Sudan Askeri Geçiş Konseyi (AGK) ile Özgürlük ve Değişim Bildirgesi Güçleri (ADBG) arasında iki gün üst üste devam eden müzakereler, birtakım endişelere, gerilimlere ve korkulara tanık oldu. Fakat en nihayetinde müzakereler kapsamında bir anlaşmaya varıldı. Bu dönem boyunca müzakereler her iki taraf için kolay olmadı. Temsil ve başkanlığın paylaşılması hususunda bir uzlaşıya varılmasıyla ve ‘herkes kazançlı, kaybeden yok’ (kazan-kazan) stratejisiyle bir anlaşmaya ulaşıldı. Müzakere odası içerisinden bir kaynak, her şey normal haline dönünceye kadar müzakerelere gerginlik ve endişenin hakim olduğunu söyledi. Kaynak, AGK’nin müzakerelerin başlangıcında endişe duyduğu ve İslamcıların entrikalarından korktuğu değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca AGK Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu’nun (Hamideti) istikrarı sarsan milyonluk yürüyüşlerden ve tansiyonun yükselmesinden endişe ettiğini belirtti. AGK’nin, “öncelikli düşmanın İslamcılar ve eski rejim olduğunu düşündüğünü” dile getiren kaynak, bundan dolayı onlardan gelebilecek herhangi bir kötülüğün önünü kesmek için onları dahil etmeye çalıştığını söyledi. Kaynak, “AGK üyeleri sürekli olarak milyonlarca kalabalığı idare edip edemeyeceklerini soruyorlardı. Elbette kendilerini korumak için iktidarda kalmak istediler. Fakat anlaşmayı imzalamadan önce birtakım güvenceler aldılar. Askeri konseyin müzakereleri kabul etmesine ve bir anlaşmaya varmasına neden olan aslı şey ise özellikle milyonluk yürüyüşlerin gerçekleştirildiği 30 Haziran olaylarından sonra ÖDBG’nin üstesinden gelemeyeceğini anlamasıydı” diyerek sözlerini sürdürdü. Müzakerelerin AGK’nın ‘ordunun geçiş dönemi başkanlığı hususunda ısrarıyla’ başladığını dile getiren kaynak şöyle devam etti: “AGK, ordunun devrimin garantörü olduğu ve diğerlerinin dışlanmaması gerektiği fikrine dayanıyordu. Ancak, özgürlük ve değişim koalisyonu müzakerecileri, onlara kimseyi dışlamak için çalışmadıklarını ve siyasi veya cezai olarak hakkında herhangi bir adli karar bulunmayan eski rejimin sembollerinin geçiş döneminden sonra siyasi faaliyetlerini yerine getirebileceklerini söylediler. Müzakereler devam etti ve tarafların korkularının ortadan kalkmasının ardından salondaki atmosfer olumlu bir atmosfere dönüştü. AGK müzakerecileri, egemenlik konseyinde taraflarca kararlaştırılan bağımsız bir üyenin yanı sıra eşit temsiliyet teklifini kabul etti.” AGK, egemenlik konseyinin 11’inci üyesinin ÖDBG’nin üzerinden uzlaşacağı emekli bir asker olması hususunda ısrar ederek müzakerelerin önüne ikinci bir engel daha çıkardı. Askeri müzakereci, bir kez daha bu kişinin ikinci dönemde konsey başkanı olması şartını öne sürdü. Ancak, özgürlük ve değişim koalisyonu müzakerecileri askeri görev süresinin bitiminde sivil temsilcinin seçilmesi hususunda ısrar ettiler. Taraflar, anlaşmanın imzalandığı tarihten başlayarak 3 yıl 3 ay sürecek bir geçiş dönemi üzerinde anlaştılar. Anlaşmaya göre göre geçiş döneminin yarısı olan ilk 18 ay boyunca ordudan bir asker başkanlık ederken, dönemin ikinci yarısında ise başkanlık bir sivile bırakılacak. Kaynak, AGK Siyasi Komitesi Başkanı Şemseddin el-Kebaşi, Yardımcısı Yasir el-Ata ve Konsey Genel Sekreteri’nin taleplerinde oldukça sert olduklarını, fakat AGK Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu Hamideti’nin anlaşmayı kabul etmeleri için onları zorladığını aktardı. Kebaşi’nin üzgün göründüğünü ve sigara içme bahanesiyle sık sık dışarı çıktığını belirten kaynak, onun uzlaşıya varılan hususlardan razı olmadığını dile getirdi. Ayrıca AGK Genel Sekreteri’nin, AGK Başkan Yardımcısı’nın anlaşmanın lehinde karar verene dek diğerlerinden daha sert bir tutum benimsediğini söyledi. Oturma eylemini dağıtma operasyonları sırasında ve sonrasında onlarca kişinin hayatını kaybettiği ve yüzler kişinin ise yaralandığı suç eylemlerine ilişkin kurulacak bağımsız soruşturma komisyonuyla ilgili açıklamalarda bulunan kaynak şunları söyledi: “Arabuluculuk tarafından teklif edilen anlaşma metninde soruşturma komitesinin bölgesel bir denetime tabi olması öneriliyordu. Ancak AGK, denetimin ulusal çerçevede yapılmasını teklif etti ve konseyin bu teklifi ÖDBG tarafından kabul gördü. Askeri konsey üyeleri de dahil olmak üzere göstericilerin hayatını kaybettiği suç eylemlerine katılanların soruşturmalara tabi olacağı hususunda uzlaştık. Böylece suçlu bulunan kimselerin dokunulmazlıklarının kaldırılmasına, egemenlik konseyinden çıkarılmalarına ve yargılanmalarına karar verildi.” Müzakereler sırasında yaşanan gerginliklerle birlikte insani duygulara da tanık olundu. Bunlar arasında AGK Başkan Yardımcısı’nın sevinci ve gözlerinden akan yaşlar dikkat çekiciydi. Müzakerenin sonunda ÖDBG’ye “Birbiriniz ile çatışacağınızdan ve geçiş dönemini boşa çıkaracağınızdan endişe duyuyoruz” dedi. Öte yandan Şarku’l Avsat’a konuşan ÖDBG kaynakları, egemenlik konseyi üyeleri ve başbakan adayları hakkında şu açıklamalarda bulundular: “Ahmed Abdullah Hamdok, Faysal Muhammed Salih, Ömer el-Dakir ve diğer bir dizi isme başbakanlık için atıfta bulunuldu. Yeterlilik sahibi olan kimselerden oluşan 38 kişilik bir liste oluşturuldu. Bunlar arasından 17’si bakan olarak seçilmesi için başbakanın önüne koyulacak. Egemenlik konseyi üyeliği için ise Dr. Fadva Abdurrahman Ali Taha, Babiker Faysal, Taha Osman, Profesör Muntasır et-Tayyib, Sıddık Taver ve ülkenin doğusundan bir kişi olmak üzere dizi kişi aday olarak gösterildi. Aday seçimi, bölgeler esas alınarak yapıldı. Önümüzdeki birkaç gün içerisinde anlaşmanın imzalanmasının ardından nihai adaylar belli olacak.” Körfez Arap Ülkeleri İşbirliği Konseyi (KİK), ABD, Ürdün, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), Mısır, Bahreyn, İngiltere, Fransa, Arap Birliği ve İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT), Sudan krizinde bir çözüme ulaşılmasını memnuniyetle karşıladı. Dün ABD tarafından yapılan açıklamada, birkaç hafta süren siyasi krize son veren ‘yetki paylaşımı’ hususunda uzlaşıya varılmasından duyulan memnuniyet ifade edildi. ABD Dışişleri Bakanlığı, söz konusu anlaşmayı “ileriye yönelik atılan önemli bir adım” olarak nitelendirerek, anlaşmanın sivillerin başkanlık edeceği geçici bir hükümetin kurulmasına yol açacağına dair umudunu dile getirdi. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Morgan Ortagus, taraflar arasında anlaşma sağlanmasından memnuniyet duyduklarını belirterek, “Sudan halkı tarafından geniş ölçüde kabul edilebilir bir sivil yönetimindeki geçiş hükümetinin kurulmasını sağlayacağından umutlu olduğumuz bu müzakereyi memnuniyetle karşılıyoruz” ifadesini kullandı. Afrika Birliği ve Etiyopyaya, alınan neticedeki ara buluculuk rollerinden dolayı teşekkür eden Ortagus, şunları söyledi: “AGK ve ÖDBG arasında bağımsız bir konsey kurma anlaşması ileriye yönelik önemli bir adımdır. Ülke genelindeki internet erişiminin derhal yeniden sağlanmasını, yeni yasama meclisinin kurulmasını, barışçıl protestolara yönelik şiddetin durdurulmasını ve serbest ve adil seçimlere doğru ilerlenmesini dört gözle bekliyoruz.”