Rusya Savunma Bakanlığı’nın yıllık olarak düzenlediği Uluslararası Güvenlik Konferansı’nın sekizinci dönem faaliyetleri dün Moskova’da başladı. Rus yetkililerin bu yılki konferansa katılımın yoğun olmasından duydukları memnuniyet göze çarpıyordu. Savunma Bakanı Yardımcısı Alexander Fomin, konferansa 111 ülkeden temsilcilerin katıldığını ve bunların arasında 35 savunma bakanı, onlarca genelkurmay başkanı ve katılımcı ülkelerin askeri kurumlarında görev alan üst düzey yetkililerin bulunduğunu açıkladı. 16 Arap ülkesinin temsil edildiği konferanstaki Arap katılımı ise ayrıca önemliydi. Rus yetkililer, bu yoğun katılımın NATO ile ABD’ye doğrudan bir mesaj niteliği taşıdığına dikkat çekti. Bu iki tarafın konferansa katılımının düşük düzeyde olduğu biliniyor. Nitekim Batı Kampı ülkelerinin temsili ya büyükelçiler ya da elçiliklerdeki askeri ataşeler düzeyinde oldu. Bununla birlikte bu dönemki başlığı ‘Çağdaş Dünyada Güvenlik: Bölgesel ve Uluslararası Gerçekler ve Olgular’ olan konferansın ilk günkü tartışmalarında NATO’nun katılımı yok denecek kadar azdı. Rus konuşmacılar tarafından yapılan tartışmaların çoğu; askeri politikalar, ‘silahlanma yarışının körüklenmesi’, NATO’nun Doğu’da yayılma çabaları ve Avrupa’da gelişmiş silahların yaygınlaşması konuları üzerineydi. Rus Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev, konferansın açılış konuşmasında, “Soğuk Savaş döneminde oluşturulan askeri bloklaşma sistemi, miadını doldurdu. Kadim hülyalara sarılmak, barış için bir tehdit oluşturur oldu. Gelin, kapsamlı ve gerçek bir uluslararası güvenlik sistemi kuralım. Rusya bu konuda çok şey yapmaya hazır” ifadelerine yer verdi. Patruşev, dünya ülkelerinin çoğunun terörle mücadele ve küresel güvenliği koruma konusunda ciddi bir istek duyduğuna işaret ederek bu konferansa yönelik artan ilginin ortaya sunulan şeyin gerekliliği ve önemini gösterdiğini belirtti. Ayrıca ‘Batı’daki ortaklara, ‘güç yanılsamalarının’ ardına çekilmeme ve Avrupa’yı çekişme alanı değil güvenlik sahası kılma’ çağrısı yaptı. Patruşev konuşmasına, “Dünya şu an uyarı dilinin, silah gürültüsünün ve şovenizmin Avrupa’ya dönüşüne tanık oluyor. İsterim ki Batılı arkadaşlarımız bu durumu tersine çevirsinler ve Avrupa’yı ortak gücümüz ve çıkarlarımız yararına bölgesel güvenliğin ölçütü haline getirsinler” sözleri ile devam etti. Rus yetkilinin, Rus askeri yetkililerin konuşmalarında da tekrarlandığı üzere konuşmasında Afrika’ya odaklanması dikkat çekti. Nitekim Patruşev, dikkat çekici bir şekilde ‘dış oyuncular’ olarak nitelediği kimseleri, ‘Afrika’daki güç dengelerini yeniden çizmek’ ile suçladı. Bazılarınca bu, Sudan, Libya ve Güney Afrika ülkelerindeki duruma bir işaret olarak algılandı. Patruşev konuşmasına devamla, “Afrika’daki istikrarsızlığın arttığını görüyoruz. Nitekim doğal kaynakları üzerine bir savaş patlak verdi. Buna ek olarak genellikle, bölge dışından oyuncuların Afrikalıların isteklerini gözetmeksizin kıtayı yeniden çizme çabaları gözümüze çarpıyor” sözlerini sarf etti. Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu, açılış konuşmasında Moskova’nın Afrika ve Latin Amerika ülkeleri ile işbirliğine hazır olduğunu belirterek, ‘Rusya’nın Afrika ülkeleri ile askeri ilişkilerinin güçlendiğinin’ altını çizdi. Şoygu, konuya ilişkin şu ifadeleri dile getirdi: “Afrika’daki geleneksel ortaklarımız Cezayir, Angola, Gine Cumhuriyeti, Mısır, Zimbabve, Kamerun, Kongo Cumhuriyeti, Mali, Madagaskar, Mozambik, Namibya, Nijerya, Sudan, Uganda, Orta Afrika, Güney Afrika’ya belirtmek isterim ki biz, tüm taraflarla iletişim ağını genişletmeye açığız”. Savunma Bakanı, ülkesinin Latin Amerika ülkeleri ile de ilişkilerini güçlendirme niyeti taşıdığını açıkladı. Konuşmasında, ‘Rusya’nın bölgede Küba, Nikaragua, Venezuela, Brezilya, Bolivya, Meksika, Uruguay, Paraguay ve Şili gibi pek çok dostu ve geleneksel müttefiki olduğuna’ işaret ederek, “Sağladığımız güvene değer veriyoruz. Bunu güçlendirmek için çabalayacağız” ifadelerini kullandı. Savunma Bakanı ayrıca Rusya’nın Asya ve Pasifik Okyanusu bölgesindeki ülkelerin savunma bakanları ile artan işbirliğinden ve Çin ile stratejik ortaklık ilişkilerinden de bahsetti. Aynı şekilde Hindistan ile teknik askeri işbirliğinin özellikle nükleer alanda işbirliği içerisinde seneler geçirdikten sonra ‘ayrıcalıklı ve genişleme yolunda’ olduğunu belirtti. Moskova’nın müttefiklerine hatırlatma yaparak Şoygu, NATO’nun Doğu’da yayılma çabalarına şiddetle saldırdı. Bakan, ‘Paktın varlığını, Rus sınırları yakınlarına doğru genişlettiğine ve bunun kabul edilemez bir şey olduğuna’ işaret ederek, “Sert bir karşılık verme hakkımız var” ifadelerini dile getirdi. Savunma Bakanı, ABD’nin NATO ile birlikte füze sistemlerini genişleterek konuşlandırdığını söyleyerek bunların, Rusya ve Çin’e yöneldiğine dikkat çekti. Ayrıca ABD’nin izlediği siyaseti ve Washington’un herkesi silah yarışına dahil ederek yapmaya çalıştığı şeyi eleştirdi. Bu çerçevede Bakanlığın üst düzey bir yetkilisi, ‘ABD’nin Rusya sınırları yakınında füze kalkanları konuşlandırma faaliyeti ile kendilerine karşı beklenmedik bir nükleer füze saldırısı yöneltebilmesine zemin hazırladığına dair inancın artması’ konusunda uyardı. Genelkurmay Başkanlığı Genel Operasyonlar Müdürü Baş Yardımcısı Victor Buznikhir ise ABD’nin küresel füze kalkanları yaymak suretiyle Washington’un hoşuna gitmeyen ve karşılık verme imkânına sahip olmayan herhangi bir devleti hedef alma imkânını elde etmeye çalıştığını söyledi. Buznikhir bu doğrultuda topraklarında Amerikan füze kalkan sistemlerinin konuşlandırılmasına izin veren ülkeleri, ‘karşılaşabilecekleri tehlikeler’ konusunda uyararak Moskova’nın füzelerini, Washington’un füze savunma sistemlerini yaydığı Avrupa şehirlerine doğru yöneltmeye kararlı olduğunu açıkladı. Öte yandan Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ‘NATO’ Konferansı’nda yaptığı konuşmasında, Avrupa’daki karşılaşmayı mümkün olduğunca körüklememe çağrısı yaptı. Lavrov, “NATO’nun genişlemeye devam etmesi ve Doğu cephesinde füze savar güçleri ile altyapısını artırması, Avrupa-Atlantik bölgesinde ciddi bir güven krizi ortaya çıkardı. Arkadaşlarımızı acil bir şekilde bu karşılaşmayı körüklememeye ve Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) zirvesi ile Rusya-NATO Konseyi’nde diğerlerine karşı güvenliğini güçlendirmeme konusunda vermiş oldukları sözleri gözetmeye çağırıyoruz” ifadelerini dile getirdi. Rus Bakan, ‘kasıtlı olmayarak işlenen hatanın ya da yanlış anlamanın özellikle de Rusya ile NATO arasında askeri bir diyalogun olmadığı bir durumda bedelinin çok ağır olacağı’ konusunda gözdağı verdi. Bakan, ABD’yi füze kalkanı konuşlandırarak Washington’a küresel üstünlük sağlamaya çalışmakla suçladı. Son olarak ise Washington’un küresel askeri üstünlük sağlamak hedefiyle füze kalkanlarını yaydığı bir zamanda İran ile olan nükleer anlaşma ile kısa ve orta menzilli füzelerin ortadan kaldırılmasına ilişkin sözleşmeden çekilmesi gibi sorumsuz adımlarının ‘dünyadaki stratejik istikrara ciddi bir zarar verdiğini’ ifade etti.