Etiyopya hükümeti, Tigray bölgesindeki askeri çatışmadan kaçarak Sudan’a iltica eden vatandaşlarını Sudan ile anlaşarak ülkeye geri döndürme niyetinde olduğunu duyurdu. Ancak dosyadan sorumlu Sudanlı bir yetkili, mültecilerin ülkelerine geri dönmeleri için ortak düzenlemeler yapıldığı bilgisini yalanladı ve şayet bir düzenleme kararlaştırılsa dahi, geri dönüş konusunun mültecilerin isteğine bağlı olacağını ifade etti. Federal Etiyopya hükümeti güçleriyle Tigray Halk Kurtuluş Cephesi arasındaki çatışmalardan kaçan mültecilerin gerçek sayıları hakkında çelişkili haberler gelmeye devam ediyor. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) bu sayıyı 41 bin olarak tahmin ederken, saha raporları bu sayının 45 bin civarında oluğunu belirtiyor. Etiyopya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Büyükelçi Dina Müfti yaptığı basın açıklamasında, Hartum ve Addis Ababa yönetimlerinin, Etiyopyalı mültecilerin ülkelerine derhal geri dönmesi konusunda anlaştıklarını ve Etiyopya hükümetinin yerlerinden edilen mültecilerin geri dönüşü için beklenen adımları yakında atacağını ifade etti. Ancak, Sudan ile Etiyopya arasındaki sınır vilayeti Kassala’daki Mülteciler Komiseri es-Sir Halid, hükümetler arasında mültecilerin iadesi konusunda herhangi bir görüşme yapılmadığını belirterek, “Mültecilerin sınır bölgesinden iadesi kabul edilemez. Çünkü iade meselesinin kendine has koşulları ve düzenlemeleri bulunmaktadır. Biz bu zamana kadar bize gelen yeni mültecileri Ümmü Rakube Kampı’na gönderdik” ifadelerine yer verdi. Yetkili, “Mültecilerin geri dönüşüyle ilgili herhangi bir vakitte müzakerelerin açılabileceği doğrudur ve bu geri dönme meselesi zorunlu olmayıp isteğe bağlıdır. Bu kararı ise mültecilerin bizzat kendileri verecektir. Bizler onları bu hususta zorlamayız ya da dönmeleri için baskı yapamayız” dedi. Yetkili ayrıca, “Şu anda herhangi bir müzakere yok. Bu sözün herhangi bir seviyede geçerliliği bulunmuyor” şeklinde vurgu yaptı. Basında çıkan haberlerde, Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’in parlamentodaki bir oturumda, “Maykadra” bölgesindeki çatışmalardan kaçan “gençlerin” Etiyopya ordusunun ilerlediğini gördükten sonra şiddet eylemlerine karışanlar olabileceğini belirttiği bilgisine yer verildi. Haberlerde, Etiyopya İnsan Hakları Komisyonu’nun Tigray’ın batısındaki Maykadra bölgesinin geçen ay (Kasım) 600 sivilin ölümüne yol açan katliama tanık olduğu ifadelerine yer verildi. Etiyopya Barış Bakanı Muferrihat Kamil, “Tigray Halk Kurtuluş Cephesi liderlerini,” son bir buçuk yıldır ülkenin çeşitli yerlerinde vekalet savaşı yürütmekle suçluyor. Etiyopya haber ajansının (ENA) haberine göre Bakan, dün Temsilciler Meclisi’ne Barış Bakanlığı’nın performans raporunu sunarken yaptığı konuşmada, son iki buçuk yıldır ülkenin farklı bölgelerinde çatışmaların sürdüğünü ifade etti. Muferrihat, Tigray Halk Kurtuluş Cephesi güçlerinin başlattığı savaşın birçok masum vatandaşın ölümüne ve yaralanmasına yol açtığını belirterek, “hükümetin sürdürülebilir barış için çaba göstermenin yanı sıra yapısal sorunları da çözmeye çalıştığını” ifade etti. Müferrihat, Tigray Halk Kurtuluş Cephesi’nin “yıkıcı grup üyeleri” adını verdiği mensuplarının tutuklanarak adalete teslim edilmesiyle Etiyopya’nın “hiç kuşkusuz daha iyi günlere tanıklık edeceğini” belirterek, kanunları uygulama sürecinin tamamlanmasının ardından vatandaşların rehabilite edilmesi için çalışmaların sürdürülmesine karar verildiğini açıkladı. Birleşmiş Milletler, Tigray bölgesinin çeşitli yerlerinde devam eden çatışmalarla ilgili endişelerini yineledi Birleşmiş Milletler, geçtiğimiz Cumartesi günü Etiyopya hükümetinin ilan ettiği zafere rağmen, bölge halkına insani yardım gönderilmesini engelleyen Tigray bölgesinin çeşitli yerlerinde devam eden çatışmalarla ilgili endişelerini yineledi. Fransız basını, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi (OCHA) sözcüsü Saviano Abreu’nun devam eden çatışmaların bölgeye insani yardımın ulaşmasını zorlaştırmasıyla ilgili, “Tigray’ın birçok bölgesinde çatışmaların devam ettiği bilgisini alıyoruz. Bu bizim için karmaşık ve rahatsız edici bir durum” ifadelerine yer verdi. Abreu’nun açıklamaları, Tigray bölgesinde meydana gelebilecek muhtemel bir insani felaketi önlemek adına, Tigray bölgesine “herhangi bir kısıtlama olmaksızın” insani yardımları ulaştırmak için Etiyopya hükümetiyle Birleşmiş Milletler’in geçtiğimiz Çarşamba günü insani bir koridor açma anlaşmasının üzerine geldi.   Etiyopya Federal hükümeti geçtiğimiz cumartesi günü başkent Mekelle’ye girilmesiyle birlikte Tigray bölgesinde kontrolü yeniden ele aldıklarını ve geçtiğimiz Kasım ayının başından beri aralıksız devam eden çatışmaların sonlandırıldığını duyurmuştu. Ancak Addis Ababa hükümeti, polis kuvvetlerinin, “Tigray Halk Kurtuluş Cephesi” suçlularını adalete teslim edene kadar operasyona devam edeceğini vurguladı. Basında çıkan haberler, Debretsion Gebremichael liderliğindeki asilerin hükümet güçlerine karşı gerilla savaşı yürüttüğünü vurguladı. Asi güçlerin lideri Gebremichael dün (Cuma) yaptığı açıklamada, federal güçler tarafından kontrol altına alınan Tigray bölgesinin başkentinde protestoların patlak verdiğini söyledi. Ancak devlet televizyonu, Mekelle’de alışveriş yapan veya banklarda oturan insanlara ait fotoğraflar yayınladı. Bu arada, hükümet tarafından atanan bölgenin yeni genel başkanı, bölgede barışın yeniden tesis edildiğini söyledi. Çoğu iletişim araçlarının kesintiye uğraması ve medyanın bölgeye girmesinin imkansızlığı nedeniyle tarafların iddialarını doğrulama imkanı bulunmuyor. Reuters’ın haberine göre, bölgede yıllardır güçlü bir halk desteğine sahip olan Halk Cephesi liderleri, anlaşıldığı kadarıyla bir gerilla direniş hareketi başlattıktan sonra çevredeki dağlara çekildi. Tigray Halk Kurtuluş Cephesi lideri Debretsion Gebremichael dün Reuters’a gönderdiği yazılı mesajda, 500 bin nüfuslu Mekelle’de Eritreli askerlerin yaptığı yağmalamalar sebebiyle protestolar başladığını belirtti. “Eritre askerleri her yerde” sözleriyle eklemede bulunan Gebremichael, Eritre Devlet Başkanı Isaias Afewerki’yi “Halk Cephesi” karşısında desteklemek için Etiyopya Başbakanı Abiy Ahmed’e asker göndermekle suçladı. Ancak, Etiyopya ve Eritre bu iddiayı yalanladı. Gebremichael, “Şehir sakinleri yağmalandıkları için protestolar yapıyorlar. Elimizde kanıtlar var. Ancak daha kesin deliller toplayacağız” dedi. Ancak Eritreli askerlerin yağma yaptıklarına dair herhangi bir kanıt sunmadı. Etiyopya Başbakanlık Sözcüsü Billene Seyoum, teyit edilemeyen yazılı mesajlar hakkında yorum yapamayacağını söyledi ve daha önceki bir açıklamasında bu tür mesajları bir suç örgütünün hayalleri olarak tanımladı. ABD’deki politikacılar, Perşembe günü geç saatlerde internet üzerinden düzenlenen Etiyopya konulu Kongre oturumunda, hem önemli bir müttefik olan Etiyopya, hem de bir bütün olarak Doğu Afrika bölgesindeki istikrarsızlık konusundaki endişelerini dile getirdiler. Kongre üyelerinden Cumhuriyetçi Chris Smith, “Başkentin düşmesinin silahlı çatışmanın sonu anlamına gelmediği yönünde endişe var. Uzayan bir iç savaş konusunda endişeliyiz” ifadelerine yer verdi.