Çin dün (Perşembe) yaptığı açıklamada, Dünya Sağlık Örgütü’nün (WHO) yeni tip koronavirüsün (Kovid-19) kökenine yönelik incelemeyi genişletme çerçevesinde, Çin laboratuvarlarının faaliyetlerini araştırma önerisinin ‘saygısızca’ olduğunu ve ‘bilime karşı olan bir kibir’ gösterdiğini söyledi. Fransız haber ajansı AFP’nin aktardığına göre, WHO Cuma günü yaptığı açıklamada, virüsün kökenine ilişkin incelemenin ikinci aşamasının, Çin laboratuvarlarına yönelik bir araştırmayı içermesi gerektiğini duyurmuştu. WHO’nun duyurusu, ABD tarafından Wuhan Viroloji Enstitüsü’nün faaliyetleri hakkında bir araştırma yürütülmesine yönelik baskı artarken ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Wendy Sherman’ın hafta sonu Çin’e yapacağı ziyaret öncesinde geldi. WHO Genel Direktörü Tedros Adhanom Ghebreyesus tarafından sunulan öneri, Çin’in Wuhan şehrine atıfta bulunarak, Aralık 2019’da tespit edilen ilk vakanın kaydedildiği bölgede faaliyet gösteren ilgili laboratuvarların ve araştırma kurumlarının faaliyetlerinin denetlenmesini içeriyordu. Çin Sağlık Bakan Yardımcısı Zeng Yixin dün düzenlediği basın toplantısında, sağduyulu olmayan ve bilime karşı olan bir kibir gösteren teklife son derece şaşırdığını belirtti. Pekin yaptığı açıklamalarda, virüsün bir laboratuvardan sızdığına yönelik teoriyi şiddetle reddetmeye devam etti. Pekin, Ocak ayında Wuhan’ı ziyaret eden WHO-Çin ortak misyonunun bulgularına atıfta bulunarak, sızıntının çok düşük bir ihtimal olduğunu sık sık vurguladı. Çinli yetkililer ve resmi medya organları, virüsün ABD’nin Maryland eyaletinde bulunan Fort Detrick askeri üssünde bir laboratuvardan sızmış olabileceği yönündeki başka bir teoriyi öne sürüyor. Çin’in milliyetçi gazetesi Global Times, askeri laboratuvara soruşturma açılmasına yönelik bir dilekçe için internet üzerinden 5 milyon imza toplandığını bildirdi. Diğer yandan bazı üst düzey yetkililer, virüsün donmuş gıdalardan gelmiş olması ihtimalini öne sürüyorlar. Wuhan Viroloji Enstitüsü Ulusal Biyogüvenlik Laboratuvarı Müdürü Yuan Zhiming dünkü basın toplantısında, laboratuvarın 2018’de açılmasından bu yana patojen sızıntısı veya personel enfeksiyonu gibi bir kazanın kaydedilmediğini söyledi. Laboratuvar hakkında ‘söylentiler’ olarak belirttiği ifadelere cevaben, laboratuvarın koronavirüs araştırmaları açısından hiçbir zaman herhangi bir iş almadığını ve insan yapımı bir virüs diye bir şey olmadığını açıkladı. Son günlerde Çin, WHO’nun soruşturmanın ilk aşamasında gerekli ön verileri paylaşmadığı yönünde suçlamalarla karşı karşıya kaldı.  WHO Genel Direktörü Pekin’e araştırmanın ikinci aşamasında şeffaflık, açıklık ve iş birliği gösterme çağrısında bulundu. Ghebreyesus aynı zamanda Cuma günü yaptığı açıklamada, Wuhan ve çevresinde bulunan hayvan pazarlarına yönelik daha fazla araştırma yapılması çağrısında bulundu. WHO, dünya çapında 4 milyondan fazla kişinin ölümüne neden olan pandeminin nasıl ortaya çıktığına dair yeni ve daha derinlemesine bir araştırma yapmaya yönelik yoğun baskı ile karşı karşıya kaldı. WHO, Ocak ayında yani virüsün ilk ortaya çıkmasından bir yıldan fazla bir süre sonra, Çinli meslektaşlarının salgının kökenini araştırmasına yardımcı olmak üzere bağımsız uluslararası uzmanlardan oluşan bir ekibi Wuhan’a gönderebilmişti. Dün yapılan açıklamalar, ABD Dışişleri Bakanı Yardımcısı Wendy Sherman’ın Pazar ve Pazartesi günleri Çinli yetkililerle görüşmek üzere Tianjin’e yapacağı ziyaretin öncesinde geldi. Sherman, Joe Biden’ın Başkan olmasından bu yana Çin’i ziyaret eden en üst düzeydeki yetkili olacak. Ziyaret yaklaşırken, iki rakip güç, başta salgının kökeni olmak üzere insan hakları, dijital ve siber güvenlik gibi çeşitli konularda kapsamlı tartışmalara giriyor.