ABD donanmasına ait, “USS Milius” adlı savaş gemisi, Çin ordusunun geçen hafta Tayvan çevresinde düzenlediği askeri tatbikatın ardından "seyir özgürlüğü" operasyonuyla Tayvan Boğazı’ndan geçti. Merkezi Japonyanın Yokosuka kentinde bulunan ABD Donanmasının 7. Filosu tarafından yapılan açıklamada, USS Miliusun "uluslararası hukuka uygun olarak açık denizlerde seyrüsefer ve hava sahasının herkese açık olduğu Tayvan Boğazı’ndan rutin bir geçiş yaptığı" duyuruldu. ABD Donanması’nın açıklamasına göre, rutin geçişin amacı ABD yönetiminin, Hint-Pasifik bölgesinin özgürlüğüne ve hava sahasının herkese açık olduğu gerçeğine bağlılığını ifade etmek. ABD Donanmasından yapılan açıklamada, “ABD ordusu, uluslararası hukukun izin verdiği her yerde yelken açar ve faaliyet gösterir. ABD, denizcilik haklarını ve özgürlüğünü savunmaya devam edecektir” ifadelerine yer verildi. Pekin yönetimi, Pazartesi günü (17 Nisan) ABD savaş gemisinin tartışmalı Spratly Adaları yakınlarındaki boğazı geçmesini protesto etti. Çin, USS Milius savaş gemisinin "Çinin Güney Çin Denizindeki adalar üzerinde tartışmasız egemenliğine sahip olduğu sulara yasadışı bir şekilde girdiğini" belirtti. Çin Halk Kurtuluş Ordusu (PLA) Doğu Cephesi Komutanlığından sosyal medya üzerinden yapılan açıklamada Pekin’in ABD savaş gemisinin boğazlardan geçişini takip edip, yakından izleyeceği aktarılarak yüksek alarm durumu ilan edildi. PLA Doğu Cephesi Komutanlığı Sözcüsü Albay Shi Yi, Çin kuvvetlerinin her zaman yüksek alarm durumunda olduğunu ve Çinin ulusal egemenliğini ve güvenliğini ve bölgesel barış ve istikrarını kararlılıkla koruyacağını söyledi. Çin, geçen hafta Tayvan Devlet Başkanı Tsai Ing-wen’in ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Kevin McCarthy ile 5 Nisanda Kaliforniyada yaptığı görüşmeye tepki olarak boğazdaki geniş çaplı hava ve deniz tatbikatlarına son verdi. Çin 12 Nisan Çarşamba günü, Tayvan çevresinde kuşatma benzeri tatbikatlar gerçekleştirerek özerk adadaki bağımsızlık yanlısı politikacılara ve onların yabancı destekçilerine “ciddi bir uyarı” göndermeyi amaçladı. Çin, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesine başkanlık eden ABDnin Texaslı Cumhuriyetçi Milletvekili Michael McCaula geçen hafta Tayvana yaptığı ziyaret nedeniyle yaptırım uyguladı. Çin, son yıllarda Tayvan üzerindeki askeri baskısını artırdı ve adaya neredeyse her gün savaş uçakları ve donanma gemileri gönderdi. Eski ABD Meclis Başkanı Nancy Pelosi geçen Ağustos ayında Tayvanı ziyaret ettikten sonra, Çin, Tayvan Boğazının merkez hattından çok sayıda askeri gemi gönderdi. Çinin bu baskısı, dünyanın Tayvana yönelik ilgisini artırdı. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken geçen Ocak ayında Chicago Üniversitesinde yaptığı konuşmada Tayvan Boğazından geçişin daraltılmasına ve kesintiye uğratılmasına karşı uyarıda bulundu: "Dünyadaki tüm konteyner gemilerinin yüzde ellisi her gün Tayvan Boğazından geçiyor. Dünyadaki bilgisayar çiplerinin yüzde 70i veya daha fazlası Tayvanda üretiliyor. Bu durum akamete uğrarsa, tüm küresel ekonomi bundan zarar görür.” Öte yandan Şarku’l Avsat’ın Tayvan haber ajansı CNA’dan aktardığı habere göre Tayvan ordusu, bir Fransız askerî donanma gemisinin Tayvan Boğazını geçtiğini açıkladı. Bu gelişme Çin ordusunun protestosuna yol açmadı. Öte yandan Fransa Ulusal Meclisi Heyeti Başkanı Eric Botorel, Tayvanı ziyaretinde, bir Fransız askeri gemisinin Çin Denizinden geçtiğini söyledi. Botorel gazetecilere verdiği demeçte, "Tayvana söylemek istediğimiz şey, Tayvana bir şey olursa, bu durum dünyayı değiştirir. Bu nedenle geçen hafta Fransadan bir askeri gemi Çin Denizini geçti ve biz bu alanda seyahat ve hareket özgürlüğünü korumamız gerektiğini düşünüyoruz." ABD gemileri de dahil olmak üzere uluslararası donanma gemileri, 2022de 9 kez ve 2021de 12 kez olmak üzere son yıllarda Tayvan Boğazını düzenli olarak geçti. Ancak Çinden gelen protestolar geçen yazdan bu yana tırmandı. Çin ordusu, yabancı gemilerin ve uçakların yasal olarak Çin hükümetinin açık izni olmadan Tayvan Boğazını geçme hakkının olmadığını savunuyor. Bu, ABD’li yetkililer tarafından Pekinin uluslararası seyrüsefer özgürlüğü standartlarını baltalama girişimi olarak görülüyor.