Başkent Tunus’un kuzeyinde dün sabah, 75 Libyalı temsilcinin katılımıyla ve Birleşmiş Milletler’in (BM) himayesinde yeni bir Libya diyalog turu başladı. Diyaloğa, ülkede yaklaşık 10 yıldır devam eden kaosa son verecek bir yol haritası hususunda uzlaşı sağlamak için iyimser bir atmosfer hakim. Libya’daki savaşı sona erdirecek ve bu diyalogdan 18 ay sonra yapılması planlanan cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin başarısını sağlayacak tarihi bir barış anlaşmasına ulaşılmasını amaçlayan toplantıların açılışı, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said tarafından yapıldı. Tunus Cumhurbaşkanı, ‘Önce Libya’ sloganı altına düzenlenen siyasi diyalog oturumlarının açılışında yaptığı konuşmada, bazılarının doğudan ve batıdan bahsetmesinin, bu kardeş ülkenin bölünmesinin başlangıcını oluşturabileceğini kaydetti. Tunus halkının Libya’nın bölünmesini reddettiğini vurgulayan Said, “Çünkü bu, diğer komşu ülkelerin bölünmesine yönelik bir başlangıç ​​olacaktır” dedi. Said, Tunus ile Libya arasındaki tarihsel kardeşlik bağlarını zayıflatmak isteyenlerin ‘tarihi onuru bilmediğini’ söylerken, bu aşamadan kurtulmak ve geçici bir anayasa hazırlamak için Tunus’un Libyalı kardeşlere istisnasız olarak yardım etmeye tamamen hazır olduğunu vurguladı. Libya’daki çözümün, silahların namlulardan çıkmaması olması dolayısıyla, mermilerin susturulması ve silahların toplanması çağrısı yapan Tunus Cumhurbaşkanı, Libyalı taraflara da seçim yasasına dikkat etme ve seçim tarihini kesin olarak belirleme çağrısında bulundu. Kays Said, seçim sürecini yönetenlerin, anayasal kurumlar için aday olmama taahhüdünde bulunması gerektiğine dikkati çekti. Öte yandan BM’nin Libya Özel Temsilci Vekili Stephanie Williams, Tunus görüşmelerinde Libya’daki çatışma tarafları arasında olumlu sonuçlar elde etme hususundaki iyimserliğini dile getirerek, esas olarak seçimlere hazırlanmayı hedeflediklerini vurguladı. Williams, 9 Kasım’da görüşmenin yapıldığı alanda medya organlarına yaptığı açıklamada, “Bu, eşsiz bir fırsat. Büyük bir ilerleme sağlandı. Yenilerinin eşiğindeyiz” diyerek, başkanlık ve parlamento seçimlerinin düzenlenmesinin ‘bu diyaloğun nihai amacı olması gerektiğini’ ifade etti. BM yetkilisi ayrıca, seçimlerin bir an önce yapılmasının önünü açacak net bir yol haritası çağrısında bulundu. Libya’daki mevcut durumun bu şekilde devam edemeyeceğini söyleyen Williams, katılımcıları da Libya’nın çıkarına taviz vermek için hazır olmaya çağırdı. BM Temsilcisi ayrıca, Tunus istişarelerinin ‘Libyalıların isteklerine ulaşmak için 2014 yılından bu yana en iyi fırsat olduğunu’ dile getirdi. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ise, uluslararası topluma Libya diyaloğuna destek sağlama çağrısı yaptı. Guterres, Tunus’taki Libya Diyalog Forumu’nun açılışı sırasında yaptığı bir açıklamada, Libya’da ateşkese ulaşmanın, krizin çözümünde önemli bir adım olduğunu kaydetti. Bu nedenle krize çözüm bulmak için tüm Libyalı tarafların, ulusal çıkarları bireysel çıkarların üzerinde tutmak için çalışmak zorunda olduğunu vurguladı. Aynı çerçevede BM’nin eski Libya Temsilcisi Gassan Selame de Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, “Askeri ve ekonomik alanda sağlanan büyük ilerlemenin ardından Libyalılar, bugün siyasi diyaloglarını başlatmak için toplanıyor. Misyon, 75 kişiyi davet etti, geldiler ve kimse geride kalmadı” ifadelerine yer verdi. Selame, “Umuyorum ki cesaret ve bilgeliğe sahip olurlar ve böylece sözleri, ülkelerinin istikrarı ve refahına giden yolda savaş sayfasını çevirmek üzere birleşir” dedi. Öte yandan açılışı bir grup diplomatla uzaktan takip eden Avrupa Birliği (AB) Libya Delegasyonu Başkanı Büyükelçi Sabadell Jose, AB’nin toplantıya tam destek verdiğini dile getirdi. Papa Francis de geçen pazar günü yaptığı açıklamada, iki çatışma tarafı arasındaki diyaloğun, bu ülkedeki halkın uzun süredir çektiği acılara son vermesini sağlayacağına dair umutlarını dile getirdi. İngiltere’nin eski Trablus Büyükelçisi Peter Millett de Fransız Haber Ajansı’na (AFP) yaptığı açıklamada, seçimlere ulaşma yolundaki geçiş sürecinin, kısa bir süre olması ve çeşitli aşamaların uygulanmasına yönelik net planlarla en fazla 9 ay sürmesi gerektiğini dile getirirken, bunları engelleyen herkese de cezalar verilmesi gerektiğini vurguladı. Aynı şekilde birkaç Libya siyasi partisiyle güçlü ilişkileri olan Tunus Halk Hareketi sözcüsü Muhsin es-Sabiti, Başkanlık Konseyi ve hükümet başkanlığı meselesinin neredeyse çözüldüğünü dile getirdi. Sabiti, Tunus’ta düzenlenen Libya diyaloğu oturumlarının ‘egemen pozisyonların dağılımının yanı sıra, seçimlerle ilgili yol haritasına, anayasa bildirgesine ve hükümetin yetkilerine’ dikkat çektiğini söyledi. Muhsin es-Sabiti, Temsilciler Meclisi Başkanı Akile Salih’in, biri güneyden, diğeri ise demografik ve siyasi açıdan yoğun Misrata’dan olan iki milletvekili ile Başkanlık Konseyi’ni devralma şansı olduğunu vurguladı. Libya hükümeti hususunda ise yapısının, çoğunlukla tanınmış isimlerin dışında olacağı, bir dizi iç ve dış fikir birliğine ve anlaşmaya dayanacağı belirtildi. Libya siyasi diyaloğunun, hazırlık döneminde herhangi bir yürütme, başkanlık pozisyonuna veya forumun sonuçları kapsamında olabilecek geçici makamlara aday olmama taahhüdünün ardından seçilmiş 75 şahsın katılımı dikkat çekici bir durum.