Irak Başbakanı Mustafa el-Kazimi, Tahran’a ilk ziyaretini İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ve rejim lideri “Rehber” Ayetullah Ali Hamaney ile görüşmesi sonrasında, Ulusal Güvenlik Yüksek Konseyi Sekreteri Ali Şemhani ve Meclis Başkanı Muhammed Bakır Kalibaf ile gerçekleştirdiği toplantılarla tamamladı. İran basınına göre Hamaney, ülkesinin ‘Irak ve ABD arasındaki ilişkilere müdahale etme’ niyeti taşımadığını belirtti. İran Meclisi resmi internet sitesi, Kazimi’nin Kalibaf ile görüşmesi sırasında ‘mahremiyete saygı gösterilmesi ve iki ülke olarak içişlere müdahale edilmemesi’ gerektiğine dikkati çekti. Irak topraklarının, İran halkının güvenliğine bir tehdit olarak kullanılmasına izin vermeyeceği taahhüdünde bulunan Kazimi, iki ülkenin son günlerde yaptığı görüşmelerde stratejik meseleler ve iki ülke arasındaki işbirliği üzerinde durulduğunu vurguladı. Irak Başbakanı, “İran’ın Irak için önemli bir komşu olduğunu unutmayacağız. Aralarındaki ilişkiler gerektiği gibi devam edecek. Bu nedenle tüm ekonomik, kültürel ve güvenlik alanlarındaki ilişkileri genişletmek için çalışmaya devam edeceğiz” ifadelerini kullandı. Muhammed Bakır Kalibaf ise “İki ülkenin ilişkileri, Saddam Hüseyin başkanlığındaki eski Irak rejiminin çöküşü ile tarihinde önemli bir aşamaya girdi” dedi. Kalibaf, iki ülke arasındaki tarihi, kültürel, insani ve ahlaki ilişkilerin sürdürülmesinin güvencesi olarak iki ülkeyi birbirine bağlayan ve karşılıklı dini gezilere olanak tanıyan mezhepsel bağlara dikkati çekti. Kalibaf, iki ülkenin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) pandemisi ile ortaya çıkan sorunlara rağmen farklı alanlarda ilişkilerini güçlendirmeyi sabırsızlıkla beklediğini de vurguladı. Muhammed Bakır Kalibaf, Devrim Muhafızlarına bağlı Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin ve Haşdi Şabi Komutanı Ebu Mehdi el-Muhendis’in geçen Ocak ayı başlarında ABD saldırıyla öldürülmesine de değinirken, durumu ABD yetkililerinin alnında bir leke olduğunu vurguladı. Kalibaf, Irak yönetiminden ABD’nin gerçekleştirdiği İranlı Komutan Kasım Süleymani suikastının takipçisi olmalarını da istedi. Aynı şekilde Muhammed Bakır Kalibaf, yabancı güçlerin bölgedeki varlığı sona ermediği sürece istikrarın sağlanamayacağını belirtti. Kalibaf, güçlü ve gelişmiş bir Irak’ın, iki ülke arasındaki ilişkiler ve bölgesel ilişkiler için önemli bir model olduğuna dair inancını dile getirdi. Bölge ülkeleri arasındaki ortak öneme sahip konulara da dikkati çeken İranlı yetkili, “Dini ve ahlaki katkılar ve öğretiler göz önüne alındığında, korona krizi başta olmak üzere bölgesel anlaşmazlıkların çözülmesi gerekiyor” dedi. Şemhani Ali Şemhani ise, Kazimi ile görüşmesi sırasında “Bölge için istikrarsızlık ve terörizm krizinden gerçek çıkış yolu, yabancı güçlerin varlığı ve müdahalesi olmaksızın bölgedeki tüm ülkelerin işbirliğinde yatmaktadır” ifadelerini kullandı. Devrim Muhafızları’na bağlı Tesnim Haber Ajansı’na göre Şamhani, “Irak hükümetinin her iki ülkenin çıkarlarını hedefleyen ve güvenliğe tehdit oluşturan adımlarla kararlı şekilde mücadele edilmesi gerekiyor” diyerek, bu tür kötü adımların tekrarlanmasını önlemek için ‘iki ülkenin ortak çaba ve adımlarını birleştirmesi’ çağrısında bulundu. İran gazeteleri Kazimi’nin ziyareti, 22 Temmuz’da Tahran’da yayınlanan gazetelerin ön sayfalarına da konu oldu. Hamaney’in bürosuna yakın Kayhan ve Javan (Civan) gazeteleri, İran ve ABD’nin Bağdat’la ilişkileri konusundaki görüşlerini karşılaştırarak, Hamaney’in Irak’taki ABD varlığı hakkındaki ifadelerine yer verdi. Gazeteler ayrıca, Hamaney’in ABD’ye Süleymani’nin öldürülmesi karşısında benzer bir darbe vurulacağı yönündeki tehditlerine değindi. Javan gazetesi ayrıca, Hamaney’in Irak’ta Başbakanlığı üstlenen isme yönelik ABD tavrı hakkındaki ifadelerine yer verdi. Bir başka alt satırda ise, Bağdat ve Tahran arasındaki ticaret alışverişi tavanını 20 milyar dolara çıkarmak için bir ön anlaşmaya dikkat çekildi. ‘İran’ gazetesi ise ilk sayfasında Hamaney ve Ruhani’nin Kazimi ile görüşmesine ilişkin bir fotoğraf paylaşılırken, Hamaney’in Süleymani’nin öldürülmesine verdiği yanıta yer verildi. Aynı şekilde Ruhani’nin İran tarafından talep edilen ticaret alışverişi hacmi hakkındaki ifadelere dikkat çekildi. Reformist ‘Asia’ gazetesi ise Bağdat’tan Bağdat’tan sağlanması planlanan milyarlarca dolara dikkati çekti. Gazetede, İran Merkez Bankası Uluslararası İcra Direktörü Hamid Kanbari’nin geçen salı günü ‘yabancı döviz hususunda son aşamaya yaklaşan Irak - İran uzlaşısı’ hakkındaki açıklamalarına yer verildi. Kanbari, dolar işlemlerini engelleyen ABD yaptırımların yanı sıra, onu bankacılık işlemlerinden mahrum bırakan uluslararası yaptırımlarla karşı karşıya kalmış Irak- İran arasındaki bankacılık işbirliği için anlaşmanın yakın olduğunu duyurmuştu. Hamid Kanbari, ülkesinin Irak tarafıyla ‘verimli ve yapıcı’ görüşmeler gerçekleştirdiğini ve sonuçlarının, Kazimi ziyaretinde kesinleşeceğini duyurmuştu. Kanbari, “Anlaşma gerçekleşirse, piyasalara kayda değer miktarda milyarlarca döviz akması ve böylece para talebinin büyük bir kısmının sağlanması beklenmektedir” demişti. Horasan gazetesi ise “Kapalı kapılar ardında gerçekleşen görüşmelere rağmen raporlar, Bağdat ve Tahran’ın İran’a para transfer etmenin yollarını bulduğunu ve konunun bu ziyarette son şeklini aldığını gösteriyor” dedi. Jahane Sanat gazetesi, 22 Temmuz’da “Kazimi’nin Tahran’a yönelik ilk ziyareti, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif’in Bağdat’a ziyareti ve Kazimi’nin Riyad’a yaptığı seyahat programı hakkında bazı spekülasyonlar yayılırken geldi” ifadelerine yer verdi.
مشاركة :