Trump yönetimi, Avrupalıların İran ile çalışmayı kolaylaştırmak için alternatif nakit transfer kanalları bulmak ve Washington’ın Tahran’a uyguladığı ambargodan kurtulmak için yürüttüğü çalışmaları yakından takip ediyor. Avrupalı kaynaklardan yapılan açıklamada dün başlatılması planlanan mali mekanizmaların İran ilişkilerinde İspanya ve İtalya arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle ertelendiği bildirildi. DPA’nın haberine göre, Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas dün yaptığı açıklamada Almanya, Fransa ve İngiltere’nin ABD yaptırımlarının uygulandığı İran’da yasal çıkarları olan Avrupalı şirketlere yardım etmeyi amaçlayan ‘özel amaçlar mekanizması’ adını verdikleri sistemin başlatılması konusunda fikir birliği sağlamak üzere olduklarını söyledi. Associated Press’in haberine göre Beyaz Saray, Avrupalıları ABD yaptırımlarını ihlal etmeleri durumunda ağır yaptırımlara ve para cezasına maruz kalacağı konusunda uyardı. Üst düzey bir yetkili yaptığı açıklamada bireylerin ve örgütlerin ihlali durumunda tam yaptırımların uygulanacağını ifade etti. Cumhuriyetçi Arkansas Senatörü Tom Cotton, “İran ile ticari ilişkiler ve ABD ile ticari ilişkiler olmak üzere iki seçenek olacaktır. Umarım Avrupalı müttefiklerimiz akıllıca seçim yapar” dedi. ABD, Çin, Fransa, Almanya, Rusya ve İngiltere, 2015’te İran ile Tahran’ın nükleer silahlarını kaldırması karşılığında yaptırımların kaldırılmasını ön gören bir anlaşma imzalamıştı. Ancak Avrupa Birliği, uygulanması durumda ABD’nin NATO ülkeleriyle ilişkisinin bozulmasına neden olabilecek planın ilerlemesi yönündeki kararlılığını gösterdi. Bu bağlamda AB Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Federica Mogherini, birkaç gün önce Brüksel’de yaptığı basın toplantısında alternatif sistem hazırlıklarında ileri bir seviyeye ulaştıklarını belirterek, “Umarım yakında bunu açıklayabiliriz” ifadesini kullandı. Maas, BM Güvenlik Konseyine üye Avrupa ülkeleri ile Brüksel de yapılan toplantının ardından yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Özel amaç mekanizması henüz hayata geçirilmedi. Ancak planımızı uygulamak üzere olduğumuzu söyleyebilirim. Mekanizma başlatıldığında, ABD yaptırımlarının hedeflemediği alanlarda finansal akış sağlamak için bir araç sağlayacak” dedi. Söz konusu mekanizmanın kasım ayında başlatılması planlanıyordu. Ancak girişimi destekleyen ülkeler tehditlerle karşı karşıya kaldı. Projeyi destekleyen ancak müdahil olmayan AB, Washingtonın anlaşmadan çekilmesi ve İran üzerindeki yaptırımları yeniden yürürlüğe koyması sonrasında Tahran ile varılan nükleer anlaşmanın sürdürülmesi için çalışıyor. Kaynaklar, İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarifin pazartesi günü finansal mekanizmanın başlatılmasına dair açıklama yapması için Viyana’ya gitmesinin beklendiğini aktardı. Bu esnada İran Dışişleri Bakanı Yardımcısı Abbas Arakçi, Viyana’ya gitti. İran’a uygulanan yaptırımların yenilenmesi, ABD Başkanı Donald Trump’ın Tahran’ı balistik füzeleri geliştirmeyi sonlandırması, bölgedeki radikal grupların desteklenmesini durdurması ve insan hakları ihlallelerine son vermesi çerçevesinde geldi. Trumpın ismini vermek istemeyen bir danışmanı ABD’nin üç nedenden dolayı endişe duyduğunu söyledi. Bunlardan ilki alternatif ödeme sisteminin, SWIFT olarak bilinen uluslararası bankacılık sistemiyle rekabet edebilecek denli başarılı olma ihtimali. İkincisi, diğer ülkelerin de ABD yaptırımlarından kaçınmak için Avrupa’nın izlediği yolu takip ederek Washingtonın yaptırımlarını baypas etmeye çalışması. Üçüncüsü de her ne kadar AB alternatif havale sistemini sadece insani yardım amacıyla kullanacağını belirtse de bunun dışındaki işlemler için de kullanma ihtimali. İranlı Öğrenciler Haber Ajansının (ISNA), haberine göre İran Atom Enerjisi Kurumu Sözcüsü Behruz Kemalvendi, Tahran’ın çarşamba günü İsfahandaki Natanz Nükleer Tesisi’ne 30 ton doğal uranyum transfer ettiğini bildirdi. ISNA, İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihinin uranyumun gelişi dolayısıyla dzenlenecek törene katılacağını aktardı.