İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani yaptığı açıklamada, sokakların sakinleşmesi gerektiğini belirtirken, Ukrayna Uluslararası Havayollarına (UIA) ait yolcu uçağını düşürülmesini ‘beklenmedik olay’ olarak nitelendirdi. Uçağın düşürülmesine ilişkin olarak özel bir mahkeme kurulmasını öneren Ruhani, İran ordusunun zayıfladığı iddialarını ise reddetti. Geçtiğimiz hafta, UIA yolcu uçağı İran Devrim Muhafızları Ordusu tarafından füzeyle vurularak düşürülmüştü. Olayda 176 kişi hayatını kaybetti. Uçağın düşürülme olayı, İran’da dört gündür süren gösteriler ve uluslararası şeffaf bir soruşturma çağrısına yol açtı. Batılı ülkelerin UIA yolcu uçağının füzeyle düşürüldüğü iddialarının ardından İran, ülkeye yapılan suçlamaları reddetti. Ancak geçtiğimiz cumartesi sabahı İranlı yetkililer, Ukrayna uçağının insan hatasıyla vurulduğunu itiraf etti. İran Cumhurbaşkanı dün yaptığı açıklamada, geçtiğimiz haftalarda ABD tarafından vurularak öldürülen İran Devrim Muhafızlarına bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin intikamını almak için Irak’ta bulunan ABD üsslerine yapılan füze saldırısının ardından ilk kez Devrim Muhafızlarını işaret ederek Ukrayna kazasının kabul edilemez olduğunu söyledi. İran, Ukrayna Havayollarına ait yolcu uçağının hassas askeri bir noktanın üzerinden geçerken insani hata sonucu hava savunma sistemi tarafından yanlışlıkla düşürüldüğü itirafının ardından, çoğunluğu öğrenci gruplar tarafından düzenlenen yeni gösterilere tanıklık ediyor. Sosyal medyada yer alan görüntülerde, protesto gösterilerinin beşinci gününde İranlıların sokağa çıkmalarına teşvik edildiği görülüyor. Şarku^l Avsatın aktardığı Reuters’ın sosyal medyada yer alan yayınlardan alıntıladığı haberinde, “Sokaklara gideceğiz” , “Hırsızlık ve yolsuzluk uygulayan hükümet” çağrılarıyla halkın, ülke içerisinde düzenlenen gösterilere katılmasının teşvik edildiği aktarıldı. Açıklamasında ‘ulusal birlik’ çağrısı yapan İran Cumhurbaşkanı, yönetimde radikal değişikliğe duyulan ihtiyaca atıfta bulundu. Ruhani, ‘doğru ve ikna edici yargının’, tüm kamuoyu ve dünyayı etkiyebileceğini dile getirdi.Ruhani’den özel mahkeme önerisi Ruhani’nin bu açıklamaları, uçağın düşmesine ilişkin ilk kamuoyu tepkisinden sonra geldi. Uçak kazasına ilişkin olarak özel bir mahkeme kurulmasını öneren Ruhani, kazayı ‘affedilemez bir hata’ olarak nitelendirdi. Açıklamasında Devrim Muhafızlarını işaret eden İran Cumhurbaşkanı, Ruhani, “Söz veriyorum, hükümet, bu konunun açıklığa kavuşturulmasının takipçisi olacaktır. Yargı Erki Başkanlığı, üst düzey bir hakimin başında olduğu özel bir mahkeme kurmalıdır. Bu, sıradan bir dosya değildir ve tüm dünyanın gözü bu mahkeme üzerinde olacaktır” iadelerini kullandı. İran Silahlı Kuvvetleri’nin sorumluluğu üzerine almasının önemli bir ilk adım olduğuna da dikkat çeken Ruhani, benzer bir olayın tekrarlanmayacağını ve sorumluların cezalandırılacağının garantisini verdi. Uçak kazası konusundaki hatanın geç duyurulmasından ötürü ise özür diledi. ISNA haber ajansına göre, Devrim Muhafızları üzerindeki baskıyı hafifletmek amacıyla açıklama yapan İran Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkan Yardımcısı General Ali Abdullahi, İran’ın, Ukrayna uçağı kazasına ilişkin çeşitli ihtimallerin incelediğini belirterek, füze biriminden bir yetkilinin, ABD radarının müdahalesi sebebiyle uçak ve seyir füze arasında hata yapıldığını söyledi.New York Times gazetesi: Uçak iki füzeyle vuruldu İran Cumhurbaşkanı’nın açıklamalarından saatler önce New York Times gazetesi, İran’ın başkenti Tahranda düşürülen yolcu uçağının İrana ait iki füzeyle vurulduğunu gösteren yeni bir görüntü yayınladı. New York Times tarafından analiz edilen yeni görüntülerde, Tahrandan havalandıktan dakikalar sonra düşen Ukrayna uçağının 20 saniye arayla fırlatılan İrana ait iki füzeyle vurulduğunu görülüyor. Haberde, füzelerin uçağa yaklaşık 13 kilometre uzaklıktaki bir askeri üsten fırlatıldığı ifade edildi. Haberde ayrıca, uçağın transponder (uydu alıcı-verici) sinyalinin ilk füzenin uçağı vurduktan sonra devre dışı kaldığı belirtildi. Gazetenin haberine göre, bu görüntüleri yakalayan video, iki füzenin ateşlendiği askeri üsten 6 kilometrelik bir köydeki binanın çatısından çekildiği bildirildi. Bahsi geçen köy, Tahran Uluslararası Havalimanı’nın yaklaşık 30 kilometre kuzeybatısında yer alıyor.Ukrayna, Almanya’dan destek istedi Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Almanya Başbakanı Angela Merkel ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, geçtiğimiz hafta yaşanan uçak kazasına ilişkin suçluların cezalandırılmasını için destek talebinde bulundu. Zelenskiy’in bu talebi Ukrayna’nın İran’da düşen uçağa ait kara kutuyu istemesinin ardından geldi. Ukrayna Kamu Savcılığı ve Güvenlik Birimi, uçağın kara kutusu için İran’dan resmi bir talepte bulundu. Savcılık tarafından yapılan açıklamada, Ukrayna’nın kara kutu kayıtlarının doğru bir şekilde elde edilebilmesi için çaba sarf edildiği aktarıldı.Kanada tepkili Kanada tarafından önceki akşam yapılan açıklamada, İran tarafından düşürülen uçak hadisesini saçmalık olarak nitelendirilirken, olayla ilgili sorumluluk alınması talebinde bulunuldu. Öte yandan Kanada Dışişleri Bakanı François-Philippe Champagne İranlı mevkidaşı ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından CBC’ye yaptığı açıklamada, uçak kazası hadisesinin tüm dünya tarafından takip edildiğini belirterek, Kanada’nın ne istediğinin çok açık olduğunu söyledi. Kanada’nın 2012 yılından bu yana İran ile diplomatik ilişkileri bulunmuyor. Kanalı yetkililer, çifte vatandaş kavramını tanımayan İran’ın geçtiğimiz hafta az sayıda Kanadalının öldüğü açıklamasını hatırlattı. Champagne bir sonraki adımları görüşmek için Londra’da, Ukrayna, İngiltere, Afganistan ve İsveçli mevkidaşları ile yapılması planlanan toplantıya başkanlık edecek. Kanadalı Bakan, “Tam bir adalet için mücadele edeceğiz, anlayışımızdan emin olacağız” diyerek korkunç bir suç işlendiğini ve suç işleyenlerin en yüksek yasal standartlara göre yargılanması gerektiğini söyledi.