Cebel-i Lübnan krizinden sonra Hizbullah-İSP arasında buzlar eriyor

  • 9/8/2019
  • 00:00
  • 4
  • 0
  • 0
news-picture

Lübnan Temsilciler Meclisi Başkanı Nebih Berri’nin çabaları, gerginlik ve anlaşmazlık ayları sonrasında (Şii) Hizbullah ve (Dürzi) İlerici Sosyalist Parti (İSP) arasındaki ilişkide uzlaşı yolu ve yeni bir sayfa açma hususunda başarı sağladı. İki parti arasındaki gerginlik, Dışişleri Bakanı Cibran Basil’in bölgeye yaptığı ziyareti takiben, Dürzi partileri olan İSP ve Lübnan Demokrat Partisi (LDP) arasındaki yaşanan Cebel-i Lübnan krizinin ardından zirveye ulaşmıştı. Her iki taraf da krizin üstesinden gelme hususunda uzlaşı sağlarken toplantı, 7 Eylül’de Berri’nin Ayn el-Tina’daki konutunda, Hizbullah’ın Genel Sekreteri Hasan Nasrallah’ın Siyasi Danışmanı Hüseyin Halil, Hizbullah İrtibat ve Koordinasyon Birimi yetkilisi Vefik Safa, eski Bakan Gazi el-Aridi ve İSP’den Sanayi Bakanı Vail Ebu Faur’un katılımıyla düzenlendi. Toplantının ardından Hüseyin Halil, “Başkan Berri, ülkenin hem dış hem de iç düzeyde yaşadığı büyük yaralarla mücadele etmek için bu sorumluluğu üstlendi ve bu toplantıya öncülük etti. Anlaşmazlığı zaman zaman alevlendiren ve hafifleten birçok gelişme yaşandı. Bugün bu toplantı, uzlaşı diyebileceğimiz durumu taçlandırmak için geldi. Dostluk atmosferi hakimdi” dedi. Halil, “Hizbullah ve İSP liderlikleri, Berri’ye geçen dönemi sarsan tüm sorunları çözmek için temel oluşturma yetkisi verdi. İşleri, seyrine döndürme hususunda uzlaşı sağladık. Yani anlaştığımız şeyler, birçoğu iki taraf arasında vatana hizmet etmek için ortak bir payda teşkil eden siyasi konulardı” ifadelerini kullandı. Gazi el-Aridi ise, toplantının olumlu, verimli, net ve dostane olduğunu belirtti. Anlaşmazlıkların giderilmesi hususunda uzlaşı sağlandığına dikkati çeken Aridi, işlerin normal seyrine döndürülmesi gerektiğini vurguladı. Eski bakan, “Hizbullah ile aramızdaki ortak faaliyetler ve kazanımlar aşaması, uzun bir dönem. Başkan Berri’ye olağanüstü çabalarından dolayı teşekkür ediyoruz” açıklamasında bulundu. İSP kaynakları, son dönemde Hizbullah ile sarsıntı yaşayan ilişkinin, olumlu bir seyir izlemesini umduğunu belirtti. Şarku’l Avsat’a konuşan kaynaklar, “Diyalog, esasen bizim talebimizdi. Bu yüzden Berri’nin girişimine olumlu yanıt verdik. Çünkü 2011 yılında Suriye krizinin başlamasından bu yana her zaman bağlı olduğumuz başlık, yalnızca Hizbullah ile bizim aramızda değil, ülkedeki diğer partilerle aramızda siyasi bölünmeye ikna olmamamız dolayısıyla anlaşmazlığın düzeltilmesi, iç ve dış meselelerin ayrı tutulması oldu” değerlendirmesinde bulundu. Öte yandan Hizbullah’ın pozisyonuna aşina olan kaynaklar, “Toplantı, Cebel-i Lübnan krizinden önce düzenlenen ilk oturuma geri dönen bir toplantıydı” dedi. Kaynaklar, Berri’nin toplantılara yeniden başlamak için bir süredir ısrarcı olduğunu belirtirken, “Ancak Hizbullah, Cebel-i Lübnan olayının etkilerini sonlandırmak, Sosyalist ve Demokratlar arasında uzlaşı sağlamak için beklemek istiyordu. Cumhurbaşkanı Mişel Avn liderliğinde geçen 8 Ağustos’ta uzlaşı sağlanmasının ardından Temsilciler Meclisi Başkanı, 7 Eylül görüşmesine hazırlık amacıyla girişimini harekete geçirdi” şeklinde konuştu. LBC TV kanalının ilgili kaynaklardan aktardığına göre işler, Ayn Dara meselesine dair anlaşmazlıktan önceki döneme geri döndü ve konu, yargı aracılığıyla ele alındı. Kaynaklar ayrıca, Hizbullah ve İSP arasında liderlik düzeyindeki ikili toplantıların, doğrudan diyaloğun ve koordinasyonun yeniden başlatılacağına da dikkati çekti. Cebel-i Lübnan krizi nedir? Şeyh Nasıruddin el-Garib kendisini Cebel-i Lübnandaki "Şeyhu’l Akl" (Tüm Dürzilerin Dini önderi) olarak kabul ediyor. ve Canbolat’ın muhalifi olduğu zikredilirken, Lübnan devleti ise Dürzileri temsil eden Dini otorite  Şeyhu’l Akl olarak Canbolat’ın da desteklediği Şeyh Naim Hasanı kabul ediyor. Dürzi tabanlı İlerici Sosyalist Parti (İSP) ile (Dürzi) Lübnan Demokratik Partisi (LDP) arasındaki siyasi kriz, 30 Haziran’da Mültecilerden Sorumlu Devlet Bakanı Salih el-Garib’in 2 korumasının öldürülmesi ve 3 korumasının da yaralanması sonrasında tırmandı. Garib, İSPnin rakibi LDP mensubu. Saldırı Maruni Hristiyan tabanlı Özgür Yurtsever Hareket (ÖYH) Genel Başkanı Cibran Basilin bölgeyi ziyareti esnasında Basilin konvoyuna düzenlendiiği için Cebel-i Lübnandaki Hristiyan kesimi de krizin bir tarafı yapıyor. Cebel-i Lübnan ili, başkent Beyrut çevresindeki Lübnanın merkezi bölgesini oluşturuyor. 1 milyon 800 bin nüfuslu dağlık bölgenin yüzde 85i Maruni Hristiyan, yüzde 10u Dürzi, yüzde 3ü Şii ve yüzde 2si Sünnilerden müteşekkil. Krizin yaşandığı Aley ilçesinde ise Dürzi ağırlıklı olmakla birlikte Hristiyan nüfus da bulunuyor. Lübnan kamuoyu ve Uluslararası toplum Cebel-i Lübnanda patlak verecek bir iç çatışmanın tüm ülkeye yayılmasından ve 1975-1990 yıllarında yaşanan iç savaşın tekrarlanmasından endişe ediyor.

مشاركة :