İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ile görüşmesinde Tahranın ‘Afganistandaki istikrarsızlıktan’ endişe duyduğunu söyledi. Taraflar, Tacikistanda askeri insansız hava araçlarının (İHA) üretildiği bir İran fabrikasının açılışından yaklaşık iki hafta sonra çeşitli alanlarda iş birliği anlaşmaları imzaladı. Tahranın ‘Afganistandaki istikrarsızlıktan’ endişe duyduğunu belirten Reisi sözlerini şöyle sürdürdü: “Radikalizm, terörizm ve organize suçlar ile mücadele, İran ve Tacikistan’ın ortak endişelerindendir. İki ülke, yabancıların varlığının güvenliği garantilemeyeceği konusunda hemfikir. Zira yabancı varlığı iyimserliğe sebep olmayacağı gibi sorunları da çözemez. Afganistandaki hükümetin kapsayıcı olması gerektiğine inanıyoruz.” Afganistanda güvenlik, istikrar ve sükunetin korunmasının gerektiğini vurgulayan Reisi “Bu ülkede teröristlerin varlığı endişe verici. Biz bu varlığı hiçbir şekilde kabul edemeyiz, Afgan halkı ve bölge için kabul edilebilir bir durum değil” ifadelerini kullandı.   Kendi deyimiyle ‘kibrin kirli ellerini’ terörizmi desteklemekle suçlayan Reisi, “Yalnızca kendi çıkarlarıyla ilgileniyorlar. NATO’nun 20 yıllık varlığında Afgan halkı için hiçbir şey elde edilmedi” vurgusunda bulundu. Reisi geçtiğimiz eylül ayında gerçekleştirdiği ilk yurt dışı ziyaretinde Tacikistanın başkenti Duşanbe’ye girmişti. Söz konusu ziyaretin iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin artmasına katkıda bulunduğunu belirten Reisi, Tahranın Duşanbe ile çeşitli alanlarda iş birliğini sürdürmeye kararlı olduğunu vurguladı. Nitekim İran ve Tacikistan siyasi, ticari ve kültürel alanların yanı sıra enerji, turizm, madencilik, teknoloji, ulaşım, yatırım ve araştırma başlıklarında 17 farklı ekonomik iş birliği belgesi imzaladı. İran Cumhurbaşkanlığı internet sitesinde yer alan habere göre Reisi şunları söyledi: “Tacikistan Cumhurbaşkanı’nın ziyareti sırasında varılan anlaşmalar, iki ülke arasındaki ilişkilerin derinleşmesinde bir dönüm noktası niteliğindedir.” İran Genelkurmay Başkanı General Muhammed Bakıri, 17 Mayıs’ta Duşanbe’yi ziyaret ederek bir buçuk saat uçuş süresine sahip, 150 kilometre menzilli Ebabil 2 İHA’larının üretim hattının açılışını gerçekleştirmişti. İranın bölgesel vekillerine sağladığı insansız hava araçları arasında yer alan Ebabil 2, keşif ve intihar misyonları yürütüyor. İran’ın ilk kez kendi toprakları haricinde silah ve İHA üretiminin yapıldığını duyurması, özellikle Talibanın Afganistanın kontrolünü ele geçirmesinin ardından bölgede bir güç dengesi kurma girişimi olarak görülüyor. Pakistan gazetesi The Frontier Post tarafından geçtiğimiz ocak ayında yayınlanan bir habere göre ABD, Afganistanda olası özel operasyonlar düzenlemek için Tacikistan ve Özbekistan hükümetlerini topraklarında askeri üsler kurmaya ikna etmeye çalışıyor. Söz konusu üslerde İHA’lar ve istihbarat değerlendirme birimlerinin de bulunması planlanıyor.