Ukrayna ve Batılı müttefiklerinin, Kırım yakınlarında vurulmalarının ardından Rusya tarafından el konulan üç Ukrayna gemisinin serbest bırakılmasını talep etmeleri ile birlikte Kiev ve Moskova yılların en büyük kriziyle karşı karşıya kaldı. Rusya, pazar günü Ukrayna ordusuna ait iki zırhlı savaş gemisi ile bir römork gemisine Kırım açıklarında Azak Denizinde Rusya kara sularını ihlal ettiği iddiasıyla el koymuştu. ABD, Rusyayı “Azak Denizindeki Ukrayna gemilerine el koymak gibi yasadışı hareketlerinin, Washington ve Moskova arasındaki normal ilişkilerin gelişmesini engellediği” hususunda uyardı. ABDnin Birleşmiş Milletler (BM) Büyükelçisi Nikki Haley, BM Güvenlik Konseyi önünde yaptığı konuşmada, “ABD, Rusya ile normal ilişkilerinden memnuniyet duyuyor. Ancak bu tür yasadışı hareketler bunu imkansız hale getirmeye devam ediyor” ifadelerini kullandı. Rusyaya Ukrayna gemilerini ve mürettebatını serbest bırakması çağrısında bulunan Haley, Kiev tarafından talep edilen “Rusyaya yeni ABD yaptırımları” ihtimaline atıfta bulunmadan sözlerini şöyle sürdürdü: “Rusyayı uluslararası yükümlülüklerine bağlı kalmaya ve ele geçirilen Ukrayna gemilerini ve mürettebatını serbest bırakarak yol açtığı gerginliği azaltmaya çağırıyoruz. Rusya dünya barışı ve güvenliği adına yasadışı eylemlerini derhal durdurmalı ve seyrüsefer özgürlüğüne saygı göstermelidir.” Washington, ayrıca dün sabah Moskova tarafından talep edilen bir BM Güvenlik Konseyi oturumunu engelledi. Ukrayna ordusu yüksek alarm durumunda bulunurken, Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko’un 30 günlük sıkıyönetim talebinin parlamentoda oylanması kararlaştırıldı. Olayın genişleyen bir askeri tırmanışa ilişkin endişeleri gündeme getirmesi, BM Güvenlik Konseyi’ni dün bir acil durum toplantı düzenlemeye sevk etti. Öte yandan Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas Berlin ve Parisin arabuluculuk yapmaları önerisinde bulunarak, Berlin’de Rusya ve Ukrayna ile gerçekleştirilecek bir toplantı münasebetiyle Fransa ve Almanya’nın birlikte çalışacaklarını ve gerektiği takdirde söz konusu çatışmanın ciddi bir krize evrilmesinin önüne geçmek için arabuluculuk yapacaklarını söyledi. Kiev’in batılı müttefikleri, Rusyayı gerekçe göstermeden güç kullanmakla suçlarken, Kiev ortaklarına Moskova’ya yönelik daha fazla yaptırım uygulamaları çağrısında bulundu. Ukrayna Dışişleri Bakanı Pavlo Klimkin Kievde basın mensuplarına verdiği demeçte, “Bunlar, Rusya Federasyonu tarafından Ukraynaya karşı planlanan düşmanca eylemlerdir. Güvenlik Konseyinde denizcilerimizin ve gemilerimizin derhal serbest bırakılmasını talep edeceğiz” ifadesini kullandı. Bakan ayrıca Avrupa Birliği (AB) ve diğer ülkeler ile Rusyaya daha fazla yaptırım uygulanması konusunda görüşmeler yapıldığını belirtti. Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk Twitter hesabı üzerinden yaptığı bir paylaşımda, Rusyanın Azak Denizindeki güç kullanımını kınadığını belirterek, “Rus makamları denizcileri ve Ukrayna gemilerini iade etmeli ve yeni bir provokasyondan kaçınmalıdır” ifadelerini kullandı. Fransa, İngiltere, İsveç, Polonya ve Hollanda büyükelçileri ise yayınladıkları ortak bir bildiride, Azak Denizi ve Kerç Boğazındaki gerginliğin son zamanlarda artmasıyla ilgili endişelerini dile getirerek, Rusyaya ‘Ukrayna denizcilerini serbest bırakması ve gemileri iade etmesi’ çağrısında bulundular. Fransa, Rusyanın Ukrayna gemilerine karşı güç kullanımında bariz bir gerekçe görmediğini vurgularken, Fransa Dışişleri Bakanlığı sözcüsü tarafından yapılan bir açıklamada, yakalanan Ukraynalı denizcilerin serbest bırakılması ve gemilerin iade edilmesi çağrısında bulunuldu. İngiliz hükümeti sözcüsü, üç Ukrayna gemisine ve mürettebata el koyan Rusya’nın düşman eylemini kınadıklarını belirterek, söz konusu olayın Rusyanın bölgeyi istikrarsızlaştırıcı davranışlarının kanıtı olduğunu kaydetti. Rusyayı uluslararası hukuku ihlal etmekle suçlayan İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt ise “Bir kez daha Rusya’nın uluslararası normları ve Ukrayna’nın egemenliğini küçümsediğine şahit oluyoruz. Rusya, el koyduğu gemileri ve denizcileri serbest bırakmalı ve Kerç Boğazındaki geçiş özgürlüğünü sağlamalı” açıklamasında bulundu. Moskova suçlanması gereken tek tarafın Kiev olduğunda ısrar etti. Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov dün yaptığı açıklamada, yabancı savaş gemilerinin Rusya Federasyonunun karasularını ihlal ettiğine işaret ederek, Rus tarafının hem uluslararası hukuka hem de iç hukuka tam olarak uygun bir şekilde hareket ettiğini söyledi. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Ukraynanın söz konusu deniz koridorunda normal gemilerin geçişine yönelik tehdit ve risk oluşturan tehlikeli bir şekilde hareket ettiğini ifade ederek, Ukrayna’yı uluslararası hukuku ihlal ettiği gerekçesiyle itham etti ve yaşanan durumun açık bir provokasyon olduğu değerlendirmesinde bulundu. Kriz, Ukraynalı gemilerin Karadeniz ile Azak Denizini birleştiren Kerç Boğazından geçmesiyle patlak verdi. Ukrayna, Rus sınır muhafız gemisinin bir Ukrayna römork gemisine çarptığını ve daha sonra gemileri vurup hareket etmelerini önlediği açıklamasında bulundu. Açıklamada ayrıca Kerç Boğazının bir petrol tankeri tarafından kapatıldığı ve Rus askeri uçaklarının deniz üzerinde uçtuğu kaydedildi. Sınır kuvvetlerini denetleyen Rusya Federal Güvenlik Servisinin (FSB), Rus sınırını ihlal eden Ukrayna gemilerinin vurulduğunu ve gemilere el konulduğunu vurguladı. Ukrayna, denizcilerinden altı tanesinin ciddi şekilde yaralandığını ve yaralılardan ikisinin durumunun ciddi olduğunu belirtirken, FSB tarafından yapılan açıklamada ise sadece 3 kişin hafif şekilde yaralandığı ve tedavi edildikleri kaydedildi. Bu gerilim, Ukrayna ile Rusya ve Ukraynanın doğusuna bulunan Moskova destekli isyancılar arasında süregelen uzun süreli çatışmalar kapsamında oldukça ciddi bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Söz konusu çatışmalarda 10 binden fazla insan hayatını kaybetmişti. Rusyanın 2014te ilhak ettiği Kırım bölgesi ve kara ile irtibat kurmak için yeni bir köprü inşa etmesinden bu yana Kerç Boğazı çevresindeki gerginlikler bir süredir tırmanıyordu. Kiev, Moskovayı Ukrayna gemilerinin Kerç Boğazı’na girişini engellemekle suçlarken, son aylarda, iki taraf bölgeye daha fazla savaş gemisi ve sahil güvenlik gemisi konuşlandırdı.  AFP’nin aktardığına göre, Avrasya Araştırma Grubu tarafından yapılan açıklamada, söz konusu olayın Rusya ile Ukrayna arasındaki gerginlikte büyük bir tırmanışın olduğunu gösterdiği kaydedildi. Olay ile ilgili olarak Batılı hükümetlerin Ukrayna’nın yanında olacağının belirtildiği açıklamada, bu durumun Moskovaya yeni yaptırımlar uygulanmasına yol açacağı ifade edildi. Ukrayna Cumhurbaşkanı Petro Poroşenko gece geç saatlerde bir toplantı düzenledi ve Ukrayna vatandaşlarının güvenliğinin sağlanması için sıkıyönetim ilan edilmesi önerisinde bulundu. Avrasya Grubu tarafından yapılan açıklamada, cumhurbaşkanlığı seçimlerinin mart ayında yapılmasının kararlaştırılması ve kamuoyu yoklamalarında Poroşenko’nun düşüşe geçmesi sebebiyle sıkıyönetimin uygulanmasının geniş dahili etkileri olabileceği kaydedildi. Açıklamada, Poroşenko’nun 2014 ve 2015 yıllarındaki en kötü çatışma dönemlerinde böyle bir eylemde bulunmadığı belirtildi. Protestocular, Rusyayı kınamak için birçok Ukrayna kentinde bir araya geldi ve yüzlerce radikal sağcı eylemci Kievdeki meclise doğru yöneldi.