İzzeddin Ebu Ayşe Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas, Birleşmiş Milletler (BM) aracılığıyla ‘Batı Şeria ve Gazze Şeridi arasındaki bölünme dönemini sona erdirmek için sandığa gitme’ niyetini açıkladığından bu yana Filistinli gruplar, yasama ve devlet başkanlığı seçimleri için listelerini oluşturmaya çalışıyor. Fetih ve Hamas hareketleri, doğrudan seçimler sırasında kendilerini temsil edecek isimleri seçmeye yöneldi. Bu çerçevede esir Mervan el-Bergusi, Filistinliler arasında önemli siyasi bir isim olarak yeniden ön plana çıkmaya başladı. Ancak dönüşü, Fetih (Abbas ve Muhammed Dahlan akımları) ve Hamas arasında birçok anlaşmazlığa da kapıları açmış oldu. Filistinli taraflar, Mervan el-Bergusi’nin, seçimlere gidilmesi halinde bir başkan olarak en uygun karaktere sahip olduğuna inanıyor. Çünkü siyasi olarak bir fikir birliğine sahip, tüm Filistin anlaşmazlıklarına karşı da tarafsız.Ulusal fikir birliği Ancak Bergusi’nin siyaset sahnesine geri dönüşü, bazı anlaşmazlıkları gündeme getirdi. Fetih hareketi, Bergusi’nin seçim adaylığını kabul eden ve reddedenler olarak iki sınıfa ayrıldı. Hamas hareketi de karakteri ve başkanlık adaylığı hususunda birkaç duruşa tanık oldu. Filistinli bir esir olan Mervan el-Bergusi, 2002 yılında İsrail güçleri tarafından tutuklandı, cinayet işleme ve cinayete teşebbüs suçlamasıyla 4 kez müebbet ve 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Hala Siyonist zindanlarının ardında bulunuyor. Bergusi, Fetih Hareketi Merkez Komitesi’nin çoğunluğunun oyuna sahip ve 2015 yılında hareketin başkan yardımcılığına getirildi. Filistinli siyasi liderlerden biri olarak kabul ediliyor.Devlet Başkanlığı adayı Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Bergusi, avukatına devlet başkanlığına aday olmayı düşündüğünü belirtti. Ailesi ve parti çevreleri de söz konusu bilgiyi inkar etmedi. Filistinli bir kaynağa göre Bergusi’nin kararı, Abbas’ı memnun etmese de Dahlan ve Hamas, aksine durumu müjdeli bir haber olarak karşıladı.Fetih ile anlaşmazlık Edinilen bilgilere göre Abbas ve Bergusi arasındaki büyük anlaşmazlık, Fetih hareketinin yedinci kongresi sonrasında 2015 yılı başlarında patlak verdi. Abbas’ın Dahlan’a karşı ortaya koyduğu uygulamalar, o dönemde Bergusi tarafından ‘Fetih içerisinde bölünmeye yol açtığı’ gerekçesiyle reddedilmişti. Kaynaklar, Bergusi’nin Abbas’a destek vermemesinin, Abbas’ı kendisine cephe almaya ve bir dizi önlem ortaya koymaya ittiğine dikkati çekti. Ama bu anlaşmazlıklar, 2017 yılına kadar belirgin değildi. Abbas, Bergusi’nin cezaevinde açlık grevi yapmasını da kendisine karşı attığı bir adım olarak değerlendirdi. Filistinli kaynaklara göre Abbas, Bergusi’yi Fetih Hareketi Merkez Komitesi’nden azletti, yerine de esir Kerim Yunus’u atadı. Aynı şekilde Mervan el-Bergusi’yi hareketin başkan yardımcılığı pozisyonundan da azlederken, yerine Mahmud el-Alul’u atadı. Siyasi analistlere göre Berğusi’nin azli, sahip olduğu hareketi yönetme güvenini de kaybetti ve onu gelecekteki olası bir siyasi süreçte başka gruplarla koalisyona duyarlı hale getirdi. Kaynak, “Bu nedenlerden dolayı Abbas, Bergusi’nin yaklaşan Filistin Devlet Başkanlığı seçimlerine adaylığını hoş karşılamadı. Aynı şekilde Fetih içerisinde, Dahlan’ın akımı ve Hamas hareketiyle koalisyona gireceği ve seçimlerde bu iki tarafı temsil edeceği korkusu baş gösterdi” dedi. Bergusi’nin seçimlere yönelik bu adaylığı ilk değil, zira 2005 yılında da adaylığını ilan ederken, daha sonra ise geri adım attı.Dahlan yakınlığı Independent Arabia’nın edindiği bilgilere göre Abbas ve Berğusi’nin arasındaki anlaşmazlığın ardından Dahlan liderliğindeki Fetih’in reformist ekibi, siyasi süreçte sesinden faydalanmak için Bergusi’yle yakınlaşmaya başladı. Abbas’ın hastalığının tekrarlaması sonrasında da ekibi, biri Başbakan Muhammed Iştiyye ve diğeri Merkezi Komite Genel Sekreteri Cibril el-Recub liderliğinde olmak üzere iki kısma bölündü. Her iki taraf da Berğusi’nin devlet başkanlığı adaylığı hususunda özel pozisyona sahip. Bu çerçevede kaynaklar, “İlk ekip, Bergusi ile temasa geçti ve Fetih’te parlamento listeleri yetkilisi olması ve hareketteki eski siyasi konumuna geri dönmesi karşılığında adaylığını geri çekmesini talep etti. Ama Bergusi bunu kabul etmedi” ifadelerini kullandı. Kaynaklar, ikinci ekibin ise Fetih’i birleştiren tek kişi olması dolayısıyla Bergusi’nin adaylığını desteklediğini ifade etti.Serbest bırakılma talebi Devlet Başkanlığı hususunda hem Dahlan hem de Recub, adaylıklarını açıklamayı reddederken, Bergusi’yi desteklediklerini belirttiler. Bu çerçevede Recub’a yakın bir kaynak, ikisi ziyaret ve ikisi de telefon aracılığıyla olmak üzere Bergusi ile dört defa temasa geçildiğine dikkati çekti. Aynı şekilde Recub’un iki hafta önce Mısır’a ziyarette bulunduğu ve yetkililerden, Bergusi’nin serbest bırakılması için İsrail’e baskı yapmasını istediği belirtildi. Hareketin siyasi büro üyesi Suheyl el-Hindi, Yüzyılın Anlaşması’nın bir parçası olarak Bergusi’nin serbest bırakılması için ellerinden geleni yaptıklarını ifade etti. Hamas ise BM’nin Gazze Temsilcisine ve Mısırlılara ‘İsrail’e Filistinli esiri serbest bırakmaları, esirlerin temsil ya da adaylık yoluyla seçimlere katılmasına izin vermeleri için baskı yapma’ çağrısında bulundu. Bu durum ise Hamas’ın yaklaşmakta olan seçimlere kendisini temsil etmesi için Bergusi’yi aday göstermeyi planladığını gösteriyor.Hamas’ın Bergusi’ye mesajı Siyasi analist Talal Ebu Rukbe, Hamas’ın ona verdiği desteğin yanı sıra, Abbas ve Dahlan başta olmak üzere ulusal bir fikir birliği şansına sahip olması dolayısıyla Mısır’ın Bergusi’nin serbest bırakılmasına destek verdiğini söyledi. Ebu Rukbe, Arap çevresinin de Mısır’ın tavrına destek verdiğine dikkati çekti. Talal Ebu Rukbe, Bergusi’nin Batı Şeria’da etkisinin bulunmadığını ve desteklenmesi halinde bölgedeki etkisini güçlendireceğini belirtirken, “Dahlan, Bergusi’yle Batı Şeria’ya ulaşmak için bir köprü kurmayı planlıyor” dedi. Hamas’a gelince, yaklaşan seçimlerde kendisini temsil etmesi için Bergusi ile mesaj alışverişinde bulunduğu belirtildi. Resmi düzeyde ise Hamas, adaylık konusundaki tavrını henüz açıklamadı. Hareket, birçok defa Bergusi ile olan ilişkisine atıfta bulunurken, Hamas liderlerinden Halil el-Hayye de seçimler hususunda herkesi temsil eden ulusal bir isim etrafındaki dengeli gruplarla uzlaşı sağlanacağını vurguladı. Hayye, “Mervan, bu hususta şansı varsa Hamas’ın desteğini alacak” dedi. Yetkili ayrıca, Hamas’ın esir takasıyla ya da BM baskısıyla olsun Bergusi’nin serbest bırakılmasından yana olduğuna dikkati çekti.