ABD’nin dayattığı yaptırımların şiddetlenmesi ile birlikte İran, özellikle gerileyen ekonomisine çare bulmak için yaptırımların etkisini azaltabilecek yollar geliştirmeye çalışıyor. Mal akışını sürdürmek için ülkenin güneydoğusunun uzak noktalarındaki bir limanı kullanmak da söz konusu yollardan birisi. Tahran, komşu ülkelerle ticari ilişkilerine canlılık kazandırmak için çaba gösteriyor ki bu, Hasan Ruhani hükümetinin yaptırımların etkisini azaltma girişimindeki öncelikli adımını oluşturuyor. Hint Okyanusu’nda yer alan, Pakistan sınırına 100 km uzaklıkta bulunan ve Beluç nüfusunun çoğunlukta olduğu Çabahar limanı, İran’ın Körfez sularında yer almayan en büyük limanı olarak kabul ediliyor. Liman, ABD’nin İran’ın bölgesel faaliyetleri ve balistik füze geliştirmesinden ötürü 2018 yılında tekrar yürürlüğe soktuğu ekonomik yaptırımlardan muafiyet elde etti. İran hükümeti Çabahar limanını geliştirmek için çabalasa da Devrim Muhafızları’nın limanda küçümsenmeyecek bir ekonomik varlığa sahip olması, Ruhani’nin yabancı yatırımı teşvik etme çabalarına gölge düşürüyor. Liman, bir deniz geçidinden yoksun olan ve Hindistan başta olmak üzere dünya ile ticaret için Pakistan’a dayanan Afganistan ile ticarette önemli bir rol oynuyor. İran, limanı geliştirmek için Hindistanlı ve Çinli şirketleri cezbetmek için çaba gösterdi. İran Hükümeti, Pakistan’ın Gvadar limanı ile rekabet etmek amacıyla limanı Afganistan’a bağlayan bir demiryolu inşa etmeyi planlıyor. Resmi kaynaklara göre Tahran’ı Çabahar limanına milyar dolarlık yatırım yapmaya teşvik eden en önemli sebep, Afganistan ticaretinin yanı sıra Orta Asya ve Hint Okyanusu arasında demiryolu üzerinden kurulan ve ‘Kuzey-Güney Koridoru’ adı verilen ticari yol. İran Hükümeti, Umman Denizi ile Hazar Denizi sularını birleştiren ve İran’ın ortasında geniş topraklar kaplayan merkez çöller üzerinden geçen bir deniz koridoru inşa etmeyi planlıyor. Çevre eylemcileri ise hükümetin bu tasarısına karşı çıkarak çevre üzerindeki artçı etkileri konusunda uyarıda bulunuyor. Yol ve Kentsel Kalkınma Bakanı Muhammed İslami, Çabahar limanını ziyaret ettiği esnada Fransız haber ajansına yaptığı konuşmada, “Bu limanı geliştirme çalışmalarını sürdüreceğiz. Kuzey-Güney Koridorunu geliştirebilmemiz için demiryolu, karayolu ve havayolu ağı geliştiriliyor” ifadelerini kullandı. Yol Bakanı, Amerikan yaptırımları ile gelen meydan okumanın yeni bir şey olmadığını belirtti. Çabahar limanından yeniden ihraç edilmek üzere yükl eme yapılan Afganistan’a ait ilk mal kamyonunun sevkiyatını denetlediği esnada bakan, “Biz yaptırımlarla doğduk. 1979 yılından bu yana yaptırımlara maruz kalıyor ve üstesinden gelme yolları bulmak için çabalıyoruz” dedi. Proje kapsamında denizi örtmek için 200 hektardan fazla toprak parçası elverişli hale getirildiği gibi gemilerin demir atması adına 16.5 m derinlik oluşturmak için 17.5 milyon metreküpten fazla alan oluşturuldu. Ancak liman tesislerinin işlemeye başladığı Aralık 2017 yılından bu yana limanda henüz kayda değer bir hareketlilik yaşanmadı. Yetkililerin geçen ay demirlediğini söylediği gemiler, yalnızca 2.1 milyon tonluk mal sevkiyatı yaptı ki bu rakam, yıllık 8.5 milyon tonluk liman kapasitesinden çok daha düşük. Limanın yeni bölümüne sadece 20 gemi demirledi. Sahilde yer alan üç kilometre uzunluğundaki alan hala kullanılmıyor ve yeni ekipmanlar ve istiflenmiş vinçler hareket etmeden öylece duruyor. Bununla birlikte yetkililer, kalkınma ihtimalleri konusundaki iyimserliğini korumakta. Limanlar ve Denizcilik Komisyonu’ndan Hüseyin Şehdadi, İran takvimine göre 21 Mart 2018 yılında başlayan senenin ilk 11 ayında, limanda indirilip yüklenmesi yapılan/elleçlenen mallarda geçen seneye oranla yüzde 56 oranında bir artış gözlendiğini, aynı şekilde Umman Körfezi’nde yer alan limana demirleyen gemi sayısında da yüzde 25’lik bir artış yaşandığını belirtti.  Limanda ayrıcalık hakkına sahip olan Hindistan Limanları Uluslararası Limited Şti. Müdürü Arun Kumar Gupta, bu konuda güven vermeye çalışarak şöyle dedi: “Her liman bir başlangıç dönemiyle yüzleşir. Durgunluk dönemleri yaşanacak ancak bir hareketliliğin artacağına dair güvenimiz tam”. Hint şirketi çalışmalarına aralık ayında başladı ve limandan geçen malların ortalaması aylık 60 bin tonu aşmadı. Bununla birlikte Gupta, limanın Hindistan ve Afganistan’a olan yakınlığına güvenerek bu yakınlığın hareketliliği etkileyeceğini ifade ediyor. Çabahar limanının konumu, silahlı Beluç grupların gösterdiği faaliyetlerden ötürü sıkıntı yaşayan Belucistan eyaletindeki yaygın kaygılar nedeniyle birtakım tehlikeler barındırıyor. Beluçlar, hükümetin tasarısına ve şehirdeki Sünni çoğunluğa sahip nüfus oluşumunu değiştirme hedeflerini uygulama suçlamasıyla karşılaşan Devrim Muhafızları ortaklığına şüphe ile yaklaşıyor.