Atıf Katadre Cezayirde son cumhurbaşkanlığı seçiminde iktidara gelen otorite, halk hareketinin patlak verdiği sırada ön plandaki güçlü isim Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ahmed Kayid Salih’in vefatının etkileriyle karşı karşıya. Cezayir Cumhurbaşkanlığı’nın protokol departmanı, başkentte Orgeneral Ahmed Kayid Salih’in cenazesi için yapılacak düzenlemelerin baskısı altında bulunuyor. Başkentten ve diğer valiliklerden yüz binlerce vatandaşın cenazeye katılması bekleniyor. Cenaze töreni için yapılan hazırlıklar, başkent merkezindeki Halk Sarayından başladı. Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, merhuma karşı son görevin Halk Sarayında yerine getirileceği ve öğle namazından sonra cenazenin Şehitler Meydanındaki el-Alia Mezarlığına defnedileceği duyuruldu.Şangariha görevi devraldı Cezayir Cumhurbaşkanı Abdulmecid Tebbun, Kara Kuvvetleri Komutanı Tümgeneral Said Şangarihayı vekaleten Genelkurmay Başkanı olarak atadı. Cumhurbaşkanlığı tarafından Kayid Salih’in vefat haberinin açıklanması ile Şangarihanın atanması arasında sadece birkaç dakika vardı. Şangariha, merhuma yakın başlıca subaylarından biri olarak kabul ediliyor. Ayrıca Ulusal Halk Ordusu saflarında bulunduğu süre zarfında kendisini ulusuna adamış yurtsever biri olarak tanımlanıyor. Şangariha’ya yakın kaynaklar, siyasi işlerde iyi olmadığını ve siyasi karar verici çevreler ile hiçbir zaman ilişkide bulunmadığını aktardı. Said Şangariha, 1945 yılında başkentin 400 km güneydoğusundaki Biskra Eyaletinin Kantara kasabasında doğdu. Askeri kariyerinde, ülkenin güneybatısında bulunan üçüncü askeri bölge komutanlığından Kara Kuvvetleri Komutanlığına kadar yükseldi. 74 yaşındaki Şangariha, 1963 yılının ekim ayında Cezayir ve Fas arasında gerçekleşen Kumlar Savaşına ve İsrail’e karşı savaşa katıldı. Şangariha, 2003 yılında tuğgeneral ve 2018de kara kuvvetleri komutanı rütbelerini alıncaya kadar çeşitli kademelerde birçok görevde bulundu. İngiliz ve Amerikan harp okullarından yüksek lisans dereceler alan Şangariha’nın savaş planları ve toprak savunmasıyla ilgili onlarca çalışması bulunuyor.İki isim arasındaki ilişki Cezayir Genelkurmay Başkanlığı’na yakın kaynaklar, Şangariha’nın merhum Kayid Salih’e yakın isimlerin başında yer aldığını belirtiyor. İki isim arasındaki ilişkinin boyutlarından haberdar olan bir kaynak tarafından aktarılanlara göre Şangariha Kayid Salih’in kararlarını Şangariha ile tartışıyordu. Kayid Salih kendisine bu hususta izin vermişti. Ayrıca Kayid Salih, Said Şangarihanın ciddiyetine nispetle “Yüzde yüz bir asker” derdi. Cumhurbaşkanı seçilen Abdulmecid Tebbun, resmi olarak cumhurbaşkanlığı görevini üstlendiği hafta kendini adeta bir ‘yetim’ gibi hissetti ve halk hareketiyle ilgili önemli politikaları belirleme, anayasal düzenlemeler ve eski yargı dosyalarının takip edilmesi gibi konularda Salihe güvenmeye karar verdi. Merhum Kayid Salih’in tekrar açmaya karar verdiği bu dosyalar, Cezayir’in devlet petrol şirketi Sonatrach skandalının yanı sıra Doğu-Batı Otoyolu skandalı ve Halife Havayolları’na ilişkindi.Süreklilik akımı Said Şangariha, ordudaki “süreklilik akımını” temsil ediyor. Nitekim Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan çevirdiği habere göre kaynaklar, Genelkurmay Başkanlığı’nın üst düzey subaylarının oybirliğiyle Said Şangariha’yı merhum Kayid Salih’in yerine atamayı kabul ettiklerini aktardı. Şangariha’nın atanması konusunda en istekli olanlardan biri de Cumhuriyet Muhafızları Komutanı Benali bin Ali’ydi. Oysa Benali bin Ali orgeneralken yeni genelkurmay başkanı ise general rütbesine sahip. Savunma Bakan Yardımcısı ve Genelkurmay Başkanı Orgeneral Ahmed Kayid Salih’in vefatı, Tebbun’un iktidarı devralmasından sonraki istisnai koşullarda geldi. Tarihçi ve siyasi analist Amir Rahila, “Merhum Kayid Salih, Arap Baharı olaylarının planlamacılarının ve uygulayıcılarının ellerine düşmesinin ardından ülkeyi tabii yoluna döndüreceği yönündeki taahhüdü yerine getirdi” değerlendirmesinde bulundu.Genelkurmay Başkanlığı’nın odakta olması Şangariha, Genelkurmay Başkanı’ndan bekleneni yerine getirebilecek mi? Cezayir’de bütün yetkilere sahip bir cumhurbaşkanı seçilmesine rağmen neden bazı kesimler bu pozisyona odaklanıyor? Siyasi aktivist Selahaddin Makri, Tebbun’a cumhurbaşkanı ve savunma bakanı olarak bakılmasının tabii bir durum olduğunu fakat bunun aksine Kayid Salihin halefine abartılı bir şekilde odaklanıldığını ve Tebbun’dan ise nadiren bahsedildiğini söyledi.Peki, bu kendiliğinden gelişen bir durum mu? Selahaddin Makri şu değerlendirmede bulundu; “Eğer kendiliğinden gelişen bir durumsa bu olumsuz bir göstergedir. Görünen o ki her ne kadar halkın bir kısmı son dönemdeki tüm siyasi tutumlarını ve düşmanlıklarını ülkeyi kendisine teslim edecekleri bir cumhurbaşkanını seçme ve orduyu anayasada tanımlanmış görevine geri döndürme üzerine inşa etse de halen askere tabi olunduğu yönünde derin bir kanaat var.” Independent Arabia’ya konuşan bir diğer isim, emekli Albay Ahmed Kuruş ise askeri müessesenin Kayid Salih döneminde kararları toplu olarak ve Genelkurmay Başkanı’nın huzurunda aldığını belirterek Said Şangariha’nın da aynı yaklaşımı sürdüreceğini söyledi. Kuruş ayrıca Şangariha’nın tartışmalarda oldukça iyi ve liderlik vasıflarına sahip olduğunu belirtti.