya neden oldu Bu çerçevede bazıları, yargıya devredilmeden önce askeri polisten güvenlik şubelerine devredildi. Bazıları ise askeri polise gönderilip adalete teslim edilmesi için 20 gün veya en az bir ay süreliğine orada tutuldu. Bazı kaçak muhalifler, askeri veya güvenlik şubesinde oldukları sırada sözlü tacizlere maruz kaldı, bazıları dayak yedi. Söz konusu durumlar, birçok muhalif arasında korku duygusunun yayılmasına neden oldu. Durum, Suriye’nin güneyindeki ileri gelenleri, önceki dönemlerde askeri birimlerinden ayrılan, aylardır askeri birimlerde alıkonulan, af almak üzere askeri yargıya sevk edilmeden önce dayak ve hakarete maruz kalan gençleri, güvenlik şubelerinden önce orduya katılımlarının güvence altına alınması ve prosedürlerin kolaylaştırılması amacıyla Rus askeri polisine itti. Bu bağlamda Rusya askeri polisi, Suriye’nin güneyindeki ileri gelenlere tüm kasaba ve şehirlerde bulunan muhalifleri kendi güvenceleri altında Şam’daki askeri karakola toplamaya çağırdı. Daha sonra Dera’nın kuzeyindeki Abtaa, Neva ve Hirak bölgelerinde olduğu gibi söz konusu muhaliflerin, af kararnamesinden yararlanmalarına ve eski dönemlerde bulundukları askeri birimlere geri dönmelerine olanak tanındı. Aktivist Muhned Abdullah’ın belirttiğine göre, Suriye rejimi ve Rusya kontrolünde bulunan güney bölgesindeki çözümden önce yürütülen müzakere ve anlaşmalar, Suriye’nin kuzeyine gitmeyi reddeden binlerce muhalifin kaderini görmezden geldi. Ekim 2018’de 188 sayılı kararnamenin yayınlanmasından sonra Suriye Askeri Ceza Kanununda öngörülen dahili ve harici kaçış suçlarının faillerine af imkanı tanınıyor. Kararname öncesinde bölge sakinlerinin birçoğu, kaçış cezaları konusunda af almalarını geciktiren suistimallare maruz kalmaktaydı. Suriye’nin güneyinde bulunan ve Suriye ordusundan ayrılan birçok genç, Suriye rejiminin Rusya desteğiyle 6 ay önce güney bölgesinin kontrolünü ele geçirmesinden sonra son yıllarda kendilerini zor seçimlerin önünde buldu. Zira muhaliflerin, Rusya tarafından denetlenen Beşinci Kolordu’ya katılmaktan başka seçenekleri olmazken, bu çerçevede bazıları muhalif gruplar kurdu bazıları da Suriye ordusunda geri döndü.