İran halkı nükleer program için ağır bir bedel ödüyor

  • 7/8/2019
  • 00:00
  • 3
  • 0
  • 0
news-picture

İran’ın, 2015 yılında imzalanan anlaşmada öngörülen uranyum zenginleştirme oranını artırarak ABD’ye meydan okumaya devam etme kararı, İranlıların uzun vadede kriz yaşayacakları yönündeki endişesini arttırıyor. İran tarafından yapılan son açıklamada, uranyum zenginleştirme seviyesini anlaşmada izin verilenden daha yüksek orana çıkardığı ifade edildi. 2015 yılında nükleer anlaşmadan tek taraflı olarak çekilen Trump, Mayıs ayından bu yana İranı ana gelir kaynağı olan petrol ihracatından tamamen mahrum bırakmak için yaptırımları artırdı. İranın Babolser şehrinde yaşayan ev hanımı Firuza (43), Reuters’a telefon ile verdiği demeçte, “Evet, yaptırımlar nedeniyle yaşam zor. Bu nükleer programın bedelinin İran halkı için ağır olduğunu düşünüyorum. Ama sebebi ne olursa olsun, ülkemin saldırıya uğramasına da karşı çıkıyorum. Ben İran rejiminin destekçisi değilim ancak yaptırımlar liderleri değil insanları incitiyor” dedi. Firuze, diğer İranlılar gibi hassasiyetleri nedeniyle Reuters’a soyadını vermedi. İki ülke arasındaki gerilim askeri bir boyut da aldı. Washington, Tahranı petrol tankerlerine saldırmakla suçladı, İran ise ABD’ya ait bir insansız hava aracını (İHA) düşürdü. Dünya güçleriyle imzalanan nükleer anlaşma kapsamında, nükleer programında yapacağı kısıtlamalar karşılığında küresel ticaret anlaşmalarına girebilmesi için İran’a yönelik yıllardır yürürlükte olan yaptırımlar kaldırıldı. Ancak İran, Trump anlaşmadan çekilmeye karar verene kadar bu durumdan herhangi bir fayda elde etmedi. Uluslararası Para Fonu (IMF) Nisan ayında yaptığı açıklamada, İran ekonomisinin art arda iki yıl küçülebileceği ve enflasyonun yüzde 40a ulaşabileceğini belirtti. Ekmek, yağ ve diğer maddelerin fiyatlarında önemli artışlar görülürken, İran riyalinin devalüasyonu, bazı küçük fabrikaların  yüzde 60ından fazlasını hammadde kıtlığı ve mali zorluklar nedeniyle kapanmaya zorladı. Şiraz’da ilkokul öğretmeni olan Kurban Ali Hüseyin, “Yaşam çok pahalı. Fiyatlar hemen hemen her gün artıyor. Maaşım yaklaşık 200 dolar ve iki çocuğum var. Üç işte çalışıyorum ama ailemin ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyorum” diyerek içinde bulundukları zor şartları anlattı. İranlı liderlerin politikalarını eleştiren Soruş adlı İranlı ise, “Normal bir hayat yaşamak istiyorum. Üniversite diplomam var ama işsiz, çaresiz ve üzgünüm. Şimdi yaşanan bu gerginlik ile daha kötümser hissediyorum” ifadelerini kullandı. İranlı yetkililere göre toplam işgücünün yüzde 15i işsiz. Yönetimdeki din adamları, yaptırımların İran’ın gücünü arttıracağını savunuyor. İran’ın dini lideri Ali Hamaney’i destekleyen bazı İranlılar da bu mantığı güdüyor. Ancak diğer taraftan birçok İranlı, her iki ülkedeki liderliğin yol açtığı çatışmalardan artık bıktıklarını söylüyor. Buşehr’de emekli lise öğretmeni olan Nira Sadakat ise (56), "ABD ve İranda siyasi liderler. Barış içinde yaşamamıza izin vermeniz için size yalvarıyorum" dedi.

مشاركة :