Fransa Cumhurbaşkanı Emanuel Macron’un nükleer anlaşmayı ‘kurtarmak’ için Tahran’ı ziyaret etmeye hazırlandığı yönünde medyada haberler dolaşırken, Paris’ten gelen resmi açıklamada, İran makamlarına anlaşmadan çıkmanın sonuçları olacağı uyarısı yapıldı. Fransa Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Agnes Von Der Mühll, geçitiğimiz Salı günü düzenlediği basın toplantısında, “İran, anlaşmayı ihlal ederek bir şey kazanamaz. Bunu inkâr etmenin ise bölgedeki mevcut gerilimlerin artmasından başka bir sonucu olmaz” diye konuştu. İngiltere, Almanya ve Fransadan Salı günü yapılan ortak açıklamada, İrana nükleer anlaşmayla belirlenen uranyum zenginleştirme oranına geri dönme ve nükleer anlaşmayı baltalayacak başka adımlardan kaçınma çağrısı yapıldı. Açıklamada, İranın uranyum zenginleştirme limitini aşmasından endişe duyulduğu belirtildi. Fransa kanadından gelen açıklamalar, Paris’in İran’ın zenginleştirilmiş uranyum stoku adımına rağmen anlaşmanın ölümünü ilan etmekte acele etmek istemediği görülüyor. Bilakis bu açıklamalar, mevcut gerginliğe rağmen anlaşmanın kurtarılması için halen fırsatların olduğuna işaret ediyor. Bunun bir yansıması olarak da Fransa Cumhurbaşkanlığı Sarayı Elysee, Macron’un Tahran’ı ziyaret edeceği haberini basına sızdırmıştı. Fransız kaynaklara göre İran, son olarak zenginleştirilmiş uranyum stoku ile ilgili aldığı kararla anlaşmanın tarafları Avrupa ülkelerinin ‘dikkatini çekmek’ ve üzerlerinde baskı kurmak istiyor. Buna karşın İngiltere, Almanya ve Fransa ise İran’ın anlaşmayı ihlal etmeye devam etmesi halinde Tahran’ı desteklemekten vazgeçecekleri ve geçtiğimiz günlerde faaliyete geçen ortak ödeme mekanizması INSTEX’ten geri adım atacaklarının sinyalini verdi. İngiltere, Almanya ve Fransa üçlüsünün ortak açıklamasında, İran’ın ekonomik çıkarlarının korunmasının ‘sadece Avrupalıların sorumluluğunda’ olmadığı, bunun için Tahran yönetiminin ‘anlaşma maddelerine tam olarak uymasının’ gerektiği vurgulandı. Bu vurgu, AB ülkelerinin topu İran sahasına attığı şeklinde değerlendiriliyor. Fransa, İran’ın tekrar müzakere masasına dönmesi ve anlaşma kapsamının genişletilmesini talep ediyor. Fransa, bu çerçevede, İran’ın 2025 sonrası nükleer dosyası, balistik füze programları ve Paris’in deyimiyle bölge istikrarını sarsan politikaları gibi konuların yeniden masaya yatırılmasını talep ediyor. Ancak giderek tırmanan ABD-İran gerilimi gerçeğinin ortada olduğu bir dönemde, Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un sorunun çözümü noktasında ‘harikalar yaratması’ beklenmiyor.
مشاركة :