Çin ve Filipinler, Güney Çin Denizindeki egemenlik ihtilaflarının çözümü için güven arttırıcı önlemler kapsamında dışişleri bakanlıkları arasında doğrudan iletişim mekanizması kurulması konusunda mutabakata vardı. İki ülke liderleri, Filipinler Devlet Başkanı Ferninand Marcos Jrın Pekindeki temaslarının ardından yayılmadıkları ortak açıklamada, Güney Çin Denizindeki sorunların, "ilişkilerin bütününü bozmaması" gerektiğini vurguladı. Görüş ayrılıklarının barışçıl yollardan yönetilmesinin öneminin vurgulandığı açıklamada, "Liderler, güven arttırıcı önlemler kapsamında dışişleri bakanlıkları arasındaki görüşmelerin ve Güney Çin Denizi konusunda İkili Danışma Mekanizmasının önemini vurgulamıştır. Çin Dışişleri Bakanlığının Sınır ve Okyanus İşleri Dairesi ile Filipinler Dışişleri Bakanlığının Deniz ve Okyanus İşleri Dairesi arasında doğrudan iletişim mekanizması oluşturulması kararlaştırılmıştır." ifadesi yer aldı. Açıklamada, tarafların bölgede barış ve istikrarın, Güney Çin Denizinde seyrüsefer ve uçuş serbestisinin korunmasının önemini yinelediği, anlaşmazlıkların Güney Çin Denizinde Tarafların Davranış Kuralları Bildirisi (DOC), Birleşmiş Milletler (BM) Şartı ve 1982 tarihli BM Deniz Hukuku Sözleşmesi (UNCLOS) temelinde barışçıl yollardan çözülmesi için mutabakata vardığı belirtildi. İki ülkenin Sahil Güvenlik birimleri arasında pratik iş birliğinin yararına işaret edilen açıklamada, Yıllık Savunma Güvenliği Görüşmelerinin de başlatılmasının kararlaştırıldığı kaydedildi. Filipinler liderinin ziyaretinde iki ülke arasında altyapı, finans ve elektronik ticaret gibi alanları içeren 14 işbirliği anlaşması imzalandı. Marcos, haziranda göreve başlamasından bu yana ilk kez Çini ziyaret etti. İki ülke liderleri, Kasım 2022de Taylandın başkenti Bangkokda düzenlenen Asya-Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü (APEC) Zirvesinin marjında yüz yüze görüşmüştü. Çin ile Filipinlerin Güney Çin Denizindeki ada ve resifler konusundaki egemenlik ihtilafı, uzun süredir ikili ilişkilerin gelişmesine engel oluyordu. Ziyarette ihtilaf konularına doğrudan değinilmezken, Pekinin güvenlik alanında giderek ABDye yaklaşan Filipinler ile ilişkilerini gerilimden arındırma eğiliminde olduğu değerlendirmesi yapılıyor. Güney Çin Denizi anlaşmazlığı Çin, ilk kez 1947de yayımlanan, "Dokuz Çizgi Hattı" adı verilen haritayla Güney Çin Denizinin yüzde 80inde egemenlik iddiasında bulunuyor. Deniz altı kaynakları açısından zengin bölgedeki hak iddiaları başta Filipinler olmak üzere Vietnam, Brunei ve Malezya gibi kıyı komşusu ülkelerle egemenlik ihtilafına yol açıyor. Pekinin ihtilaflı bölgede inşa ettiği yapay adaları askeri üsler kurarak silahlandırması da ABD ve bölge ülkeleriyle gerginliğe yol açıyor. Uluslararası kamuoyunda "Paracel" ve "Spratly" olarak bilinen takımadalar, Vietnam tarafından "Hoang Sa" ve "Truong Sa", Çin tarafından ise "Şişa" ve "Nanşa" olarak adlandırılıyor. Laheydeki BM Daimi Uluslararası Tahkim Mahkemesi, 2016da Filipinlerin başvurusuyla verdiği kararda, Çinin, Güney Çin Denizinde tek taraflı egemenlik taleplerinin yasal olmadığına karar vermişti
مشاركة :