Gelecek hafta başlarına denk gelen Erbain’i (Kırkıncı gün) anmak için çok sayıda İranlı ziyaretçinin Kerbelaya akın etmeleri, ülkenin doğusundaki sınır kapılarının çoğunda büyük bir kaosa neden oldu. İranın yarı resmi Mehr Haber Ajansı’nın Erbain Komitesi Başkanı Seyyid Mecid Mir Ahmedi’den aktardığına göre İranlı yetkililer, geçtiğimiz Cuma günü, ‘Şelemçe ve Mehran sınır kapılarında meydana gelen rahatsız edici olaylar ve ziyaretçilerin güvenliği ve sağlığına yönelik ciddi riskler nedeniyle’ Iraka giden tüm kara yollarını kapatmak zorunda kaldılar. Mir Ahmedi yaptığı açıklamada, “Mevcut durumun devam etmesi kesinlikle ziyaretçilerin sağlıkları ve güvenlikleri açısından ciddi riskler barındırıyor. Ziyaretçi alma sürecinin hızı, ulaşım sürecinin hızı ve Irak tarafında hazırlıkların, düzenlemelerin ve gerekli tesislerin yeterli olmaması endişeye neden oluyor. Buna sıcak havanın yanı sıra bir ziyaretçilerin kalabalık olması ekleniyor” ifadelerini kullandı. İran İçişleri Bakanı Ahmed Vahidinin geçtiğimiz hafta Bağdatı ziyaret ederek burada Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi ve Iraklı mevkidaşı Osman el-Ganimi ile yaptığı görüşmüş, ancak Iraklı ve İranlı yetkililer, özellikle Irak makamlarının çok sayıda ziyaretçiyi ağırlayamaması ve bu konuda yetersiz kalması nedeniyle kara sınırlarından çok sayıda ziyaretçinin düzensiz bir şekilde giriş yapmalarıyla ilgili sorunlarına bir çözüm bulamamışlardı. Iraklı yetkililer, Kerbela’ya ulaşım ve konaklama sorunlarının yaşanmaması için İranlı yetkililere ziyaretçi sayısını sınırlama çağrısında bulunmuş, İran İçişleri Bakanı Vahidi ise daha önce yaptığı bir açıklamada, Irak’ın İran’dan giden ziyaretçi sayısını ağırlamayı kaldıramayacağını söylemişti. İranlı Bakan dün de Irak makamlarının İran’dan ziyaretçileri taşıyan otobüslerin ülkeye girişine onay verdiğini duyurdu. Paylaşılan bazı görüntüler, Iraklı yetkililer tarafından tahsis edilen halk otobüslerinin ve özel ulaşım araçlarının çok sayıda insanı Kerbelaya ulaştırmakta yetersiz kalması nedeniyle Irak sınır kapılarında yığılma olduğunu gösterdi. Cuma günü Mehran sınır kapısına bağlı Irak’ın Vasit ilinde meydana gelen trafik kazasında üç İranlı öldü, 15 kişi yaralandı. İran İçişleri Bakanı Vahidi, ziyaretçilerin ulaşım yolundaki düzenlemeleri yerinde denetlemek üzere beraberindeki güvenlik yetkilileriyle İran ile Irak arasındaki sınır kapılarından birini ziyaret etti. Irak Sınır Kapıları İdaresi, dün, tüm ziyaretçilerin pasaport damgalama işleminden geçtiklerini belirtirken iki milyon İranlı ziyaretçinin Iraka girdiğini doğruladı. Irak Sınır Kapıları İdaresi Başkanı Ömer el-Vaili, Irak’ın resmi haber ajansına yaptığı açıklamada, ziyaretçilerin sınır kapılarından girişiyle ilgili mekanizmanın, İçişleri Bakanı başkanlığında yürütülen yüksek güvenlik planı kapsamında onaylandığını söyledi. Giri işlemlerinin gelen tüm ziyaretçilerin denetlenmesiyle oluşturulan mekanizmaya göre ilerlediğine dikkati çeken Vaili, pasaport damgalarının yanı sıra pasaport sistemine ve Irak Yolcu Kimlik Doğrulama Sistemi’ne ve ardından Kerbela ilindeki gruplandırma işlemine giren resmi onaylı bir belge olmadan hiçbir ziyaretçinin sınır kapılarından geçmesine izin verilmeyeceğinin altını çizdi. İran tarafının bir gruplandırma işlemi yürütmesini ve ziyaretçilerin sağlığını ve güvenliğini için ziyaretçileri aynı anda göndermemesini isteyen Vaili, İran tarafını Irak-İran güvenlik anlaşmasının hükümlerine göre iki taraf arasında belirlenen sayılara uymaya çağırdı. Iraklı Bakan, sınır kapılarından giren İranlı ziyaretçi sayısının iki milyona ulaştığını, bu yüzden bu konunun daha iyi ele alınması gerektiğini vurguladı. Öte yandan Bağdat’taki İran Kültür Ataşesi Gulam Rıza Abazari, Cuma günü yaptığı açıklamada, İran’dan Kerbela’ya gelen ziyaretçilerin ziyaret süresini kısa tutmayı önerdi. Abazari, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Iraka yüklenmemeliyiz. Çünkü Iraklılar ellerinden gelen her şeyi yaptılar” dedi. Ziyaretçi sayısının çok fazla, havanın sıcak ve kutsal yerlerin tıka basa dolu olduğunu vurgulayan Abazari, “Ziyaretçileri, Erbain ziyareti süresini (en fazla 4-5 gün) kısa tutmaları konusunda yönlendirmeliyiz ki Kerbelada kalma süresi bir geceye insin ve ardından İran’a geri dönsünler” yazdı. İnsanların sayısının çok olması nedeniyle sınır kapılarında yaşanan kaosun yanı sıra İranlıların Kerbeladaki bir okulun duvarını yıkmasıyla ilgili tartışmalar halen devam ederken olay yoğun bir şekilde eleştiriliyor. Okul duvarı, okul bahçesine ziyaretçilere yemek dağıtılacak bir merkez kurulması amacıyla malzeme yüklü bir kamyonun geçmesi için yıkıldı. Ardından Iraklı bağımsız milletvekili Ziya el-Hindi, olay yerini ziyaret etmeye etti. Iraklı milletvekili, olanları İranlar tarafından ‘kamu malına yönelik işlenen bir ihlal’ olarak niteleyerek kınarken Tahranın bunun için özür dilemesini istedi. Hindi, daha sonra İran tarafının okula verilen zararı onarma söz verdiğini bildirdi. Diğer taraftan Iraklı yetkililer, Erbain ziyaretini ve İranlıların akınını yönetememeleri nedeniyle eleştiri oklarının hedefi oldular. Bazı aktivistler, Iraklı yetkilileri meseleleri İranlı yetkililerin ellerine bırakmakla suçladılar. Siyasi aktivist Gays et-Tamimi, “İran hükümetinin güvenlik ve hizmet kurumlarıyla birlikte 10 milyon İranlının Iraka girişi, tüm normların ve geleneklerin ötesine geçiyor” ifadelerini kullandı. Tamimi, Twitterdan yaptığı paylaşımda, “Bu durum, Velayet-i Fakih takipçilerinin (Iraktaki İran yanlısı gruplar) devleti işgal ettiğini ve tüm normları, yasaları ve anayasayı dilediği zaman ihlal etme gücüne sahip olduğunu doğruluyor. Vahşi ve aç İranlı ziyaretçilerin talihsiz alayları!” yazdı. Öte yandan Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr geçtiğimiz hafta İranlıların yanı sıra Arap ve Müslüman ülkelerden gelen diğer ziyaretçileri ‘kaostan kaçınmaları için’ Irak yasalarına uymaya çağırarak, “Bütün ülkelerin kendi yasaları vardır. Başta Erbain ziyareti olmak üzere kaostan kaçınmak için dini ziyaretler sırasında bu yasalara uyulmalı” dedi. En kalabalık grubu İranlı ziyaretçilerin oluşturduğunu belirten Sadr, bu ziyaretçilerin Iraka ‘üst bir yapılanma ve resmi izinle’ girmeleri, güvenlik güçlerine ve yetkili makamlara saygı göstermeleri gerektiğini vurguladı. Irak’ın, alabileceği ziyaretçiden fazlasına izin vermek zorunda olmadığını belirten Sadr, Haşdi Şabi Güçleri’nin ziyaretçilerin güvenliği dosyasından çıkarılmasını ve güvenliğin sadece ordu ve polis tarafından sağlanmasını istedi.