Libya’da teknokratlardan ve hukukçulardan oluşan bir hükümet kurulması talepleri

  • 4/9/2023
  • 00:00
  • 1
  • 0
  • 0
news-picture

Libyada son zamanlarda, özellikle ABDnin Libya Özel Temsilcisi ve Trablus Büyükelçisi Richard Norlandın “Gerek Bingazide gerek Trablusta görevde bulunanlar, cumhurbaşkanlığı seçimlerine katılmak istiyorlarsa görevlerinden ayrılmalılar” şeklindeki açıklamasının ardından ülkede yaklaşan seçimleri kimin denetleyeceğine dair soru işaretleri gündeme geldi. Bu soru işaretlerine, ‘teknokratlardan ve hukukçulardan oluşan bir hükümet kurulması’ yönündeki artan talepler eşlik ediyor. Şarku’l Avsat’a konuşan Kuneydi, “Ne yazık ki bu kısım (yani seçimleri denetleyecek olan bir hükümetin kurulması) Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi ve BM Libya Destek Misyonu (UNSMIL) Başkanı Abdullah Batilinin girişimiyle yeterince açıklığa kavuşturulmadı ve eleştirilme sebeplerinin başında bu geliyordu” dedi. Kuneydi, sözlerini şöyle sürdürdü: “Geçici Ulusal Birlik Hükümeti (UBH) Başbakanı Abdulhamid ed-Dibeybe 2021 yılı sonlarında yapılacak olan seçimlere katılacağını açıkladığında olduğu gibi görevini vekillerinden birine devretse bile her halükarda Libyalıları UBH’nin görevde kalması için ikna etmek zor olacak.” Bunun, ‘herkesin, UBH’nin birçok bakanının Dibeybe’ye büyük bir sadakatle bağlı olduklarını fark etmesinden’ kaynaklandığını söyleyen Kuneydi, “Bu, Dibeybe’yi seçim yasalarının hükümlerine göre bu kez istifa etmeye zorlasa bile rakiplerinin UBHnin kendilerine karşı önyargılı olduğuna dair şüphelerini ve şikayetlerini yeniden ortaya çıkaracaktır” şeklinde konuştu. Libyalı siyasi aktivist Abdullah el-Giryani, teknokratlardan oluşan ve sınırlı yetkilere sahip bir mini hükümet kurulmasının makul bir çözüm olabileceğine inanıyor. Giryan, Şarku’l Avsat’a yaptığı değerlendirmede şunları söyledi: “Ülkenin doğusundaki ve batısındaki ordu ve güvenlik yetkilileri arasında kısa süre önce varılan fikir birliği temelinde seçim sürecinin güvenliğini sağlamaktan sorumlu olacak ortak bir güvenlik odası oluşturulabilir Bu yüzden çok sınırlı sayıda bakanlığı olan herhangi bir geçici hükümet için, o hükümetin teknokratlardan oluşan kadrosunun seçilmesi koşuluyla, mevcut dosyaların geri kalanını yönetmek kolay olacaktır.” Giryan, mini hükümetin karargahının da Sirte şehri gibi nispeten istikrarlı bir şehirde ortak güvenlik odasının yanında yer almasını önerdi. Libyalı siyasi analist Muhammed el-Esmer ise Norland’ın son zamanlarda önerdiği şeyi bazı kişilerin ‘yanlış’ yorumladığını söyledi. Zaman darlığı nedeniyle TM ve Devlet Yüksek Konseyi’nin (DYK) istediği gibi yeni bir hükümet kurma fırsatının olmadığını düşünen Esmer, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “TM ve DYK, geçtiğimiz ekim ayında, 2022 yılının sona ermeden önce ülke genelindeki seçimleri denetlemek için yeni, birleşik bir hükümet kurma niyetlerini zaten açıklamışlardı, ancak bu gerçekleşmedi. TM ve DYK, şu an seçim yasaları üzerinde anlaşmak için önümüzdeki haziran ayından önce bir son tarih belirlemeliler, aksi takdirde alternatiflere başvurulacaktır ki Batili de son zamanlarda bunu sık sık ima ederken açıklamalarının hiçbirinde yeni bir hükümete değinmedi” ifadelerini kullandı. Bunun açıkça Batilinin ve başta ABD olmak üzere nüfuz sahibi Batılı ülkelerin Libya sahnesinden uzaklaştırılması anlamına geleceğini söyleyen Esmer, “TM ile DYK arasında daha fazla görüşme yapılması zaman alacağından bu fikir üzerinde anlaşmaya varılması gerekiyordu ve bu fikir büyük ölçüde kabul edildi” dedi. Uluslararası toplumun, seçimleri güvence altına alma görevinin 5+5 Ortak Askeri Komite ile Tunus’ta ve başkent Trablusta bir araya gelen ordu ve güvenlik kurumlarının yetkililerine devredilmesi konusunda hemfikir olduğunu vurgulayan Esmer, Dibeybe’nin adaylığını açıkladığı anda UBH’de yerine geçecek olan kişilere başka dosyalar bırakacağını öne sürdü. ABD’nin Libya Özel Temsilcisi ve Trablus Büyükelçisi Norland, daha önce Libyalı tarafların seçimleri denetleyecek bir hükümet organı için düzenlemeler üzerinde önceden anlaşmaları gerektiğini ve bunun BM ya da başka bir uluslararası izleme organı tarafından destekleneceğini açıklamıştı. Norland, ülkesinin seçim sürecini izlemek için bir heyet görevlendirmeye hazır olduğunu da sözlerine ekledi. Siyasi analist Esmer, bazı çevrelerin Fethi Başağa başkanlığındaki İstikrar Hükümeti’nin seçimlerin denetlemesi için görevlendirilebileceğine dair iddialarını, İstikrar Hükümeti’nin tüm ülkede otoritesini dayatmakta başarısız olması ve Merkez Bankası ya da başka bir egemen kurumda bir karar alma konumunda bulunmamasının yanı sıra görev süresi 14 Mayıs’ta sona ereceğinden reddetti.

مشاركة :