NATO, Türkiye’de demokrasi ve insan hakları alanındaki gelişmelerin eleştirildiği bir rapor yayınladı. NATO Parlamenter Asamblesi (NATO PA) Güvenliğin Sivil Boyutu Komisyonu’nda kabul edilen raporda, Türkiye’nin ABD merkezli insan hakları kuruluşu Freedom House tarafından ‘özgür olmayan ülkeler’ kategorisindeki tek NATO üyesi ülke olduğuna dikkat çekildi. Perşembe günü yayınlanan raporda, “Türkiye’nin Batılı müttefikleri ve insan hakları savunucuları arasında hükümetin darbe girişiminden sonraki eylemlerinin orantısız olduğu görüşü hâkim” denildi. 150 binden fazla memur ve akademisyenin işini kaybettiği bilgisinin yer aldığı raporda, bin 500 sivil toplum örgütü, 19 sendika, 2 binden fazla okul, 150 kurum ve bilgi platformunun kapatıldığı belirtildi. HDP’li milletvekillerinin yargılanmasına da atıfta bulunulan raporda, Mayıs 2016da, 138 milletvekilinin dokunulmazlığının kaldırılması için hazırlanan kanunun kabul edilmesinden sonra, eş başkanlar Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu partinin 12 üyesinin terör suçlamasıyla tutuklandığı, hükümet tarafından uygulamaya konulan olağanüstü halden (OHAL) sonra HDP’nin kazandığı 103 belediyenin 82sinin başkanının, terör suçu şüphesiyle görevlerinden uzaklaştırıldığı ifade edildi. Raporda, Ocak - Eylül 2018 tarihleri arasında Türk lirasının dolara karşı yüzde 40 oranında değer kaybettiği, bunun da yatırımcı güveninin azalması ve ABD ile yaşanan gergin ilişkiler gibi bir takım faktörlerin sonucu olduğunun altı çizildi. Söz konusu raporda, Ankaranın, Rus S-400 uçaksavar füze sistemlerini elde etme çabalarına devam etmesi halinde, Trump hükümetinin, Ankara’nın ABD F-35 Müşterek Taarruz Programı’na katılımını yeniden değerlendirebileceğine işaret edilirken, Washington yönetiminin, güçlü bir hava savunma sistemi de dahil, Türkiyenin tüm savunma ihtiyaçlarını karşılayabilecek alternatif bir paket sunduğuna dikkat çekildi. Avrupalı ​​politikacı ve insan hakları gözlemcileri, birçok önde gelen sivil toplum aktivistinin tutuklanması konusundaki endişelerini defalarca dile getirirken, İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), darbe girişimi nedeniyle tutuklu olanlar arasında, işkence ve kötü muameleye maruz kalındığı iddia edilen 13 olay hakkında bilgi topladı. Alman Federal Meclisi üyesi Ursula Schmidt ise, 15 Temmuz 2016’da yaşanan başarısız darbe girişiminden sonra Türkiyenin endişe verici bir dönüşüm geçirdiğini söyledi. Stockholm Özgürlükler Merkezine göre, Türk yetkililer, 19-26 Kasım tarihleri ​​arasında 585 kişiyi gözaltına aldı. Başarısız darbeden bu yana, Türk makamları yaklaşık 140 bin kamu çalışanını görevden aldı ve terörle ilgili suçlamalar yöneltilen 600 bin kişiye soruşturma açıldı.“İngiltere’nin Gülen Hareketi kararı kabul edilemez” Türkiye Dışişleri Bakanlığı’nın dün yaptığı açıklamada, İngiliz makamlarının Gülen Hareketi’ne mensup kişileri iade etmeyi reddetmesinin ‘kabul edilemez’ olduğu belirtildi. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy, Gülen Hareketi mensupları Hamdi Akın İpek, Talip Büyük, Ali Çelik ve Mustafa Yeşile ilişkin iade talebinin, Londra Westminster Kaza Mahkemesince reddedilmesi hakkında şu açıklamayı yaptı; "Hamdi Akın İpek, Ali Çelik, Talip Büyük ve Mustafa Yeşilin Birleşik Krallıktan ülkemize iadelerine ilişkin dün (28 Kasım) Londra, Westminster Kaza Mahkemesinde görülen duruşmada, sanıklar hakkındaki iade talebimiz hâkim tarafından reddedildi. Mahkemenin, iade taleplerimizin reddine ilişkin gerekçeleri dayanaktan yoksundur.  Bu yöndeki gayretlerimizi kararlılıkla sürdürmeye devam edeceğiz. Kararın kabul edilemez olduğu ve bundan duyduğumuz derin hayal kırıklığı görüşülen İngiliz makamlarına kuvvetli bir şekilde vurgulandı.”ABden Türkiyeye vize muafiyeti açıklaması Avrupa Birliği (AB) Komisyonunun Göç, İçişleri ve Vatandaşlıktan Sorumlu Üyesi Dimitris Avramopoulos, Türkiye vatandaşlarına vize serbestisiyle ilgili yaptığı değerlendirmede, "Yerine getirilmesi gereken 72 kriteri tamamlamaya çok yakınız. Türk yetkililer kriterleri en kısa sürede tamamlama konusunda kararlı. Türkiye, AB’nin stratejik ortağı olmaya devam edecek" dedi.