İsrail’de dün (Pazar) 45 kişinin öldüğü ve 150 kişinin yaralandığı dini bayramın kutlamaları sırasında çeşitli ihmallerin olduğu tespit edildi. Kutlamalara 100 binden fazla kişinin katılması izdihama sebep oldu. Meydana gelen felaketteki ihmallere ilişkin, gerekli önlemlerin alınıp alınmadığı noktasında yetkililere siyasi baskı uygulandı. Yayımlanan ilk raporda, Yahudi mistisizmin (Kabala) en önemli eseri Zohar’ın yazarı olarak kabul edilen Haham Şimon Bar Yohay’ın tüm gece dua ve şenlik ateşleri eşliğinde anıldığı Lag Ba’Omer bayramı için on binlerce Yahudinin toplandığı söz konusu mekanın tehlikesine karşı uyarıda bulunduğu ortaya çıktı. Söz konusu raporun, 1993’ten beri mekanın tehlikesine karşı uyarıda bulunan Bakan Yardımcısı Eli ben Dahan tarafından hazırlandığı bildirildi. Raporda, “Yüz binlerce kişiyi tek bir noktada toplamak, devlet kurumlarının doğrudan sorumluluğunu gerektirir” açıklamaları yer aldı. Devletin, inşaat, alt yapı, güvenlik, giriş ve çıkış yolları açısından her türlü sorumluluğu üstlenmesini gerektiren önerilerde bulunduğu ifade edildi. Ancak dinci partiler tavsiyelerin uygulanmasını engelleyerek, sorumluların partiler ve birkaç özel dernek ve komite arasında dağıtılması için ısrarda bulundu. 2008 ve 2011 yıllarında Yargıç Micha Londonstrauss tarafından hazırlanan diğer raporlarda, söz konusu mekanın korkunç bir insani felakete yol açabileceği noktasında uyarılarda bulunduğu bildirildi. Raporlarda, merdivenlerin çökme tehlikesi ile insanların birbirlerini ezerek ölümlerine yol açan bir izdiham tehlikesine dikkat çekildiği bildirildi. Söz konusu alanın on binlerce kişiyi taşıyabilecek kapasitede olmadığı, bakımının yapılmadığı ve mekanın kutsallığına uygun olmadığı belirtildi. Raporda söz konusu mekanın bulunduğu bölgedeki tüm bina ve ilave noktaların planlama ve inşaat noktasında ilgili komitelerden izin alınmadan yapıldığına dikkat çekildi. Sokak ve geçitlerin bu noktayı ziyaret eden yüz binlerce kişiyi taşıyabilecek kapasitede olmadığı, dar ve yetersiz olduğu bildirildi. Netanyahu Hükümeti söz konusu raporları düşük etki düzeyine sahip çevrelere aktararak, dini partilerin iradesine boyun eğdi. 2011’de hazırlanan raporda görev alan eski bir devlet yetkilisi Yossi Hirsch, “Herhangi bir kamu görevine getirilen kişi, selefinin yaptığı hataların sorumluluğunu üstlenir. Her zaman sorumlu biri vardır. Yasaya göre ihmallerin düzeltilmemesi noktasında başbakan sorumludur” ifadelerini kullandı. Diğer taraftan, polisin altı yıl önce yayınladığı bir raporda, izdiham uyarısı yaparak, söz konusu mekanın 50 binden fazla insanı taşımaya uygun olmadığını bildirdiği yer aldı. Polisin törene katılan kimselerin mekana giriş ve çıkışlarını kontrol noktasında bir plan geliştirdiği aktarıldı. Ayrıca geçtiğimiz hafta bazı polislerin mekandaki tehlikeler konusunda uyarıda bulunduğu bilgisi verildi. Sağlık Bakanlığı ise kovid-19 sebebiyle kutlamaların tamamen yasaklanması gerektiğini tavsiye etmişti. Ancak tüm tavsiyeler reddedildi. Kutsal Mekanlar Genel Sorumlusu Haham Yossi Schwinger, herhangi bir kısıtlama durumunu kabul etmediğini bildirdi. Trafik Şube Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada, “Barışçıl bir çıkış istiyorsak, herhangi bir kısıtlama olmamalıdır. Hasidik gruplarla anlaşmaya varmak önemlidir. Aksi takdirde, yapılan görüşmeler gerçekçi olmaz” diyerek hahama destek verildi. İsrail İçişleri Bakanı ve aynı zamanda Şas Partisi lideri olan Aryeh Deri, ibadet etmek için gelenlerin söz konusu mekana girişlerine kısıtlama getirilmemesi noktasında yetkilileri ikna edebilmek için üstün bir çaba harcadı. Haaretz gazetesi geçtiğimiz iki hafta boyunca, web sitelerinde Şas ve Birleşik Tevrat Yahudiliği Partisi liderlerinin özellikle de Kovid-19 kısıtlamalarının ardından Meron Dağı’nda kutlamalar yapmak için  siyasi baskılar uyguladıklarını aktarmıştı. Gazete Netanyahu’nun söz konusu baskılara yanıt vererek herhangi bir kısıtlama uygulaması getirilmeyeceğini söylediğini aktardı. Yapılan haberlere göre Amir Ohana ve Miri Regev, kutlamalara büyük katılımın olması noktasında aktif rol aldılar. Diğer taraftan, Kuzey İsrail Bölge Komutanı Şimon Lavie ile Koronavirüsle mücadele koordinatörü Nachman Ash’in kutlamaları önleme noktasında yaptıkları baskıların ardından Dürzi liderinin bir hafta önce Hıttin’de yapılacak Hz. Şuayb Peygamber Bayramı kutlamalarını iptal ettiği bildirildi. Haaretz gazetesi, İsrailli Dürzilerin ruhani lideri Muvaffak Tarif’e bağlı mezhep mensuplarının Hz. Şuayb Peygamber Bayramı ve Yahudilerin Lag Ba’Omer Bayramı kutlamalarının engellenmesi için polise başvurduğunu aktardı. Kendilerine, Lag Ba’Omer Bayramı kutlamalarının yapılıp yapılmaması kararının yalnızda siyasi liderlerin elinde olduğu bilgisi verildiği aktarıldı. Tüm gelişmeler ışığında bazı Knesset üyeleri, başta polis, bakanlar ve dini partiler olmak üzere birçok partinin ihmalinin olduğunu ortaya çıkaran trajik felaketle ilgili bir soruşturma komisyonu kurulması çağrısında bulundu. Kamu Güvenliği Bakanı Amir Ohana ve Polis Genel Müfettişi Yaakov Shabtai ve diğer üst düzey yetkililerin sorumluluğu üstlenerek istifa etmeleri yönünde talepler gündeme geldi. Milletvekilleri dün (Pazar) olayla ilgili bir parlamento soruşturma komitesi kurulabilmesi için Parlamento Devlet Kontrol Komitesi kurulmasını talep ederek Likud Parti Knesset Organizasyon Komitesi başkanı Miki Zohar’a gitti.