ABD’li yetkililere göre Rusya, İran ile nükleer anlaşmayı canlandırmak için son haftalarda Tahranın nükleer programına bazı kısıtlamaların yeniden uygulanması karşılığında ‘sınırlı ölçüde’ yaptırımların hafifletilmesini içeren geçici bir anlaşmayı ele aldı. NBC News’e göre kaynaklar, ABD’nin, Rusya’nın İran’a önerisinden haberdar olduğunu söyledi. Bu, ABD Başkanı Joe Biden yönetimi içinde, İran ile dünya güçleri arasındaki Kapsamlı Ortak Eylem Planı olarak da bilinen 2015 nükleer anlaşmasının tam olarak geri dönüşüne ilişkin müzakerelerde zamanın tükenmekte olduğuna dair endişelerin ardından ortaya çıkıyor. ABD eski Başkanı Donald Trump yönetimi, 2018de ABDyi anlaşmadan çekerken, İranın nükleer silah kapasitesine ulaşmaya her zamankinden daha yakın olduğu söyleniyor. Yetkililer ve konu hakkında bilgi sahibi kaynaklar, Rusyanın İran ile geçici bir anlaşmaya ilişkin görüşmelerinin ABDnin bilgisi dahilinde yapıldığını söylerken, üst düzey Biden yönetimi yetkilileri Washingtonu Rusyanın çabalarından uzaklaştırdı. İran, Rusyanın teklifini şimdiye kadar reddetmişti. İranın Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Misyonu dün Tahranın geçici bir anlaşma istemediğini ve Rusyanın önerisinin ayrıntılarını tartışmayı reddettiğini söyledi. Kapsamlı Ortak Eylem Planı’ndan (KOEP) ayrı herhangi bir yeni anlaşma, Kongre tarafından bir incelemeye yol açabilir. Bu nedenle kaynaklara göre, Rusyanın geçici önerisi üzerinde bir anlaşmaya varılırsa, ABD ve diğer hükümetler, bunu yeni veya ayrı bir anlaşma yerine 2015 anlaşmasına tam dönüşe yönelik ilk adım olarak tasavvur edecekler. Üst düzey bir ABD yetkilisi, geçici ‘düzenlemenin’ ciddi bir şekilde ele alınmadığını söyledi. Yetkili, "Rusya ile İran arasında yaşanmış olabilecek herhangi bir görüşme hakkında konuşamasak da şu aşamada böyle bir düzenlemenin ciddi bir şekilde tartışılmadığından eminiz. Geçici anlaşmayı basında müzakere etmeyeceğiz veya müzakerelerle ilgili belirli iddialar hakkında yorum yapmayacağız" dedi. Rus hükümeti, yorum talebine henüz yanıt vermedi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, Rusyayı İrandaki nüfuzunu kullanmaya çağırdı. Blinken, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Cenevrede yaptığı görüşmenin ardından şunları söyledi: “Rusya, bizim aciliyet duygumuzu ve önümüzdeki haftalarda karşılıklı uyuma geri dönüp dönemeyeceğimizi görme ihtiyacımızı paylaşıyor. Rusyanın nüfuzunu ve İran ile olan ilişkisini aciliyet amacıyla kullanacağını umuyoruz.” Kaynakların Rusyanın İrana sunduğu geçici bir anlaşma taslağına göre Tahranın uranyumu yüzde 60a kadar zenginleştirmeyi durdurması ve diğer kısıtlamaların yanı sıra muhtemelen Rusyaya ihraç ederek mevcut stoklarından kurtulması gerekecek. Kaynaklar, buna karşılık İran hükümetinin Güney Kore de dahil olmak üzere yabancı banka hesaplarındaki donmuş petrol gelirlerinden milyarlarca dolar alacağını söyledi. Biri Kongrede bulunan ABDli yetkililere göre, Rusya ile İran arasındaki görüşmeler, İran ile dünya güçleri arasında 2015 nükleer anlaşmasına tüm tarafları geri döndürmeyi amaçlayan Viyanadaki resmi görüşmelerin oturum aralarında gerçekleşti. Washington ve Tahranda İran ile geçici bir nükleer anlaşmayı teşvik etmek zor olabilir. 2015 nükleer anlaşmasına karşı çıkan veya bu konuda çekinceleri olan bazı ABDli milletvekilleri, geçici bir anlaşma olasılığı konusunda giderek daha fazla endişe duyuyorlar. Kongre’deki yetkililere göre İranın nükleer programına şu anda yürürlükte olandan daha fazla kısıtlama getirecek olsa da varılabilecek herhangi bir anlaşmanın 2015 yılında imzalanan anlaşmanın daha katı sınırlarından yoksun olacak. Uzmanlar ve eski yetkililer, İran için nükleer faaliyetlerine bazı kısıtlamalar getiren bir geçici anlaşmanın Tahranın daha geniş müzakerelerdeki etkisini azaltabileceğini söyledi. Geçici bir anlaşma, İranın yeni sert hükümetine de siyasi olarak zarar verebilir. Yeni hükümet, eski İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhaniyi Batı ile taviz vermeye çok istekli ve İrana ekonomik fayda sağlayamayan bir lider olarak gösteriyor. Başkan Joe Biden göreve başladıktan sonra geçici bir anlaşma fikri hep tartışıldı. Ancak yetkililer, bunun yerine 2015 anlaşmasına tam bir dönüşü müzakere etmeye odaklanmaya karar verdi.