Fransa’nın büyük şehirlerindeki yerel meclis yetkilileri, dün, Sarı Yelekliler’in 13 haftadır devam eden protesto gösterileri sırasında yaşanan zararların karşılanmasıyla ilgili tedbirleri görüşmek üzere hükümete ‘acil durum toplantısı’ çağrısında bulundu. AFP’nin haberine göre yerel yetkililer tarafından yapılan açıklamada, Fransızlar için genellikle alışveriş günü olan cumartesileri yapılan protesto gösterileri nedeniyle ‘halkın ve esnafın büyük zarara uğradığı’ vurgulandı. Fransanın önde gelen il ve ilçelerindeki yerel yetkililer tarafından yapılan açıklamaya göre esnaf ve halk ‘adeta göstericiler tarafından rehin alınmış’ durumda. Bordeaux, Dijon, Nantes, Paris, Rennes, Rouen, Saint Etienne ve Toulouse gibi belli başlı büyük şehirlerde zararın birkaç milyon euroyu bulduğu tahmin edilen açıklamada, ayrıca ulusal dayanışma adına tazminat ve takip mekanizmalarının belirlenmesi için ‘Başbakan ve Ekonomi Bakanı’ ile bir toplantı yapılması çağrısında bulunuldu. Açıklamaya göre esnafın zararının yanı sıra kaydedilen hasar ve zararlar arasında yollar, kaldırımlar, banklar, otobüs durakları ve trafik ışıkları da yer alıyor. Öte yandan Ekonomi İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Agnes Pannier-Runacher, Cuma günü yaptığı açıklamada, Sarı Yelekliler’in protesto gösterileri nedeniyle işletme ve iş yerleri zarar gören esnaf ve işletme sahiplerine tazminat başvurusunda bulunmaları çağrısı yaptı.Foto muhabirlerden polise suçlama Bir başka gelişmede ise Cumartesi günü Fransa’nın Toulouse şehrinde Sarı Yelekliler  tarafından düzenlenen gösterileri takip eden ve biri hafif şekilde yaralanan üç foto muhabir, polise kendilerini kasıtlı olarak hedef alma suçlamasında bulundu. 26 yaşındaki bağımsız foto muhabir Valentin Belleville, Facebook sayfasından yaptığı açıklamada, polis güçlerinin basın mensuplarına kasıtlı olarak saldırmalarının engellenmesi gerektiğini söyledi. Toulouse’da yerel yayın yapan Libération gazetesi foto muhabiri Ulrich Lebeuf, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Belleville ve diğer foto muhabir Eric Lerbret ile polis ve göstericilerin arasında kalmamak için göstericilerin arasından çekilmeyi tercih ettik” ifadelerini kullandı. Üzerlerinde ‘basın’ yazılı yelekler olduğunu söyleyen Lebeuf, “Polis bizi çok net ayırt edebiliyordu” dedi. Belleville ise AFP’ye göz yaşartıcı gaz kapsülünün hemen ayağının yanında patlaması sonucu yararlandığını söyledi.Macron’dan referandum açıklaması Öte yandan Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, daha önce benzeri görülmemiş Sarı Yelekliler hareketini bastırmak için ülkede 14 yıl sonra ilk kez referandum yapılabileceğini açıkladı. Ancak uzmanlar, bu durumun riskli olduğunu düşünüyorlar. Yaklaşık 3 aydır Sarı Yelekliler tarafından vergi ve sosyal politikaları eleştirilen ve popülaritesinde düşüş yaşayan Macron, ‘Büyük Müzakere’ sürecine bizzat katılarak yeniden popülaritesini artırdı. Ancak bazı taraflar, yüzlerce saatlik tartışmalar ve internet üzerinden yapılan 700 binden fazla talepten sonuç çıkıp çıkmayacağını sorguluyorlar. Cumhurbaşkanı Macron, geçtiğimiz hafta başlarında yaptığı açıklamada, 26 Mayısta yapılacak Avrupa seçimleriyle aynı anda bir referandum yapmayı düşündüğünü belirtti. Fransa eski başbakanlarından ve 1958 Anayasası’nın yazarı Charles de Gaulle, bu tür bir referandum olasılığını, Cumhurbaşkanının yetkilerinin birçoğuna karşı bir tür denge olarak nitelendirmişti. De Gaulle kararlarını onaylayan 3 referandum düzenlemiş, 4’üncüsünde ise kaybetmişti. 1969’da Senato’da reform önerisi reddedilen De Gaulle, istifa etmek zorunda kalmıştı. Anayasa uzmanı ve Lille Üniversitesi’nde hukuk profesörü olan Jean-Philippe Derosier, yaptığı değerlendirmede, referandumu ‘bir risk’ olarak nitelendirdi. Prof. Derosier, “Bu, krizden kurtulmaya çalışırken daha ciddi bir krize sürükleyen bir yol” ifadelerini kullandı. De Gaulle’nin yaşadığı tecrübenin ardından Fransız başbakanları halka doğrudan danışma konusunda isteksiz kalırken, 1969’dan bu yana, sonuncusu 2005 yılında olmak üzere Fransa’da 5 referandum gerçekleşti. 2005 yılındaki son referandumda, dönemin Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, ezici bir yenilgiye uğrarken, Avrupa Anayasa taslağı da reddedilmişti.Sarı Yelekliler’den Macron’a meydan okuma Ancak buna rağmen referandum, 20 ay önce göreve başladığı günden bu yana karşı karşıya kaldığı en ciddi krize son vermek isteyen Macronun elinde kullanabileceği bir kart gibi görünüyor. Kasım ayının ortasından bu yana binlerce Fransız,  her Cumartesi günü Paris ve diğer büyük şehirlerde yolları kapatarak, gösteriler yaparak ve çeşitli olaylara yol açarak ülkenin 41’inci Cumhurbaşkanına meydan okuyor. Hükümetin, emeklilerin ve düşük maaşlı işçilerin alım gücünü desteklemek için 10 milyar euroluk bir destek paketi açıklaması, protestocuların öfkesini yatıştırmaya yetmedi. Ardından Cumhurbaşkanı Macron, Büyük Müzakere sürecini başlattı ve bu süreci gerçek değişikliklerin takip edeceğini açıkladı. Orléans Üniversitesi Siyaset Bilimi Fakültesi’nde tarih profesörü olan Jean Garrigues, konuya ilişkin değerlendirmesinde şu ifadeleri kullandı: “Sarı Yelekliler hareketinin işaret ettiği noktalardan biri de, kamuya açık tartışmalarda Fransızların güvenilirliğini yitiren siyasi elitler tarafından yeterince dikkate alınmadığıdır. Fransızların kendilerine kulak verildiğini hissetmeleri için referandum düzenlenebilir. Ancak bu, riskli olacaktır” Bazı bakanlar ve Macron’un partisinden bir takım yetkililer, Avrupa seçimleriyle aynı anda referandum düzenlenmesine ilişkin endişelerini açıkça dile getirdiler. Bununla birlikte Cumhurbaşkanı Macronun sorulan sorularda hassas bir denge kurması gerektiği gibi, ezici bir yenilgiye yol açabilecek çetrefilli sorunlardan da kaçınması gerekiyor. Hukuk profesörü Derosier bu konuda,  “İnsanlar kişisel bir boyut taşıyan bu tür oylamalarda gerçek soruyu kenara bırakarak, ‘Cumhurbaşkanı’nı destekliyor muyuz yoksa desteklemiyor muyuz?’ sorusuna yönelirler” şeklinde konuştu. Cumhurbaşkanı’nın referandumda ‘Parlamentodaki milletvekili sayısı azaltılmalı mı?’, ‘Milletvekillerinin görev süreleri kısaltılmalı mı?’ gibi sorulara yer verebileceği düşünülüyor. Diğer yandan ana muhalefet partisi olan Cumhuriyetçilerin lideri Laurent Wauquiez, daha da ileri giderek, Macron’un referandumda ekonomi ile ilgili politikalarını da oylamaya sunmasını istedi. Sarı Yelekliler ise referandumun yapılmasını ve halk inisiyatifinin kullanılmasını istiyorlar.