Suriyeliler, yaşamlarını sürdürmeleri için gerekli temel malzemelere ulaşabilme umuduyla saatlerce uzun kuyruklarda bekliyor. Buna bir de, sübvanse edilen fiyatta ve belirlenen miktarda benzin ile mazot alabilmek için Şam hükümeti tarafından şart koşulan akıllı kartı çıkartmak isteyenlerin girdiği kuyruk eklendi. Bu sıkıntılar ülkede yeni görülmemesine rağmen, ABD’nin geçen yıl Ekim ayı başlarında İran’a dayattığı ekonomik yaptırımlar, İran ile Rusya arasındaki ekonomik çekişmenin kurallarını değiştirdi ve bunun bedelini de Suriyeliler ödüyor. Hafız Esed rejimi tarafından, sosyalist ekonomi programı kapsamında daha önce Suriyelilere farklı formatta dayatılan bu sistem, şu anda vatandaşların petrol, şeker, pirinç gibi temel gıda maddelerinin sembolik fiyatlarla aylık olarak alabilecekleri akıllı kart biçiminde güncellendi. ‘Kemer sıkma’ girişimi baba Esed’in ekonomik politikalarının en belirgin adımıyken, 1980lerde tüketici kurumlarının önünde temel malzemelere erişmek için girilen uzun kuyruklar, Suriyelilerin hafızasında hala taze bir şekilde duruyor. Şam hükümetinin, son üç aydır uyguladığı Akıllı Kart projesi, ülkedeki ekonomik krizin ne derinlikte olduğunu ortaya koydu. Yakıt ve enerji krizinin ağırlaşmasıyla birlikte, geçen hafta Devlet Başkanı Beşşar Esed’in “Asıl zorluk, ablukanın getirdiği zorluklarla karşı karşıya olan temel malzemeleri temin etmek” ifadelerini kullanmasıyla, gelecekte bu krize öngörülebilir bir çözümün gelmeyeceği netleşti. Beşşar Esed’in sözleri, Suriyelilerin uzun süredir devam eden krizlere ilişkin korkularını güçlendirirken, Devlet Başkanı’nın bu ifadelerinin ardından karaborsadaki mazotun litre fiyatı 350den 550 liraya yükseldi. Tüpgaz fiyatı, karaborsada 8 bin lirayı aştı. Elektrik kesintileri ise, ikiye katlandı. Elektrik Bakanlığı, Suriyelilerden daha fazla sabır ve tahammül isteyen bir açıklama yaptı. Özellikle enerji sektörüne uygulanan haksız ve tek taraflı zorlayıcı ekonomik yaptırımların yoğunlaştırıldığına dikkat çeken Bakanlık, bunun elektrik üretmek için kullanılan yakıt ithalatının durdurulmasına neden olduğunu söyleyerek, önceki beş yıla göre hava sıcaklıklarının 5 ila 7 dereceye düşmesiyle tüketimin de yüzde 90 oranında arttığının altını çizdi. Yaptırımlar Suriye için yeni olmasa da, Şarku’l Avsat’a yorumda bulunan Suriyeli bir ekonomi uzmanına göre, ABD’nin İran’a geçen yıl Ekim başlarında dayattığı ekonomik yaptırımlar, İran ile Rusya arasındaki ekonomik çekişmenin kurallarını değiştirdi ve bunun bedelini Suriyeliler ödüyor. Uzmana göre, İran ve Rusya’nın rejime desteği durmamış olsa da, ülkede yaşanan enerji ve petrol krizini çözme noktasında müdahale etmediler. Suriye rejiminin, kendisine verilen krediyi ödeyememesi nedeniyle, İran’ın, Suriyeye gaz erişimini engellediğini aktaran uzman, Rusya’nın da, ‘İran ile ilişkisi pahasına kendisine daha fazla imtiyaz vermesi’ için baskı yapmak amacıyla özellikle deniz yoluyla gaz temininde rejim ile işbirliği yapmadığını belirtti. Uzman, Suriyelilerin, rejimin nefes almasını daha da zorlaştıran ‘İran-Rusya çekişmesinin’ vergisini ödediğine vurgu yaptı. ABD’nin İran’a yönelik yaptırımlarını, Rusya’nın fırsata çevirdiğini söyleyen uzman, Tahran’ın, İran’ın batısındaki iki petrol sahasında petrol üretimini artırmak için Rus Petrol Şirketi Zarubezhneft ile 742 milyon dolarlık bir sözleşme imzaladığına işaret etti. Rusya, Suriye’de de, İran tarafından desteklenen Şii milisler ve askeri grupları frenlemesinin yanı sıra petrol, enerji, fosfat ve çimento endüstrisi konularında devlet sözleşmelerini devralarak İran’ın buradaki askeri ve ekonomik rolünü azaltmaya çalışıyor. Diğer taraftan, İran Meclisi, geçtiğimiz günlerde, ülkedeki altyapı yatırım ve projeleri için hükümete yeni yılda Rusyadan 5 milyar dolar kredi alma izni vermişti.