Mossad, İran’la varılması planlanan nükleer anlaşmanın ‘iyileştirilmesi’ için ABD’ye baskı yapıyor

  • 5/1/2021
  • 00:00
  • 2
  • 0
  • 0
news-picture

ABDli ve İsrailli yetkililer, İran ile Viyanada devam eden müzakerelere ilişkin ortak anlayışlarını güçlendirmek amacıyla Washingtondaki temaslarına hız verdiler. Hedeflerinde görüşmelerde Tahran’ın nükleer anlaşmaya "tam uyumu" vardı. Söz konusu görüşmeler Tahranın nükleer silah elde etmesinin önlenmesi ve anlaşmanın "iyileştirilmesi" için baskı yapan İsrailin "güçlü endişeleri" doğrultusunda gerçekleştirildi. İsrailin endişeleri, istihbarat servislerinin ve Ulusal Güvenlik Konseyinin üst düzey yetkililerinin geçtiğimiz haftalarda Washingtona düzenledikleri ziyarette de kendini gösterdi. ABD Dışişleri Bakanı Anthony Blinken perşembe günü, Mossad Başkanı Yossi Cohen ile bir araya geldi. Görüşmede ayrıca ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman, ABD Dışişleri Bakanlığı Danışmanı Derek Chollet, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, Ulusal Güvenlik Konseyi Ortadoğu Sorumlusu Brett McGurk ve İsrailin Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Gilad Erdan da yer aldı. İki saatlik görüşmenin ardından gözler ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price’a çevrildi. Ancak Price, toplantının detayları hakkında yorum yapmak istemedi. Hatta böyle bir toplantının gerçekleştiğini dahi doğrulamadı. Ancak Biden yönetiminin İrana yönelik nükleer diplomasisinde İsrail ile koordinasyona ve şeffaflığa bağlı olduğunu belirtti. Ned Price konuya ilişkin yaptığı açıklamada şu ifadeleri kullandı: “ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinden duyduğunuz gibi her müzakere turundan önce ve sonra İsrailli meslektaşlarımıza bilgi verdik. Bu görüşmelerde onlarla da istişarelerde bulunduk. ABD ve İsrailin elbette ortak bir çıkarı paylaştığını bilerek, İranın nükleer silaha sahip olmasının kalıcı olarak yasaklandığından ve bunun izlenebildiğinden emin olmak için  şeffaflıkla hareket ettik.” Yetkililer, İsrailin Washingtonı İranın yalnızca 2015 anlaşmasına dönmek yerine nükleer silahlar elde etmesini önlemek için gelişmiş bir anlaşma aramaya ikna etmeye çalıştığına dikkat çeken yetkililer. İki ülkeden üst düzey yetkililerin katılımıyla gerçekleşen toplantının, İsrailin BM Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri ve Almanyadan oluşan 5+1 Grubu ile gerçekleşen dolaylı müzakerelerden duyduğu rahatsızlığı teyit etmek için yapıldığını aktardılar. Bu, Washingtonda bir hafta içinde aynı amaçla gerçekleşen ikinci toplantı oldu. Başka konuların da gündeme gelmesine rağmen İsrail perşembe günkü görüşmede İranla ilgili "güçlü endişelerini” aktardı. ABDnin İranın İsraili tehdit eden faaliyetlerine karşı Tel Aviv’in hamlelerini anladığını belirten Erdan, İsrail’in Tahran’ın varoluşsal bir tehdit haline gelmesini engellemeye yönelik özgür olduğuna dikkat çekti. Biden yönetiminin İsrailin bu talebine "saygı duyduğunun" altını çizdi. Mossad Başkanı Yossi Cohen de İran konusunda tehlike çanlarının çaldığını vurguladı. "İsrailin operasyonel özgürlüğünde" ısrar eden İsrailli yetkililere katıldı. İsrail savaş uçaklarının "Ortadoğunun her yerine ve özellikle de İrana ulaşabileceğine" dikkat çeken Cohen, "kötü bir anlaşmanın bölgeyi savaşa sürükleyeceği" konusunda uyardı. Bu nedenle kısa vadeli faydalar arayan herkesin geleceğe odaklanması gerektiğini dile getiren Cohen sözlerini şöyle sürdürdü: “İsrail, İranın nükleer silah edinmesine izin vermeyecek. İranın herhangi bir yerde dokunulmazlığı yok. Bölgedeki diğer ülkeleri istikrarsızlaştırmak da dahil olmak üzere yürüttüğü faaliyetleriyle ilgili olarak İran üzerinde uluslararası baskı kurulmalı.” Kohen, İsrail Ulusal Güvenlik Danışmanı Meir Ben Shabatın da eşlik ettiği bir toplantıda ABD’li meslektaşlarıyla Tel Aviv’in konumunu ve ihtiyaçlarını açıklığa kavuşturmak için bir araya geldi. Toplantı, Biden yönetiminin ABD ve uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında İrana nükleer kısıtlamalar getiren 2015 anlaşmasına yeniden katılma eğiliminin ışığında gerçekleşti. Beyaz Saray, Ben Shabat ve Sullivan arasındaki görüşmede İranın bölgedeki politikaları sebebiyle oluşan "büyük tehdidim" ele alındığını bilgisini paylaştı. Sullivan, McGurk ve Chollet ile, ABDnin İran Özel Temsilcisi Robert Malley de Erdan ve Ben Shabat’la görüştü.

مشاركة :