Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını nedeniyle henüz toparlanamayan küresel ekonomi, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaş ve hammadde fiyatlarındaki keskin yükseliş nedeniyle bir kez daha tehdit altında. AFP’nin haberine göre, Marshall Fonu’nda araştırmacı olan Jacob Kirkegaard, “Savaş, Avrupa ve ABD’nin mükemmel bir toparlanma yaşadığı bir zamanda patlak verdi” dedi. Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Christine Lagarde ise, Rusya’nın sadece iki hafta önce başlayan Ukrayna’yı işgal girişiminin ekonomi üzerindeki riski önemli ölçüde artırdığını söyledi. ECB, euro bölgesinde 2022 büyüme tahminini 4,2’den 0,5 puan düşürerek yüzde 3,7’ye indirdi. Uluslararası Para Fonu da (IMF) küresel tahminlerini düşürmeyi planlıyor. IMF Başkanı Kristalina Georgieva, savaşın yanı sıra ABD’nin Rus petrol ithalatını yasaklamayı içeren yaptırımların enerji ve buğday, gübre ve metaller gibi diğer önemli emtia fiyatlarını artırdığını söyledi. Kredi derecelendirme kuruluşu S&P, Rusya’nın yaptırımlar nedeniyle gayri safi yurtiçi hasılasında beklenen çöküş ve enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle küresel büyüme tahminini 0,7 puan düşürerek yüzde 3,4’e indirdi. Paris merkezli Bruegel Enstitüsü düşünce kuruluşundan ekonomist Jean-Pisani Ferry, enerji faturasının etkisi, Ukraynalı mültecilerin kabulü ve verilen mali destek nedeniyle savaşın Avrupa Birliği’ne (AB) 175 milyar euroya mal olacağını söyledi. Kirkegaard, “Küresel ekonominin resesyona gireceğini düşünmüyorum” dedi ancak stagflasyon (yüksek işsizlik ve durgun talep ile birlikte sürekli yükselen enflasyon) tehdidi konusunda uyardı. Salgının Çin’de yeniden patlak vermesi endişe yaratıyor. Kirkegaard, “Bu belirsizlik en az savaşın ölçeği kadar büyük” dedi. Fiyatlar neden yükseliyor? Enflasyon, tedarik zincirlerinde salgın ile bağlantılı aksaklıklar nedeniyle bir yıldır dünya çapında yükseliyor ve bu da şirketler için üretim maliyetlerine ve ailelerin satın alma gücüne yük oluşturan hammadde fiyatlarında bir sıçramaya yol açıyor. Savaş, petrol ve doğalgaz fiyatlarını yükselterek, enflasyondaki baskıyı artırma tehdidinde bulundu. Jacques Delors Enstitüsü Müdürü Thomas Pellerin-Carlin, “Bir petrol şoku, doğalgaz şoku ve elektrik şoku ile karşı karşıyayız. Daha önce böyle bir senkronizasyon görmemiştik, bu sadece enerjiyle ilgili” diye konuştu. ABD Merkez Bankası (FED) Başkanı Jerome Powell, ABD Kongresi’ne, petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık artışın büyümeyi 0,1 puan etkileyeceğini ve enflasyona 0,2 puan ekleyeceğini bildirdi. ABD, Şubat ayında yüzde 7,9 enflasyon kaydetti. Bu son 40 yılın en yüksek seviyesi olarak kabul ediliyor. Petrol ve gazın yanı sıra, alüminyum, nikel ve buğday fiyatlarının hızla artmasıyla diğer önemli emtialar da etkilendi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçtiğimiz Perşembe günü, Batı’nın ülkesine uyguladığı yaptırımların bir sonucu olarak dünya çapında enflasyonun artacağı konusunda uyardı. Mevcut durumdan, petrol bazlı plastik endüstrisinden nikel bazlı pil endüstrisine, alüminyum bazlı uçak endüstrisine kadar çoğu sektör etkilendi. İspanya’daki birçok çelik tesisi yüksek enerji fiyatları nedeniyle kapandı ve birçok kilit sektör şimdiden darbe aldı. Tüm dünyada ulaşım, gıda ve ısınma giderek daha pahalı hale geliyor. Mısırlı Ömer Azzam (31), “Rusyanın Ukrayna’yı işgale başlamasından bu yana ekmek fiyatı yüzde 50 arttı” dedi. Dünyanın en büyük buğday ithalatçısı olan Mısır, daha önce sübvansiyonlu ekmeğin ağırlığını azaltmıştı ve şimdi fiyatını artırmayı düşünüyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Cuma günü yaptığı açıklamada, Ukrayna’da hasat mevsiminde beklenen birçok aksama nedeniyle önümüzdeki 12 ila 18 ay içinde Avrupa ve Afrika’daki gıda arzının son derece istikrarsızlaşacağı konusunda uyardı. Sanayileşmiş ülkelerden oluşan G7 grubu, uluslararası toplumu gıda maddelerinin ihracatını sınırlayan herhangi bir önlem almaktan kaçınmaya çağırdı. ABD birkaç büyük mali plan kabul etti ve Japonya ise Kasım ayında üçüncü bir planı onayladı. Ancak bozulan kamu ekonomisi karşısında, bu sefer yardımlar daha çok enflasyon mağdurlarına yardıma yönelik olmalıdır. Market Securities ekonomisti Christophe Barrow, yatırımcıların büyük başarısızlıklar değil, sadece hafif bir gerginlik beklediklerini söyledi. Ancak uzmanlar, gelişmekte olan ülkelerin enflasyona ve hatta siyasi istikrarsızlığa karşı daha kırılgan ve savunmasız olacağı konusunda uyarıyor.