Irak’ta 2010 ve 2020 yılları arasındaki son on yılda petrol fiyatları sadece iki kez düştü. Fiyatlar o kadar düştü ki 2016 yılında dönemin Başbakanı Haydar el-İbadi hükümeti, çalışanların maaşlarını ödemekte zorlandı. 2014 yılında iktidara gelen İbadi, o dönem devlet hazinesinde yalnızca 600 milyon dolar olduğunu ve bütçede açık bulunduğunu açıkladı. Ülkenin mali zorluklardan geçtiği dönemde Irak topraklarına sızan DEAŞ terör örgütünün eski lideri Ebu Bekir El-Bağdadi, Haziran 2014te Musuldaki Musul Ulu Cami’de (Nurî Camii) ‘Irak ve Şam İslam Devleti’ adında kendi halifeliğini ilan etti. Irak çevrelerinde son derece cimri ve katı biri olarak bilinen Başbakan İbadi, bazı ekonomik mekanizmaları benimsemenin yanı sıra Dünya Bankası, ABD ve Japonyadaki mali krizden ve devlet işlerini yürütmekten, krizi aşmaya ve DEAŞ’a karşı hem insani hem de maddi kayıplar verilen yüksek maliyetli bir zafer kazanmak gibi birtakım ilerlemeler kaydedebildi. Ancak İbadi, mevcut Başbakan ve eski İstihbarat Şefi Mustafa el-Kazımi’den farklı olarak tam yetkili bir başbakandı. Bir ekonomi teorisyeni ve düşünür olan bir önceki Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi ise Irak Silahlı Kuvvetler Başkomutanı sıfatıyla protestocuları ve eylemcilerin öldürülmesi emirlerinin nereden geldiğini bilmediği bir halk hareketi karşısında tek başına kalakaldı. Ancak Abdulmehdi de Kazımi’nin aksine, göreve başlamasından Necefte Şii dini liderliğin açık çağrısı üzerine görevden alınmasına kadar tam yetkili bir başbakandı. Mustafa el-Kazımi, Irak’ta her zaman var olan zorlu koşullar altında geçiş hükümeti sorumluluğunu üstlendi. Çok kısa bir süre sonra kendisini farklı taraflarla çok yönlü bir mücadelenin içinde buldu. Hatta durum, başkomutanları olduğu savaşçıların, Bağdatın merkezinde ve Yeşil Bölgenin içinde onun resimlerini yakıp üzerlerinde tepindikleri noktaya kadar geldi. Tüm bunlara katlanan Kazımi, hiçbir müttefikinin olmadığı bir ortamda aşırılık yanlısı gruplarla ve partilerle mücadele etmenin saçma olduğunu anladı. Buna rağmen kendisine emanet edilen en önemli görev olan erken seçimleri gerçekleştirdi. Seçimler yapıldı ve tüm dengeleri alt üst eden sonuçlar ortaya çıktı. Meclis işbaşı yapar yapmaz Kazımi, geçici başbakandan bekçi başbakanlığa geçiş yaptı. Bekçi hükümetler, Irak dışında demokratik yönetimlerde şeytanın işinden daha kötüsü değildir. ABD’nin 2003 yılındaki işgali sonrasında sosyalist sistemli merkezi bir rantiye (getirimci) devletten piyasa ekonomisini benimseyen bir devlete geçen Irak, sosyalist veya kapitalist rejim kimliğinden yoksun kaldı. ABD’nin Irak’a yazdığı demokrasi reçetesine göre iktidara gelen ve sonuncusu Adil Abdülmehdi hükümeti olan hükümetler, petrol fiyatlarında zaman zaman yaşanan göreceli düşüş dışında birbirinden farklı krizler yaşamadılar. Fakat Kazımi hükümeti, petrol fiyatlarının varil başına 7 dolara düştüğü yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını kriziyle baş etmek zorunda kaldı. Başbakan Kazımi, aylık 5 milyar doları bulan yaklaşık 6 milyon çalışanın maaşlarını ödeyebilmek için Meclise bir iç borçlanma yasası taslağı sunmak da dahil olmak üzere birtakım ihtiyati tedbirler aldı. Bunda da nispeten başarılı oldu. Ardından petrol fiyatları yavaş yavaş yükselmeye başladı. Bu dönemde Kazımi ve Maliye Bakanı Ali Allavi, doların Irak’ın yerel para birimi dinar karşısındaki yükselişinin yanı sıra diğer mali meselelerinde yer aldığı ‘beyaz kitap’ olarak adlandırılan ekonomik reform paketini sundular. Meclis, Kazımiyi halkın gözünde suçlu hale getirmek için yeni bir oyun oynamaya karar verdi. Hükümet, halkın yoksul kesimlerinin yükselen döviz kuru nedeniyle gıda fiyatlarındaki artıştan etkilenmemeleri için birtakım tedbirlerin de yer aldığı 2021 bütçesini sunar sunmaz Meclis, bu konudaki paragrafı ve ayrılan miktarı gündeme getirdi. Eli kolu bağlı oturmayan Kazımi, halka açıkça, şu an yoksullar için ağlayan tüm siyasi güçlerin yeni döviz kurunu yükseltmeyi kabul ettiğini söyledi. Gerek siyasi güçlerin kendi aralarındaki gerekse bu siyasi güçlerin bir kısmı ile Kazımi arasındaki itiş kakış, yeni hükümetin kurulmasının ertelenmesine yol açtı. Böylece geçici hükümetin görev süresi uzadı. Geçtiğimiz günlerde Ukraynada savaş patlak verdi. Bu da tedirginliğin artmasına ve fiyatları yükselmesine yol açtı. Irak sadece petrol kaynaklarına bağımlı olan rantiye bir ülkedir. Öte yandan petrol fiyatları yükselmeye başladı. Hatta varil başına 130 dolara ulaştı. Irak Meclisi, 2021 bütçesinde petrolün varil başına fiyatını yaklaşık 45 dolar olarak belirlemişti. İki rakam arasında büyük bir fark söz konusu. Ancak, açığı kapatacağı ve parasal bolluk sağlayacağı düşünülen fiyatlardaki bu önemli artışla birlikte Irakta yemeklik yağ ve buğday başta olmak üzere temel gıda ürünlerinin fiyatları da arttı. Temel gıda ürünlerinin fiyatlarının küresel olarak artmasına rağmen, Iraklılar şimdi gözlerini temel gıda ürünlerinin fiyatlarındaki bu artışı petrol gelirlerinden elde edilen fazlalıkla telafi etmesi gereken hükümete çevirdiler. Meclise giren ve Kazımi ile rekabet halinde olan siyasi güçler, geçici hükümetin bütçeden Meclis’in onayı olmadan bir dolar dahi harcama yetkisi olmadığını biliyorlar.  Bu yüzden Kazımi ile aralarındaki anlaşmazlıkların hesabını görmeye başlamak için bu durumdan yararlanma konusunda hiç vakit kaybetmediler. Irak’ta kaybolan siyasi uzlaşının çekici ile petrol fiyatlarının örsü arasında kalan Kazıminin elinden artık Iraklılara sabırlı olmaları çağrısında bulunmaktan başka bir şey gelmiyor. Dün, Dünya Kadınlar Günü münasebetiyle başkent Bağdat’ın Kazımiye ilçesindeki el dokuması halı fabrikasını ziyaret eden Başbakan Kazımi, burada fabrika işçilerine hitaben yaptığı konuşmada şunları söyledi: “Büyük zorlukların olduğu bir dönemden geçiyoruz. Bunun nedeni yolsuzluk ve kötü yönetim. Ülkeyi yeniden inşa etmenin yıllar alacağını, ancak yıkımın bir anda geldiğini unutmayın. Irakı birlikte inşa etmeliyiz. Günlük zorluklara, yüksek fiyatlara ve devlet hizmetlerindeki eksikliklere karşı sabırlı olmamız gerekiyor. Bu hükümet çok zor ve karmaşık koşullarda göreve geldi ve önemli başarılara imza attı.”