Kabil ve Taliban arasında mahkum takası anlaşmazlığı

  • 3/4/2020
  • 00:00
  • 6
  • 0
  • 0
news-picture

Mahkumların karşılıklı serbest bırakılmasıyla ilgili Taliban ile Afgan hükümeti arasındaki anlaşmazlık çıktı. ABD-Taliban arasında 11 kez görüşmenin ardından uzlaşma sağlanan anlaşma, yaklaşık 2 yıl ABD ile Taliban arasındaki görüşmelere ev sahipliği yapan Katarın başkenti Dohadaki Sheraton Hotelde düzenlenen törenle imzalanmıştı. Mahkum takası konusundaki ihtilafın, her iki tarafın da üzerinde anlaştığı belgelerde farklı üslup kullanan ABD tarafından körüklediği iddia ediliyor. Şarkul Avsatın yerel kaynaklardan edindiği bilgiye göre Konuyla ilgili bilgisi olan kaynaklar, ABD ile Taliban hareketi arasındaki anlaşmada, Afgan hükümetinin harekete bağlı yaklaşık 5 bin mahkumu 10 Marta kadar serbest bırakacağı öngörülüyorken Washington ile Afganistan hükümeti arasındaki bildiride ise iki taraf arasında düzenlenecek görüşmelerde bu konunun üzerinde durulacağı belirtiliyor. İhtilaf, ABD ile Taliban arasında, iki tarafın da geçen Cumartesi imzaladığı ABD kuvvetlerinin Afganistandan çekilmesine ilişkin bir anlaşma uyarınca  Taliban ile isimleri henüz açıklanmayan Kabilden bir heyet arasında 10 Martta başlaması planlanan barış görüşmelerine yeni bir engel teşkil ediyor. Taliban tarafından yapılan açıklamada, yaklaşık 5 bin üyesi Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani hükümeti tarafından serbest bırakılmadan hareketin hükümet ile düzenlenecek barış görüşmelerine katılmayacağı bildirildi. Gani ise Pazar günü yaptığı açıklamada, bu konunun barış görüşmeleri için bir ön koşul olamayacağını, müzakereler yoluyla üzerinde durulması gerektiğini söyleyerek “Karar vermek ABD’nin yetkisinde değil, ABD sadece bir arabulucudur” dedi. Söz konusu kaynaklar ise bu hususun müzakereler ve belki de ABD Başkanı Donald Trumpın ABD güçlerini Afganistandan çekme arzusunun gerçekleşmesi önünde ciddi bir engel teşkil ettiğini açıkladı. Kaynaklardan biri bu konuda uzlaşılması gerektiğini söylerken bir diğer ise “Gani’nin tutumunu anlıyorum. Bu konuyu müzakerelerde baskı aracı olarak kullanacak. Elinde böyle bir baskı aracı olmadan müzakerelere girmesinin rahatsız edici olduğu görüşündeyim” diyor. Afgan hükümetinin tutumu, Katar başkenti Dohada ABD ile Taliban arasında anlaşma imzalanmasından kısa bir süre önce Cumhurbaşkanı Gani ile ABD Savunma Bakanı Mark Esper arasında Kabil’de yayınlanan ortak bildiriyle destekleniyor gibi görünüyor. Bu bildiride, Afgan hükümetinin Taliban temsilcileriyle güven inşa etmek üzerine ABD aracılığında bir tartışmaya katılacağı ve bu tartışmada her iki taraftaki mahkumların serbest bırakılması ihtimalinin üzerinde durulacağı öngörülüyordu. Bunun tam aksine, ABD ile Taliban arasındaki anlaşma ise görünüşe göre Kabil’in 5 bin mahkumu serbest bırakmasını gerektiriyor. Diğer yandan, ABD Savunma Bakanlığı Pentagon, ABD kuvvetlerinin Afganistandan çekilmesine dair ilk planı dün ortaya koyarak bu konuda bir zaman çerçevesi belirledi. Aynı zamanda bu konuda Afganistandaki ABD kuvvetleri komutanı General Scott Millerı yetkilendirdiğini açıkladı. Ancak bakanlık tarafından yapılan açıklamada, ABD ile Taliban bir barış anlaşması imzaladıktan sonra bile ülkedeki şiddetin sıfırlanmasına ihtimal verilmediğini söyledi. ABD, yabancı güçlerin Afganistandan tamamen çekilmesi ve şiddetten muzdarip ülkede 18 yıldır süren savaşın nihayete ermesinde bir adım atarak Cumartesi günü anlaşmayı imzaladı. Bazı gözlemciler ise anlaşmayı ABD dış politikasının Taliban’a uluslararası meşruiyet vereceği bir macera olarak niteledi. Cumhurbaşkanı Eşref Gani yönetimindeki hükümet için büyük tehdit unsuru olan Taliban örgütü, ülkenin birçok bölgesinde hakimiyetini koruyor. Kabil hükümeti Taliban ile barış görüşmelerine başlamak için pek çok kez girişimde bulunmuş ve Barış Konseyi kurmuştu. eski Afganistan Cumhurbaşkanı Hamid Karzai döneminde, Haziran 2013te, Kabil ile Taliban arasındaki temasların Katarın başkenti Dohada yapılması planlanıyordu. Ancak Talibanın müzakerelerin yürütüleceği ofise "Afganistan İslam Emirliği" yazan tabela ve kendi bayrağını asması üzerine Afgan hükümeti görüşmeleri askıya almıştı. Ofis, bir ay geçtikten sonra kapanmış ve barış müzakereleri de durdurulmuştu. Görüşmeler, ABDnin çabalarıyla Aralık 2018te tekrar başlamış, 29 Şubatta törenle Barış anlaşması imzalanmıştı.

مشاركة :