NATOnun kuruluşunun 70nci yıldönümü sebebiyle gerçekleşen “NATO Dışişleri Bakanları” toplantısı dün sona erdi. Toplantıya, son dönemlerde alışılmışın dışında olan ABD’nin Türkiye’ye olan uyarısı damgasını vurdu. Rusya dosyasında ise, Moskova’nın uluslararası arenada ortaya koyduğu zorluklar tartışıldı. Bu meselenin koalisyon ülkelerinin değil, aynı zamanda NATO’ya destek veren tüm ülkelerin sorunu olduğu aktarıldı. Toplantıda ayrıca, nükleer anlaşmanın ihlalinin yanı sıra, Ukrayna’dan Baltık’a, Suriye’den Venezuela’ya kadar doğrudan müdahalede bulunan ülkelerin tavırları masaya yatırılan konular arasındaydı.Rusya, Çin ve İran etkisi ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, NATO üyesi devletlerin, Rusya, Çin ve İran’ın güç mücadelesi konusunda bu zorluklarla başa çıkmak için yeterli donanıma sahip olduğunu söyledi. Pompeo açıklamasında, göç dalgası ve beşinci nesil iletişim teknolojisi dâhil olmak üzere siber saldırılar gibi modern zorluklarla yüzleşmeye hazır olunması gerektiğinin altını çizerek, Çin’in enerji kaynakları ve rekabet stratejisine atıfta bulundu. Pentagon, ultrasonik füze tehditlerini tespit etmek için radar sistemleri kurmayı ve ABD’nin askeri üstünlüğünü korumak için NATO’nun, Rusya’nın yarattığı zorluklara cevap verme adına yeni silahlar üretmeyi planladığını duyurdu. NATO’nun Rusya ile artan gerilimin ortasında yeni bir silahlanma yarışına girmek istemediği açıkken, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Rusya ile ilişkilerin açık diyalog kanalları ile yürütülebileceğini belirtti. Stoltenberg konu ile ilgili açıklamasında, Rusya’nın Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Anlaşmasını (INF) ihlal etmesine rağmen, NATO’nun yeni bir silahlanma yarışına girmeyeceği ve orta menzilli füzeler dağıtmayacağını belirterek, kararın NATO üyeleri tarafından oybirliğiyle alındığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Avrupa ülkeleri ve Kanada’nın 2020’nin sonuna kadar 100 milyar dolar yatırım kabul ettiklerini ve bütçedeki mevcut açığın kapanana kadar katkılarını arttırmaya devam edeceğini ilan etti.Afganistan dosyası Afganistan’daki savaş dosyası da NATO toplantısı için bir araya gelen dışişleri bakanlarının görüşmesinde önemli bir yer aldı. ABDnin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Halilzad tarafından yürütülen müzakerelerde en uzun bölgesel savaşın bitirilmesi için gösterilen yol haritasının ayrıntılarına değinildi. Bakanlar toplantıda, en büyük paya ABD’nin sahip olmasına rağmen, savaşın yükünden tüm ülkelerin etkilendiğini belirtilerek, barış çabalarına verdiği desteği açıkladılar.Türkiye-ABD krizi Toplantıda, ABD’li ve Türk yetkililer arasında gerçekleşen görüşmelerde, Türkiye’nin Rus S-400 füze anlaşmasından doğan rahatsızlıkların belirtildiği de aktarıldı. ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence’nin dışişleri bakanları toplantısında yaptığı konuşmada, Türkiyenin Rusyadan S-400 alımına ilişkin değerlendirmede bulundu. Pence açıklamasında, "Türkiye bir seçim yapmalıdır. Dünya tarihindeki en güçlü askeri ittifakın kritik bir ortağı olarak mı kalmak istiyor yoksa ittifakımızın altını oyan düşüncesiz kararlar alarak bu ortaklığın güvenliğini riske mi atmak istiyor, tercih yapmalıdır" ifadelerini kullandı. Öte yandan ele alınan başka bir dosyada, Mike Pompeo’nun Türk mevkidaşı Mevlüt Çavuşoğlu ile görüşmesi sırasında Suriye’nin kuzeydoğunda gerçekleşecek herhangi bir askeri harekâtın yıkıcı olacağı konusunda Türkiye’yi uyardığı yer alıyor. Türk Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu toplantı sırasında konu ile yaptığı açıklamada, uygulanan baskıya rağmen ülkesinin Rusya’dan S-400 savunma füzeleri alma kararından geri adım atmayacağını, anlaşmanın tamamlandığını söyledi.Yaptırım sinyali Pentagon kaynaklarından verilen bilgiye göre, ABD’nin Türkiye’ye F-35 savaş uçağı tedariklerinin askıya alındığı, Türkiye’nin S-400 anlaşmasından geri çekilmesi için son bir tarihin verildiği belirtildi. Türkiye anlaşmadan geri çekilmediği takdirde ilave yaptırımlara maruz kalacağı da kaynaklar tarafından aktarılan bilgiler arasında yer alıyor. Jens Stoltenberg ise bu konunun toplantı gündeminde olmadığını, ancak bu farklılıkların genellikle bu tarz toplantılarda tartışıldığını vurguladı. Stoltenberg, "Bunun bir sorun olmaya başladığının farkındayız ama ABD ile Türkiye bunu kendi aralarında görüşüp ele alıyorlar. S-400 konusu bakanlar toplantısının gündeminde değil ancak NATO, müttefiklere bu konu için bu toplantı dâhil çeşitli platformlar sağlıyor" diye konuştu. Genel Sekreter, Türkiye ile ABD arasında Patriot sistemleri satışı konusundaki görüşmeleri memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederek, Türkiye, Fansa ile İtalya arasında da SAMP/T sistemleri üzerine görüşmeler yapıldığını söyledi.