در طول شش هفته گذشته، رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا، دونالد ترامپ، جهان را درگیر سخنانی کرد که طی آنها آینده حضور نیروهای آمریکایی در سه جبهه نبرد، یعنی سوریه و افغانستان و عراق، را بررسی کرد. البته ترامپ در طول وعدههای انتخاباتی خود گفته بود که نیروهای آمریکایی را از این کشورها بیرون خواهد ساخت، و اینک به نظر میآید او قصد دارد این قول انتخاباتی خود را عملی کند؛ و به هیچیک از انتقادهای داخلی از سوی ژنرالهای ارتش و انتقادهای بینالمللی از سوی بسیاری کشورها اهمیت ندهد. پس آیا ترامپ موفق میشود چنین کاری انجام دهد؟ ترامپ درگفتگو با سیانان گفته بود میخواهد به حضور آمریکاییها در جنگهای بیپایان افغانستان و سوریه خاتمه دهد، و البته ما نمیتوانیم این هدف او را نکوهش کنیم. اما نکته دقیق در اینجا این است که این جنگها حتی با خروج نیروهای آمریکایی نیز بهپایان نمیرسد، و این همان نکتهای است که اوباما پیشتر درک کرده بود. اوباما که در صدد بود نیروهای خود را از عراق خارج سازد، پس از اخراج تعداد زیادی از آنها، و با گذشت چندی، ناخواسته موجب ظهور داعش شد؛ و همین نیروها مجبور شد در قالب یک همپیمانی بینالمللی باردیگر به عراق بازگردد. از آن فراتر این بود که مزدوران مسلح ایران با خروج نیروهای آمریکایی، فرصت را غنیمت شمردند و خلأ قدرت ناشی از خروج نیروهای آمریکا را پوشش دادند؛ و این مزدوران بهشدت ضد آمریکا هستند. نمیتوان نبرد مسلح را تنها با کاستن یا افزایش نیرو پایان داد بلکه باید یکسری راهحلهای ریشهای در میان باشد. از سوی دیگر کشورهایی مانند روسیه و ترکیه و ایران برای نبود آمریکا در منطقه برنامههای زیادی را درنظر دارند. نکته جالب این است که گفتههای ترامپ برای خروج از افغانستان همزمان با مذاکره زلمای خلیل زاد با نیرهای طالبان، بهصورت بیواسطه، انجام میگیرد. طالبان این مذاکرت را برگ برنده خود میداند، زیرا خروج آمریکا را مهمترین هدف مذاکره کننده آمریکایی تلقی میکند و از اینرو قدرت مذاکره بیشتری دارد. اضافه بر نیرو گرفتن جبهه طالبان، روسیه نیز برنامههای برای حضور در افغانستان، پس از خروج نیروهای آمریکایی، در نظر دارد. از سوی دیگر و در یک گام بیسابقه، مجلس سنای آمریکا، هفته گذشته، تلاشی را آغاز کرد که بهموجب آن از خروج سریع نیروهای آمریکایی از افغانستان و سوریه جلوگیری کند. وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون، نیز در گزارش خود در اینباره یادآوری کرد که با اینکه امنیت نسبی در شهرهای عراق برقرار شده، اما خطر بازیابی داعش همچنان وجود دارد. اضافهبر این نیروهای امنیتی عراق، بهصورت زیادی، به پشتیبانی نیروهای آمریکایی نیاز دارند. البته باید گفت که تصریح ترامپ به اینکه قصد دارد تعدادی از نیروهای آمریکایی را در عراق نگه دارد، تا مراقبت از اعمال شرارتهای ایران را برعهده گیرند، تصریحاتی است که در نزد رهبران آمریکا کمتر مشاهده شده بود. ایران یکی ازچالشهای آمریکا در منطقه است که باید برای مراقبت از آن، آمریکا نیروهای خود را در عراق نگاه دارد. هر چند این نیروهای تا کنون موفق نشدهاست نفوذ ایران در عراق را کاهش دهد. در نشست پیشروی پیمان مبارزه با داعش، آمریکا نمیتواند ادعا کند که خطر داعش کمتر شدهاست، بهویژه که گزارش وزارت دفاع این کشور چنین مسئلهای را نفی کردهاست. درپایان نمیتوان منکر فشارهای داخلی شد که برای اخراج نیروهای آمریکایی از جبهههای نبرد تلاش میکند، با این وجود مسئله دربارهٔ سوریه کاملاً متفاوت است، و شاید همین مسئله است که باعث شده با وجود گذشت هفتههایی از تصمیم ترامپ برای خروج نیرو از سوریه، او همچنان چنین سیاستی را پیاده نکردهاست. در خصوص نیروهای آمریکایی در سوریه و افغانستان باید اذعان کرد که هر گونه سیاست آمریکایی، بستگی به اعمال نفوذ شرارتآمیز ایران در سوریه و افغانستان دارد. ترامپ واقعبینانه ایران را دشمن اول خود در منطقه خاورمیانه میداند، مسئلهای که خروج نیروهای آمریکا از منطقه را یک مسئله کاملاً پیچیده کردهاست.
مشاركة :